{"id":315,"date":"2019-08-22T09:46:36","date_gmt":"2019-08-22T09:46:36","guid":{"rendered":"https:\/\/turkeyistanbulmedical.com\/?post_type=portfolio&p=315"},"modified":"2021-05-21T15:17:28","modified_gmt":"2021-05-21T15:17:28","slug":"bogaz-hastaliklari","status":"publish","type":"portfolio","link":"https:\/\/turkeyistanbulmedical.com\/tr\/portfolio\/bogaz-hastaliklari\/","title":{"rendered":"Bo\u011faz Hastal\u0131klar\u0131"},"content":{"rendered":"
Adem elmas\u0131n\u0131n hemen alt\u0131nda, boynun k\u00f6k k\u0131sm\u0131nda yer alan, kelebek bi\u00e7imindeki olu\u015fumlar tiroit bezleridir. Bu tiroit bezlerinin \u015fi\u015ferek b\u00fcy\u00fcmesi sonucunda guatr ad\u0131 verilen hastal\u0131k ortaya \u00e7\u0131kar. \u00d6ks\u00fcr\u00fc\u011fe ve yutkunma zorlu\u011funa sebep olan guatr, \u00e7o\u011funlukla a\u011fr\u0131s\u0131z bir hastal\u0131kt\u0131r. Tiroit bezlerindeki bu \u015fi\u015fme e\u011fer k\u00fc\u00e7\u00fck orandaysa ve olu\u015fan guatr ba\u015fka olumsuz bir duruma sebebiyet vermiyorsa genellikle tedaviye ihtiya\u00e7 duyulmaz. Tabii bu dikkat edilmemesi gerekti\u011fi anlam\u0131na gelmez.<\/p>\n
<\/p>\n
Tiroit bezleri, tiroksin (T-4) ve triiyodotironin (T-3) ad\u0131 verilen iki \u00f6nemli hormonu \u00fcretmekle g\u00f6revlidir. Bu hormonlar, v\u00fccutta kan ak\u0131\u015f\u0131n\u0131 kontrol ederek metabolizmay\u0131 g\u00fc\u00e7lendirir. V\u00fccudun ihtiya\u00e7 duydu\u011fu karbonhidrat ve ya\u011f oran\u0131n\u0131 koruyarak v\u00fccut \u0131s\u0131s\u0131n\u0131, kalp ritmini ve ihtiya\u00e7 duyulan protein miktar\u0131n\u0131 kontrol eder. Bu hormonlar\u0131n yeterli miktarda \u00fcretilmemesi guatr olu\u015fumuna neden olabilece\u011fi gibi, ba\u015fka bir sebeple olu\u015fan guatr da bu hormonlar\u0131n \u00fcretilmesini engelleyebilir.<\/p>\n
Tiroit hormonlar\u0131n\u0131n \u00fcretilmesinde son derece \u00f6nemli olan iyot \u00e7o\u011funlukla, deniz suyu ve k\u0131y\u0131 kesimlerinde yer alan topraklarda bulunur. G\u00fcn\u00fcm\u00fcz\u00fcn d\u00fcnyas\u0131nda k\u0131y\u0131dan uzak, i\u00e7 kesimlerde ya da deniz seviyesinden y\u00fcksek yerlerde ya\u015famak zorunda kalan insanlarda \u00e7o\u011funlukla iyot eksikli\u011fi g\u00f6r\u00fcl\u00fcr. Bu da, daha fazla iyot \u00fcretmeye \u00e7al\u0131\u015fan tiroit bezlerinin b\u00fcy\u00fcyerek guatr olu\u015fturmas\u0131na sebep olur. \u0130yot eksikli\u011fi, kabak, brokoli ya da karnabahar gibi hormon \u00f6nleyici g\u0131dalar\u0131n yer ald\u0131\u011f\u0131 diyetler uygulan\u0131rsa daha da artar.<\/p>\n
Guatr bazen, tiroit bezinin \u00e7ok fazla tiroit hormonu \u00fcretmesiyle (hipertiroit) ortaya \u00e7\u0131kar. Graves hastal\u0131\u011f\u0131nda, ba\u011f\u0131\u015f\u0131kl\u0131k sistemi taraf\u0131ndan \u00fcretilen antikorlar, yanl\u0131\u015fl\u0131kla tiroit bezine sald\u0131rarak a\u015f\u0131r\u0131 miktarda tiroksin \u00fcretimine sebep olurlar. Bu uyar\u0131m tiroit bezinin \u015fi\u015fmesine neden olur.<\/p>\n
Graves hastal\u0131\u011f\u0131n\u0131n tam tersi bir durum olarak, hashimoto hastal\u0131\u011f\u0131nda guatr, tiroid bezinin gere\u011finden az \u00e7al\u0131\u015fmas\u0131 (hipotiroit) durumunda ortaya \u00e7\u0131kar. \u0130ki hastal\u0131kta da guatr\u0131n kayna\u011f\u0131 ba\u011f\u0131\u015f\u0131kl\u0131k sistemindeki bozukluktan kaynaklan\u0131r. Ancak hashimoto hastal\u0131\u011f\u0131nda tiroit bezinin \u00e7ok \u00e7al\u0131\u015fmas\u0131na sebep olmak yerine dokusal zarar yaratarak daha az hormon \u00fcretmesine neden olur. D\u00fc\u015f\u00fck hormon seviyesini alg\u0131layan hipofiz bezi, tiroit bezini daha fazla uyararak, bezin \u015fi\u015fmesine sebebiyet verir.<\/p>\n
