Hangi Sporda, Hangi Yaralanmalar Yaşanabilir?
Farklı spor dallarında, belirli türde yaralanmalar daha yaygın hale gelir çünkü her sporun fiziksel gereksinimleri ve hareket biçimleri farklıdır.
Bu nedenle, hangi spor dalının hangi tür yaralanmaları daha fazla risk oluşturduğunu bilmek, sporcuların önlem alması açısından önemlidir.
İşte çeşitli spor dallarında karşılaşılan yaygın yaralanmalar:
-
Futbol:
Ayak Bileği Burkulması:
Ayak bileğini bükülme veya çevrilmesi esnasında meydana gelen, ayak bileği kemiklerini bir arada tutmaya yardımcı olan sert doku bağlarının gerilmesi veya yırtılması ile oluşan yaralanmadır.
Diz Yaralanmaları (Menisküs – Ön Çarpraz Bağ – Kas Zorlanması):
Menisküs:
Menisküs yaralanması, dizdeki bu kıkırdak dokuların aşırı zorlanması, dönme hareketi veya ani bir travma sonucu yırtılmasıdır.
Ön Çapraz Bağ (ACL) Yaralanmaları:
Ön çapraz bağ (ACL) yaralanması, genellikle bir spor müsabakası veya antrenman sırasında ön çapraz bağın (ACL) burkulması veya yırtılmasıyla oluşan yaygın bir diz yaralanmasıdır . ACL, kaval kemiğini (tibia) uyluk kemiğine (femur) bağlayan ve diz eklemine stabilite sağlayan bir doku bandıdır.
Kas Zorlanması:
Kas liflerinin aşırı gerilme veya yırtılma sonucu hasar görmesi durumudur. Bu duruma genellikle kasın ani ve aşırı kullanımı veya zorlanması neden olmaktadır.
Stres Kırıkları:
Stres kırığı, tekrarlayan fiziksel aktivitelerin sonucunda kemiklerde görülen çatlaklara ve ufak çaplı kırıklara denir. Sağlıklı kemiklerde sürekli tekrarlanan yüksek enerjili hareketlerin sonucunda kemiklerin hareket yönünde en yüksek kuvvete maruz kalan bölgesinde çatlaklar şeklinde kendini gösterir.
-
Voleybol:
Patellar Tendinit:
Patellar tendonumuzda tekrarlanan stresten kaynaklı aşırı kullanım yaralanmasıdır. Tendonda yük artınca tendonun sağlıklı yapısı bozulur, küçük yırtıklara sebep olur. Küçük yırtıkları vücudumuz tamir eder ancak tendondaki yırtıklar arttıkça tamir edilemez bir hâl alır ve ağrı oluşur.
Rotator Manşet Yırtığı:
Rotator Manşet Yırtığı olarak da adlandırılan rotator cuff sendromu, rotator manşetteki kas tendonlarının yırtılmasıyla omuz ağrısına ve kolu kullanamamaya neden olabilecek şekilde etkileyen bir yaralanmadır. Kısmi ve tam yırtılma şeklinde iki türü bulunan rotator cuff sendromu’na neden olan durumlar genellikle yaralanma, zedelenme ve dejenerasyondur.
El ve Parmak Yaralanmaları:
Kesik Yaralanmaları:
Kesici aletler veya cam gibi sert nesnelerle meydana gelir. Ciddi kesikler, kanamaya yol açabilir ve enfeksiyon riski oluşturabilir.
Çürükler:
Sert bir darbe sonucu meydana gelir. Kan damarları zedelenir ve cilt altı kanamalar oluşur, bu da morarma ve şişliklere yol açar.
Burkulma ve Bükülmeler:
Ligamentlerin zorlanmasıyla meydana gelir. Parmaklar genellikle yanlış bir şekilde bükülür ve burkulma oluşur.
Çıkıklar:
Eklemden ayrılma durumudur. Parmak eklemleri özellikle bu tür yaralanmalara yatkındır. Ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığına yol açar.
Kırıklar:
Parmak kemiklerinin kırılması. Kırıklar açık veya kapalı olabilir. Şişlik, morarma, ağrı ve deforme olma gibi belirtilerle kendini gösterir.
Yanıklar:
Sıcak nesneler, kimyasallar ya da elektriksel şoklar sonucu meydana gelir. El ve parmaklarda ikinci ve üçüncü derece yanıklar ciddi sonuçlar doğurabilir.
Buzlu ve Sıkışmış Parmaklar:
Soğuk nedeniyle donma ya da çeşitli nesneler arasında sıkışma gibi durumlar, parmakların hareket kabiliyetini etkileyebilir.
Sinir Hasarları:
Sinirlerin zedelenmesi sonucu parmaklarda uyuşma, karıncalanma veya güçsüzlük meydana gelebilir. Bu durum, özellikle sinirlerin sıkıştığı yerlerde ortaya çıkabilir.
Tendon Yırtıkları:
Parmakları hareket ettiren tendonların yırtılması, parmakların düzgün bir şekilde hareket etmemesine yol açabilir. Özellikle spor yaparken veya ağır yük kaldırırken meydana gelir.
