Kulak Kiri (Buşon) Nedir ?
Kulak kiri olarak bilinen kelime tıp dilinde buşon olarak ifade edilmektedir. Dış kulak yolunda bulunan bezlerden salgılanan serumen adında ki salgı, kulak zarını zararlı maddelerden korur. Serumen, dış ortamdan gelebilecek bakteriler, toz ve kir parçaları gibi tehlikelere karşı korunmak adına vücudun salgıladığı bir salgıdır. Bu salgı görevini yerine getirdikten sonra kurur ve kulak kepçesine atılır. Bu işlemden geçmiş salgıya da kulak kiri ya da buşon denilir.
Kulak kiri, kulak kanalını ve kulağı koruyan bir salgı olsa bile bazen fazla birikerek, duymada kesintilere sebep olup ve rahatsız edici bir hal alabilir. Bu yüzden kişiler kendi yöntemleri ile kulağı temizleyip, tıkanıklığı giderme girişimlerinde bulunabilirler.
Kişilerin evde sert ve sivri cisimlerle (kulak çubuğu, kürdan, şiş) yapmaya çalıştıkları kulak temizleme girişimleri oldukça tehlikelidir. Bu girişimler esnasında serumen salgısı silinebilir. Ve bu da kulağı bakteri, toz ve kire savunmasız halde bırakır. Kulağa sokulan sert ve yabancı cisimler, kulağın pH ve yağ asidi içeriğini değiştirir, kulak salgısını yok eder. Ve enfeksiyonlara açık hale getirir.
Ayrıca yapılan bilinçsiz hareketler, buşonun kulağın iç bölümlerine itilip, kulağın tıkanmasına sebebiyet verebilir. Ayrıca oldukça hassas olan kulak dokularının zedelenmesine sebep olabilir.
Kişisel temizleme işleminizi dış kulakla sınırı tutup, kulağınızın içinde meydana gelen sıkıntılarda Kulak-Burun-Boğaz doktoruna görünmeniz çok doğru bir karar olacaktır.
Kulak Kiri Neden Oluşur?
Kulak kiri olarak adlandırılan buşon, normalde kulak tarafından düzenli olarak kulak kepçesine atılan, işlevini tamamlamış vücut salgısıdır. Bu yüzden kulak kiri olarak adlandırılması yanlıştır. Serumen, sürekli olarak üretilerek kulak zarını korur. Havayı sürekli olarak filtreleyen serumenin partikülleri yakalayarak kuruması, buşon olarak adlandırılan yarı katı cisimlerin oluşmasına yol açar.
Farklı bir deyişle buşonun oluşmasının sebebi, havada bulunan partiküllerin kulak ile temasından kaynaklanır.
Kulak kiri olarak bilinen kulak salgısının kulakta birikmesinin sebepleri aşağıda sıralanmıştır:
- Tozlu ve kirli ortamlarda çalışmak ya da uzun süre bulunmak
- Denize girdikten ya da banyo yaptıktan sonra buşonun şişmesi
- Dış kulak yolunda var olan yapısal darlık nedeniyle buşonun kulak dışına atılmaması
- İşitme cihazı, kulaklık ve tıkaç gibi cihazların kullanılması
- Kulağın sürekli olarak yabancı cisimlerle temizlenmeye çalışılması
Kulak Kirinin Belirtileri Nelerdir?
Vadesini tamamlayan serumen salgısının, çeşitli nedenlerle kulak içinde birikip dışarıya atılamaması bazı belirtilerle kendi gösterebilir:
- Kulakta meydana gelen ağrı.
- Kulakta hissedilen dolgunluk hissi.
- İşitmenin sekteye uğraması.
- Kulakta uğultu ya da çınlama duyulması.
- Kulağın kaşınması, tahriş olması.
- Kulaktan gelen koyu renkli akıntı ve koku.
- Kuru öksürük nöbetleri.
Kulak Temizleme İşlemi Hekim Tarafından Nasıl Yapılır?
Kulak temizliği, dış kulağın bir bezle silinmesi şeklinde yapılmalı; dış kulak yolunda pamuklu çubuklar da dâhil hiçbir yabancı cisim kullanılmamalıdır.
Buşon Tedavisinde Kullanılan Yöntemler Şöyledir:
-
Kulak Lavajı (Su İle Yıkama):
Kulak buşonlarının temizlenmesi konusunda en sık kullanılan yöntemlerin arasında kulağın yanması, tıp dilindeki adıyla “lavaj” işlemi öne çıkar. Lavaj işlemi için özel bir solüsyon kullanılır. Bu solüsyon sayesinde kulak içerisinde yer alan tüm zararlı yapılar, sağlıklı bir şekilde kulak dışına atılır. Özel araçlar vasıtasıyla gerçekleştirilen kulak yıkama işlemi, ayakta veya hastanın özel bir yere oturmasıyla gerçekleşebilir.
