Kalp Pili (Pacemaker) Nedir?
Kalp pilleri (Pacemaker) gerekli durumlarda kalbe elektrik uyarısı verebilen bir teknoloji harikası elektronik cihazlardır. Pil, jeneratör ve kablolardan oluşur.
Pile enerji sağlayan ve pilin çalışmasını yöneten elektronik devrelerin bulunduğu metal kutuya jeneratör denir. Kalp ile jeneratör arasındaki elektrik iletisi ise “lead” adı verilen kablolarla sağlanır.
Kalp pili (Pacemaker) , kalpten gelen elektrik sinyallerini bu kablolar sayesinde algılar. Ve gerekli durumlarda bu kablolar aracılığıyla kalbi uyarır.
Kalp Pili (Pacemaker) Neden Takılır?
Kalbin uyarı merkezinin yani sinüs düğümünün yeteri şekilde ve miktarda uyarı oluşturamaması, kalp hızının yavaşlaması, buna bağlı olarak da hastanın hayatını sürdürebilmesi sebebiyle kalp pili takılır.
Kalp Pili (Pacemaker) Hangi Durumlarda Takılır?
Kalp pili (Pacemaker) genel olarak kalp ritim bozukluğu ve kalpte iletim bozukluğu yaşayan kişilere takılmaktadır. Bu sorunları yaşayan kişilerde nabız normale kıyasla çok daha yavaş veya hızlı olabilir.
Aynı zamanda kişinin kalbi yeterli miktarda kan pompalamakta da zorlanabilir. Bu Kalp pili sorunları çözmekte kullanılan en etkili araçtır. Ve kişinin yaşam kalitesini kayda değer ölçüde yükseltir.
Kalp Pili (Pacemaker) Yapısı Nasıldır?
Kalp pili elektriksel uyarıları üreten bir jeneratör ve elektriksel uyarıları ileten elektrottan oluşmaktadır. Jeneratörler lityum içerikli bataryalar taşır. Bu bataryalar da sağ ya da sol göğüs duvarının içine veya karnın içine konulur.
Kalp Pili (Pacemaker) Çeşitleri Nelerdir?
-
Geçici Kalp Pili
Geçici Kalp Pilleri, hastanın kalp atışları normale döndüğünde çıkarılmak üzere takılan cihazlardır.
Boyundan, köprücük kemiğinin alt kısmından, kol veya kasık bölgesinden girer.
Ve kalbe ulaşan bir kablo ile vücudun dış kısmında bulunan küçük bir kutudan oluşan bu Kalp Pili gerektiğinde kolaylıkla çıkarılabilmektedir.
-
Kalıcı Kalp Pili
Genellikle köprücük kemiği altına ve derinin hemen altına yerleştirilen kalıcı kalp pilleri atriyoventriküler blok, taşikardi, bradikardi, hipertrofik kardiyomiyopati ve konjestif kalp yetmezliği gibi daha kronik hastalıkların tedavisinde tercih edilmektedir.
Kalbin kasılıp gevşemesi için gerekli uyarıyı oluşturan kalıcı piller, kalbin uyarılan bölgesine göre 3 farklı şekilde sınıflandırılır:
-
Tek Odacıklı Pil:
Tek bir kablodan oluşan ve kalbin yalnızca sağ kulakçığının veya sağ karıncığının uyarılması için kullanılan kalp pili çeşididir.
-
İki Odacıklı Pil:
Kalbin hem sağ karıncığını hem de sağ kulakçığını uyarmak için kullanılan piller iki odacıklı kalp pilleri olarak adlandırılır.
İki ayrı kablodan biri sağ karıncığa yerleştirilirken diğeri sağ kulakçığa yerleştirilir ve gerekli durumlarda hem karıncıkta hem kulakçıkta kasılma sağlanır.
-
Üç Odacıklı Pil:
Biventriküler pil olarak da adlandırılan bu pil çeşidi Kardiyak Rekonstrüksiyon Tedavi Pili (CRT-P) olarak bilinir. Ve kalp yetmezliğinin tedavisi için gereken önemli bir uyarı şekline sahiptir.
Kalbin sağ kulakçık, sağ karıncık ve sol karıncık bölgelerine yerleştirilen üç farklı kablo sayesinde gücünü kaybetmiş kalp kasının dahi doğru biçimde kasılması ve kalbin her bir odacığının senkronik olarak çalışması sağlanır.
Kalp Pili Nasıl Takılır?
Kalp pili uygulaması steril ameliyathane koşullarında veya kateter laboratuvarlarında yapılır. İşlemden önceki gün hastanın göğüs, koltukaltı ve kasık gibi girişim bölgeleri tıraş edilip genellikle köpüklü süngerlerle her bir bölgenin detaylı temizliği sağlanır. Daha sonra hasta işlem için steril ortama alınır. İşlemin hemen öncesinde girişim yapılacak olan bölge dezenfektan özellikli solüsyonlar ile 10 dakika boyunca fırçalanarak temizlenir.
Girişim için uygun pozisyonda yatırılmış olan hastanın üzeri kuru steril bez ile örtülerek ameliyathane ortamında işlem başlatılır. Kalp pili takılması sırasında genellikle bölgesel anestezi tercih edilse de bazı durumlarda ağır sedasyon ya da genel anestezi uygulaması gerekebilir. Girişim için hastanın boynunda, koltukaltında, kolunda ya da köprücük kemiğinin hemen altı kısmında yer alan damarlar tercih edilir.