-
Basketbol:
Basketbol, sürekli zıplama, hızlı dönüşler ve anlık durmalar gerektirdiğinden dolayı ayak bileği burkulmaları ve diz yaralanmaları, özellikle ön çapraz bağ yaralanmaları sık görülen problemlerdir. Ayrıca, basketbolcular arasında parmak burkulmaları ve el yaralanmaları da oldukça sık rastlanan bir durumdur.
Ayak Bileği Burkulması:
Özellikle basketbol gibi sporlarda yaygın olarak görülen bir yaralanmadır. Genellikle ayak bileği çevresindeki bağların gerilmesi veya yırtılması şeklinde ortaya çıkar.
Diz Yaralanmaları:
Diz eklemindeki bağların zedelenmesi veya menisküs yaralanması basketbolcular arasında sık görülen yaralanmalardandır.
Ön Çapraz Bağ (ACL) Yaralanması:
Genellikle bir spor müsabakası veya antrenman sırasında ön çapraz bağın (ACL) burkulması veya yırtılmasıyla oluşan yaygın bir diz yaralanmasıdır . ACL, kaval kemiğini (tibia) uyluk kemiğine (femur) bağlayan ve diz eklemine stabilite sağlayan bir doku bandıdır.
El ve Parmak Yaralanmaları:
Basketbol oyununda el ve parmaklar, topa müdahale ederken sıkça zarar görebilir. Parmakların burkulması, çatlaması ya da kırılması, yaygın yaralanmalar arasında yer alır.
-
Kayak:
Düşmeler:
Kayak yaparken en sık karşılaşılan yaralanma türüdür. Kayakçılar, özellikle eğimli alanlarda hızla kayarken dengesizlik sonucu düşebilirler.
Bacak ve Diz Yaralanmaları:
Kayak sırasında diz ve bacaklar en fazla zorlanan bölgeler arasındadır. Diz ekleminde burkulmalar, bağ yaralanmaları (özellikle ön çapraz bağ – ACL) ve kırıklar sık görülür.
Bilek ve El Yaralanmaları:
Bilek ve el yaralanmaları, kayak sırasında sıkça karşılaşılan durumlardır. Özellikle kayak yaparken dengenizi kaybettiğinizde veya düşerken bileğinize fazla yük binmesi sonucu burkulma veya kırıklar olabilir.
Omurga ve Boyun Yaralanmaları:
Kayak yaparken omurga veya boyun bölgesine alınan darbeler, ciddi yaralanmalara yol açabilir. Bu tür yaralanmalar bazen ciddi travmalara, felce veya omurga kırıklarına yol açabilir.
Menisküs ve Diz Bağ Yaralanmaları:
Menisküs yırtıkları, dizin içindeki kıkırdak dokusunun aşırı zorlanması sonucu oluşur. Ayrıca, ön çapraz bağ (ACL) yaralanmaları da kayaktaki yaygın diz yaralanmaları arasında yer alır.
-
Tenis:
Tenisçi Dirseği:
Ön kol kasını üst koldaki kemiğe bağlayan tendonlarda yırtılma veya şişme olduğu zamandır. Tenisçi dirseği sonucu meydana gelen iltihaplanma,kolun aşırı kullanılması sonucu kolda gerçekleşen deformiteye bağlı gelişir.
Omuz Yaralanmaları:
Omuzlar, tenis oyuncularının sık kullandığı eklemlerden biridir. Topa vurma sırasında omuz eklemi ve çevresindeki kaslar yoğun şekilde çalışır. Bu nedenle omuzda tendinit, burkulma veya kas yırtılması gibi yaralanmalar olabilir.
Tendinit:
Tendonlarda meydana gelen iltihaplanmalar sonucu gelişen bir sağlık sorunudur. Tendonlar kasları kemiklere bağlayan lifli dokular oldukları için vücudun hareket kabiliyetinde önemlidir.
Ayak Bileği Burkulmaları:
Ayak bileği burkulması, tenis oynarken ani yön değişiklikleri ve dengesizlikler sonucu meydana gelir. Genellikle bağların gerilmesi veya yırtılması ile ortaya çıkar.
Aşil Tendonu:
Baldır kasını, topuk kemiği olan kalkaneus’a bağlayan, güçlü, lifli ve insan vücudundaki en kalın tendondur. Kalkaneal tendonu olarak da bilinen aşil tendonu topuğu ve ayağı hareket ettirmeyi sağlar, zıplama, koşma ve yürüme için önemlidir.
-
Yüzme:
Omuz Yaralanmaları:
Yüzme sırasında omuz kasları sürekli kullanıldığı için rotator manşet yaralanmaları veya omuz tendiniti gelişebilir.
Boyun Yaralanmaları:
Uzun süre suya yatay pozisyonda kalmak boyun ağrılarına neden olabilir.
Kas Gerilmeleri:
Kas gerilmesi, yaygın olarak kas çekilmesi olarak adlandırılır.Ve kas lifleri aşırı gerildiğinde veya yırtıldığında oluşan yaygın bir yaralanmadır.
Plantar Fasiit:Plantar fasiit, ayak tabanındaki plantar fascia adlı zarın aşırı gerilmesi ve küçük yırtıkların oluşması sonucu meydana gelen bir iltihaplanma durumudur.
