Addison Hastalığı Nedir?
Adrenal yetmezlik olarak da bilinen Addison hastalığı, vücudun belirli hormonları yeterince üretememesi sonucu ortaya çıkan ve oldukça nadir görülen bir hastalıktır. Böbreklerin üstünde bulunan adrenal bezleri salgılama açısından yetersiz kalır ve kortiozol ile aldosteron hormonları kanda azalmaya başlar. Addison hastalığı, Her 100.000 kişiden birinde görülür.
Adrenal yetersizlik genel olarak ikiye ayrılır:
Primer (Birincil) Adrenal Yetersizlik
Adrenal yetersizliğin bu türü Addison hastalığı olarak isimlendirilir. Adrenal korteksin hasar görüp, yeterli düzeyde adrenokortikal hormonları üretmediği duruma birincil adrenal yetmezlik denir. Bu sınıftaki yetmezliğin yaklaşık %70’i otoimmün sürece bağlıdır. Böbrek üstü bezi hasarı, tüberküloz, çeşitli bakteri, virüs ve mantar enfeksiyonları, böbrek üstü bezi kanaması ve kanserin böbrek üstü bezlerine metastazı gibi gibi başka nedenler de birincil böbrek üstü bezi yetmezliğine neden olabilir.
Sekonder (İkincil) Adrenal Yetersizlik
Böbreküstü bezini uyarıcı hormon olan ACTH’nın salgılandığı yer olan hipofiz ve hipotalamus bezlerini etkileyen hastalıklar nedeni ile böbrek üstü bezinin yetersiz uyarılması sonucu oluşan yetersizlik tablosudur. Hipofiz hormonu olan ACTH’nin üretiminde azalma görülür ve bununla ilişkili olarak ikincil böbrek üstü yetmezliği gelişir.
Semptomlar nelerdir?
Addison hastalığının belirtileri genellikle birkaç ay içinde yavaş yavaş gelişir. Bazı durumlarda, hastalık o kadar yavaş ilerler ki, hastalık veya yaralanma gibi bir stres etkeni ortaya çıkana ve semptomları daha da kötüleştirene kadar bu semptomlar göz ardı edilir.
Bu Belirtiler Arasında;
- Aşırı yorgunluk hali
- Kilo kaybı ve şiddetli iştah kaybı
- Açlık hipoglisemi
- Düşük tansiyon ve buna bağlı bayılma
Hastalığın Belirtileri;
- Derinin, özellikle baş, boyun, el arkası ve mukoz membranlarda (özellikle dişeti mukozasında) koyulaşması
- Artan tuz ihtiyacı
- Düşük kan şekeri
- Mide bulantısı
- İshal veya kusma
- Karın ağrısı
- Kaslarda veya eklemlerde ağrı
- Öfkeli olma durumu
- Depresyon veya diğer davranış bozuklukları
Addison Hastalığının Tedavisi Nasıl Uygulanır?
- Addison hastalığında eksik olan hormonu yerine koyma tedavisi uygulanmaktadır. Bu hastalık genellikle yaşam boyu tedavi gerektirmektedir.
- Gerekirse, aldosteron, günde bir kez oral olarak alınan sentetik bir steroid, fludrokortizon asetat ile değiştirilebilir.
- Bu ilaçlar özellikle stres, enfeksiyon, cerrahi veya yaralanma zamanlarında artırılmalıdır.
- Hormon tedavisi genellikle başarılı sonuç verir. Tedavi başarıya ulaştığında Addison hastalığı olan kişiler oldukça normal bir yaşam sürebilirler.
- İlaç dozları hastadan hastaya ve hastanın ek hastalıklarına göre değişmektedir. Bazı durumlarda Addison hastalığı bulunan kadınlarda nadiren DHEAS da kullanılabilmektedir.