İşlem için öncelikle böbrek küvet kulağın altına yerleştirilir. Operasyon sırasında hasta bu malzemeyi kendisi tutar. Solüsyon yıkama için kullanılacak olan cihazın içerisine yerleştirilir.
Ve enjektörün havası alınır. Kulak operasyon için uygun olan pozisyona getirilir ve işlem uygulanmaya başlar. İşlem kulaktan gelen sıvının rengi berrak oluncaya kadar devam eder. İşlemin 2-3 gün öncesinde ise kulağa gliserin damlatılır.
Gliserin sayesinde ise kulağın içerisinde kirin yumuşatılması sağlanır. İşlem sırasında kulağa verilen solüsyon hastanın ağzından geliyorsa, kulak zarında önceden meydana gelmiş bir deliğin olduğu söylenebilir. Bu aşamada ise farklı bir temizleme işlemine başvurulur. İşlem bittikten sonra hasta günlük yaşamına devam edebilir. Herhangi bir müşahede durumu söz konusu olmaz. İşlem sonrasında 15-20 dakika boyunca kulağa tampon uygulanması gerekir.
-
Küret İle Kulak Kirinin Çıkartılması:
Kulak içerisinde yer alan kiri küretle temizleme yöntemi, sadece belirli hastalara uygulanabilir. Özellikle kulak zarı delik olan veya diğer kulak hastalıklarıyla mücadele eden hastalar için küretle temizleme yöntemi daha uygundur. Küretle temizleme işlemi öncesinde kulak içerisinde yer alan kirin damlalar vasıtasıyla yumuşatılması amaçlanır.
Kirin yumuşatılmasının ardından tıbbi bir cihazla, kulak içerisinde yer alan kir kulaktan kazınarak çıkarılır. Özel bir kazıma aleti sayesinde gerçekleştirilen işlem, çok dikkatli bir şekilde gerçekleştirilir ve gerekirse görüntüleme cihazlarından faydalanılabilir.
Küretle temizleme işlemi sırasında tamamıyla bir temizlik elde edilemez ancak kulak kiri nedeniyle ortaya çıkan belirtilerin büyük bir çoğunluğu büyük oranda azalır. İşlemin tecrübeli hekimler tarafından uygulanması büyük önem taşır ve daha iyi bir sonuç alınması konusunda hekimin deneyimi önemli bir detaydır.
-
Aspiratör İle Vakumlama:
Aspiratör yöntemiyle temizleme, bir diğer adıyla “vakum” yöntemiyle temizleme olarak bilinir. Adından da anlaşılacağı üzere bir cihaz sayesinde kulak içerisindeki kir cihaz yardımıyla dışarı çıkarılır.
İşlem öncesinde kirin çok daha kolay bir şekilde çıkabilmesi adına öncelikle kulak içerisinde yer alan kir yumuşatılır.
Kirin yumuşatılması için özel bir damla kullanılır. Ve belirli bir süre bekletildikten sonra vakumla kirler çıkarılır. Aspiratör yönteminin çok detaylı bir şekilde uygulanması gerekir. Aksi takdirde kulak içerisinde kalan ve dışarı atılamayan kirler, enfeksiyon oluşumuna neden olabilir.
Kulak kiri temizliği, öncesinde yumuşatıcı yağ bazlı solüsyonlar (gliserin) ya da hidrojen peroksid (oksijenli su) uygulanması ile daha rahat yapılabilmektedir.
Kulak zarı delinmesi, kulak zarı çökmesi, kulak zarına tüp uygulanmış hastalar, kontrolsüz diyabet ve bağışıklık yetmezliği olan hastaların kulak kiri temizliğine özellikle özen gösterilmeli ve mutlaka Kulak Burun Boğaz hastalıkları uzmanı tarafından yapılmalıdır.
Ne Sıklıkta Kulağımı Temizletmeliyim?
Buşon temizlenmesi periyodik olarak yapılan bir işlem değildir. Ne zaman kulak tıkanıklığı yapacak duruma gelirse o zaman temizlenir. Bu süre bir kaç ay olabileceği gibi hiç temizleme de gerekmeyebilir.
Kulağım Yıkamaya Alışır mı?
Bu tamamen yanlış bir inanıştır. Kulakları yıkatmanın alışkanlıkla ilgisi yoktur. Bazı kimselerde kulak yolunda daha çabuk buşon birikir.