Uygun görülen damar içerisine kateter yoluyla girilir. Ve kalp pilinin elektrot kısmı floroskopi cihazı ile görüntülenerek kalbe kadar ilerletilir. Cihazın jeneratör olarak adlandırılan kutu şeklindeki kısmı büyük olasılıkla sağ ya da sol göğüs kasının içerisine yerleştirilir. Daha sonra damar ve kas dokusunda açılmış kesiler kapatılarak işlem sonlandırılır ve hasta gerekiyorsa ayılma ünitesine alınır.
Geçici Kalp Pili Nasıl Takılır?
Kalp pili takılırken çoğu durumda genel anesteziye gerek yoktur. Kalp pilinin takılacağı bölge lokal anestezi ile uyuşturulur. Operasyon yapılan bölgeyi içeriden sürekli takip eden ve elektrotların vücuttaki durumunu izleyen bir röntgen cihazından yardım alınır.
İşlem sırasında kalbe bağlı büyük bir toplardamar seçilir. Ve bu damar yoluyla kalbin içine elektrod yerleştirilir. Hangi toplar damarın seçileceği ise kişinin durumuna göre değişiklik gösterebilir. Bu işlemde en sık kullanılan damarlar kasıktaki femoral ven, omuz bölgesindeki subklavyen ven ve boyundaki juguler ven damarlarıdır.
Kalıcı Kalp Pili ve ICD Nasıl Takılır?
Kalıcı kalp pili ve ICD cihazlarının vücuda yerleştirilmesi genellikle çok benzer şekilde yapılır. Operasyon tamamen sterilize edilmiş bir ameliyathanede veya klinikte gerçekleştirilir. Ve tıpkı geçici kalp pilinde olduğu gibi lokal anesteziye başvurulur.
Kalp pili takılması işleminin hazırlık sürecinde ve operasyon aşamasında skopik görüntüleme cihazlarının varlığı büyük önem taşımaktadır. Bu görüntüleme yöntemleriyle kalp pilinin takılacağı bölge dikkatlice izlenir. Ve böylelikle nokta atışı yapılır.
Daha sonra kişinin köprücük kemiğinin hemen alt kısmına küçük bir kesi yapılır. Bu kesinin boyutu 3 cm civarındadır. Bu kesinin içerisine kalp pili cihazının bir parçası olan “jeneratör” yerleştirilir. Kalıcı kalp pillerinde geçici kalp pillerine kıyasla daha fazla elektrod olabilir.
Söz konusu elektrodlar köprücük kemiğinin hemen altından geçen bir toplar damar aracılığıyla kalpteki odacığa / odacıklara yerleştirilirler. Elektrotlar kalbin odacıklarına yerleştirildikten sonra jeneratör ile elektrod arasındaki bağlantı kurulur. Açılan kesi kapatılıp operasyon sona erer.
Kalp Pili Takılması Riskli Midir?
Kalp pili takma işlemi diğer cerrahi operasyonlara kıyasla daha küçük ölçekli bir işlemdir. Bu yüzden kişide istenmeyen komplikasyonların ortaya çıkması oldukça düşük bir ihtimaldir.
Operasyon sonrası ortaya çıkabilecek komplikasyonların ise genellikle risk seviyeleri düşüktür. Ve kişinin hayatını tehdit edecek düzeye ulaşmazlar. Operasyon sırasında kesi atılırken akciğerde bulunan zar tabakasının yırtılması ve yanlışlıkla toplardamar yerine atardamara girilmesi gibi durumlar söz konusu olabilir.
Yine pek rastlanmamakla birlikte, kimi zaman hasta taburcu edildikten sonra operasyonun yapıldığı bölge mikrop kapabilir. Bu ihtimali ortadan kaldırmak için operasyon sonrasında genellikle hastaya antibiyotik ilaçlar reçete edilir.
Bazen ise kalp piline bağlı olan jeneratör ve elektrotlar yerlerinden oynayıp cilt dışına çıkabilirler. Bu durumda operasyon yapılan yer yeniden açılıp kalp pilinin onarımı yapılır.
Kalp Pili Ameliyatı (Pacemaker) Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
- İşlem sonrası ilk bir hafta ağrı görülebilir. Bu dönemde sadece hekimin onayladığı ağrı kesiciler kullanılmalıdır.
- Ameliyat bölgesinde kızarıklık, kanama, ödem ve akıntı gibi durumlarla birlikte 38°C’nin üzerinde ateş, işlem sonrası enfeksiyon belirtisidir.
- Kalp pili ameliyatından sonra dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan biri enfeksiyon belirtileri olmalıdır. Çünkü kalp ile ilgili işlemlerden sonra ortaya çıkan enfeksiyonlar ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir.
- Yukarıda belirtilen bulgulardan herhangi birinin varlığında detaylı muayene için doktor kontrolüne başvurulmalıdır.
- Kalp pili kol üzerine yerleştirilmişse ilk 1-2 ay pilin yan tarafında kol hareketlerinin kısıtlanması gerekebilir. Pil gövde alanından geçirilirse kol desteği gerekmez.
- İlk 2 ay kalp pilinin takılı olduğu tarafa yatmamak ve bu bölgeye ciddi baskı uygulayan diğer aktivitelerden kaçınmak gerekir.
- Kalp pili, X-ışınları ve manyetik rezonans gibi birçok ışından etkilenir. Bu nedenle kalp pili olan hastaların havalimanları, alışveriş merkezleri, polis ve adliye girişlerinde röntgen tarama cihazlarından geçmemeleri gerekmektedir.
- Enerji santralleri, baz istasyonları, silah dedektörleri, polis radar alanları, yüksek gerilim hatları kalp pili fonksiyonlarında değişikliğe neden olabilir.
- Kalp pili olan kişilerin bu tür etkilere maruz kalması durumunda bir kardiyolog ve kalp pili firması ile iletişime geçerek cihazı kontrol ettirmeleri gerekmektedir.
