Protetik (Protez) Diş Tedavisi Nedir?
Protetik (protez) diş tedavisi ağızdaki eksik diş sayısına ve yerlerine göre; bu eksiklikleri gidererek, ağız bütünlüğünü kazandıran, yalnızca estetik değil aynı zamanda çiğneme fonksiyonları, konuşurken sesleri düzgün çıkartabilme ve dişsizlikten kaynaklanan psikolojik problemleri de ortadan kaldırmayı hedefleyen diş hekimliğinin önemli ve büyük dallarından biridir.
Protetik (Protez) Diş Tedavi Çeşitleri Nelerdir ?
Genel olarak protez (protez) dişlerin tedavisinde; Sabit, hareketli ve implant destekli protezler olarak gruplayabiliriz.
Sabit Protezler:
Mevcut sağlıklı dişlerden veya implantlardan destek alınarak yapılan bir protez çeşididir. Bu protezler farklı kimyasallarla ağız içine sabitlenir.
Yaygın olarak kullanılan sabit protez tiplerinden bazıları şu şekilde sıralanabilir:
Kuron:
Halk arasında kaplama olarak da bilinen kuron, büyük çürüklerin ve diş kırıklarının neden olduğu diş bütünlüğünü bozan etkenlerin ortadan kaldırılmasıdır.
Böylece kişinin diş bütünlüğü korunur ve dişin fonksiyonelliği geri kazanılır. Ayrıca dişler arasındaki boşluklar da kuron ile kapatılabilir. Kuron uygulamaları, dişin bir miktar küçültülmesinin ardından kaplamanın dişin üzerine sabitlenmesiyle yapılır.
Metal Destekli Porselen Kaplama:
Bu protez türünün ağız içinde görünen dış kısmı porselen olsa da kaplamanın içi metalden oluşur. Bu nedenle ışık geçirgenliği azdır. Dolayısıyla metal destekli porselen kaplamalar estetik açıdan güzel olsa da doğallık açısından problem yaratabilir. Yüksek estetik beklentisi olan hastaların ön dişlerde uygulanması önerilmez.
Zirkonyum Destekli Kaplama:
Işık geçirgenliğinin yüksek olduğu zirkonyum kaplamalar, bu yönüyle doğal görünüme en yakın olan kaplama türüdür.
Zirkonyum destekli porselen kaplama olarak da bilinen bu uygulamalarda dişin görünen kısmı porselen, iç kısmı ise zirkonyumdan oluşur.
Seramik Kaplama:
Kompozit lamina ya da seramik kuron uygulamaları, dişin çok fazla küçültülmesine gerek olmaksızın yapılır. Bu noktada yapılan işlem dişin aşındırılması olarak tabir edilebilir. Bu kaplama türünün alt kısmında metal bulunmaz.
Seramik kaplamalar, güçlendirilmiş porselenden üretilir. Estetik açıdan en gelişmiş kaplama türü olarak bilinir. Bu yönüyle özellikle ön dişlerin restorasyonu amacıyla sıklıkla kullanılır.
Köprü:
Bir ya da daha fazla dişin kaybedildiği vakalarda uygulanan köprü tedavisinde, mevcut diş boşluğunun yanındaki sağlıklı dişler köprü ayağı olarak kullanılır. Geleneksel, kanatlı ve asma gibi farklı tekniklerle yapılabilen köprü tedavisinde kaybedilen diş ya da diş grubunun yerine protez uygulanır. Böylece kişinin kaybettiği fonksiyonellik ve estetik geri kazandırılır.
İmplant:
Diş kayıplarının oluşturduğu etkilerin geri kazandırılması için en sık başvurulan protezlerden biri implanttır. Çene kemiğine yapay diş kökünün yerleştirilmesiyle yapılan implantların üzerine farklı protez türleri yerleştirilebilir.
Hareketli Protezler
Bütün dişleri çekilmiş, dişeti rahatsızlıklarına bağlı olarak dişlerin tümünü ya da bir kısmi kaybetmiş hastalarda kayıp dişlerin yerine takılıp çıkarılabilen protezler kullanılmaktadır.
Damak protezleri olarak da bilinen hareketli protezler; tam veya kısmi olarak iki farklı şekilde yapılabilmektedir.
Tam Protezler
Ağzında hiç dişi olmayan hastalarda, birebir ağız dokularından destek alarak dizayn edilen akrilik kaide ve dişlerden yapılan protezlerdir.
Tam protezler özellikle tüm dişler çekildikten sonra ortaya çıkan dudakların içe doğru büzülmesi, yüzün alt kısmında içeri göçüklük ve yaşlı görünüm gibi estetik kaygıları da ortadan kaldırır. Hem çiğneme fonksiyonlarını geri kazandırır hem de estetik kaygılara son vererek hasta memnuniyeti sağlar.
Kısmı Hareketli Protezler
Özellikle arkadaki dişlerin çekilmesi ile sabit protez ayağı olarak kullanılacak dişi kalmayan veya köprü yapılmasına imkan olmayacak kadar fazla diş eksiği olan hastalarda kullanılan, desteğini hem ağızda kalan dişlerden hem de ağız dokularından alan protezlerdir.
İmplant Üstü Protezler Nedir?
Doğal dişler yerine implantlardan destek alınarak yapılan protezlere implant üstü protezler denilmektedir.
İmplant Üstü Sabit Protezler:
Bir veya daha fazla implanttan destek alınarak yapılan, yapıştırılarak ya da vidalanarak sabit olarak kullanılan kuron veya köprü protezleridir.
Özellikle birkaç diş eksikliklerinde eksik olan bölgeye yerleştirilerek komşu sağlam dişlerin zarar görmesini engellemektedir. Bu protezler metal seramik veya zirkonyumdan yapılabilmektedir.
İmplant Üstü Hareketli Protezler:
İmplant üstü hareketli protezler tam dişsizlikte çene kemiğine yerleştirilen 2, 3 veya 4 implant ile yapılan tedavi biçimidir.
Bu protezler hem implantlar hem de dokular tarafından desteklenen protezlerdir. İleri derecede rezorbe olmuş çene kemiklerinde daha az sayıda implant ile özellikle hareketli protezlerin yerinden çıkması problemini ortadan kaldırmaktadır.
Hibrit Protezler:
İmplant teknolojisindeki hızlı gelişim ve implant tedavisinin yaygınlaşması hareketli protez kullanan hastalara sabit proteze geçebilme konforu sağlamıştır.
Hibrit protezler denilen bu implant destekli protezler ile hastaların daha rahat bir şekilde kullanabileceği protezler yaparlar.
Hibrit protezler hasta tarafından çıkarılamayan, fakat gerektiği zaman hekim tarafından çıkarılabilen protezlerdir.