Tiroit bezinde birden fazla nod\u00fcl bulunmas\u0131na t\u0131p dilinde multinod\u00fcler guatr ad\u0131 verilir. Multinod\u00fcler guatrda, kat\u0131 ya da i\u00e7i s\u0131v\u0131 dolu hallerde olu\u015fan nod\u00fcl topak\u00e7\u0131klar\u0131 tiroit bezinin iki yan\u0131nda olu\u015fup bezin \u015fi\u015fmesine sebep olurlar.<\/p>\n
Bu vakada da nod\u00fcl, tiroit bezinin tek bir kanad\u0131nda olu\u015fur ve yine ayn\u0131 \u015fekilde bezin \u015fi\u015fmesine neden olur. Nod\u00fcller \u00e7o\u011funlukla zararl\u0131 kanser h\u00fccresi bar\u0131nd\u0131rmaz ve kansere sebep olmaz ancak kontrol alt\u0131nda tutulmalar\u0131 ya da ihtiya\u00e7 duyulmas\u0131 halinde al\u0131nmalar\u0131 gerekir.<\/p>\n
Nod\u00fcle ba\u011fl\u0131 geli\u015fen guatr vakalar\u0131n\u0131n baz\u0131lar\u0131nda, nod\u00fcller kansere sebep olabilir. Ancak bu durum \u00e7ok d\u00fc\u015f\u00fck bir ihtimaldir. Doktorlar \u015f\u00fcpheli bir durumda, tiroit bezinden biyopsiyle bir par\u00e7a alarak incelemeye g\u00f6nderir ve \u00e7\u0131kan sonuca g\u00f6re bir yol haritas\u0131 belirlenir.<\/p>\n
\u0130nsan koryonik gonadotropin (HCG) olarak bilinen hormon, kad\u0131nlarda hamilelik d\u00f6neminde \u00fcretilir. Yumurtay\u0131 besleyen ve sonras\u0131nda uterus duvar\u0131na tutunan h\u00fccreler taraf\u0131ndan olu\u015fturulan koryonik gonadotropin hormonu, tiroit bezinin \u015fi\u015fmesine sebep olabilir.<\/p>\n
Guatr hastal\u0131\u011f\u0131 \u00fclkemizde en yayg\u0131n Karadeniz B\u00f6lgesi\u2019nde g\u00f6r\u00fclmektedir. Bunun nedeni y\u00f6resel olarak, guatrojen bir sebze olan karalahanan\u0131n \u00e7ok t\u00fcketilmesidir. Karalahanan\u0131n yan\u0131 s\u0131ra, yer f\u0131st\u0131\u011f\u0131, soya fasulyesi, turp, \u015falgam, \u0131spanak gibi guatrojen besinlern t\u00fcketilmesi de tiroit bezlerinde \u015fi\u015fmeye neden olur.<\/p>\n
Hafif vakalarda tiroit bezindeki \u015fi\u015flik bir sorun yaratmaz. Ancak ilerleyen baz\u0131 guatr durumlar\u0131nda:<\/p>\n
Guatr hastas\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131n te\u015fhisi i\u00e7in bir endokrinoloji doktoruna g\u00f6r\u00fcn\u00fclmesi gerekir. Burada doktorun, bo\u011faz b\u00f6lgesine elleriyle yapaca\u011f\u0131 muayenenin ard\u0131ndan hastan\u0131n \u015fikayetleri dinlenir. Guatr\u0131n kayna\u011f\u0131n\u0131 bulabilmek i\u00e7in doktor, baz\u0131 testler ister.<\/p>\n
Kan testi sayesinde tiroit bezinizin \u00fcretti\u011fi hormon miktar\u0131na bak\u0131l\u0131r ve tiroit bezinin dengeli miktarda hormon \u00fcretip \u00fcretmedi\u011fi g\u00f6zlemlenir.<\/p>\n
<\/p>\n
Hamilelikte yayg\u0131n olarak kullan\u0131lan ultrosonografiyle bo\u011faz ve g\u0131rtlak b\u00f6lgeniz incelenerek tiroit bezinizin b\u00fcy\u00fckl\u00fc\u011f\u00fcne, nod\u00fcl olu\u015fup olu\u015fmad\u0131\u011f\u0131na bak\u0131l\u0131r.<\/p>\n
Antikor testinde, kanda bulunan antikorlar\u0131n say\u0131m\u0131 ger\u00e7ekle\u015ftirilir ve guatr\u0131n sebebinin fazla miktardaki antikordan kaynakl\u0131 olup olmad\u0131\u011f\u0131 anla\u015f\u0131l\u0131r.<\/p>\n
Guatr tedavisi, guatr\u0131n boyutuna, ki\u015fide ba\u015fka sorunlara sebep olup olmad\u0131\u011f\u0131na ve belirtilerine g\u00f6re de\u011fi\u015fkenlik g\u00f6sterir. Bu nedenle guatr nas\u0131l ge\u00e7er sorusuna birden fazla cevap vermek m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. E\u011fer guatr\u0131n boyutu k\u00fc\u00e7\u00fckse, tedaviye gerek duyulmaz ancak b\u00fcy\u00fcmesi ihtimaline kar\u015f\u0131 d\u00fczenli kontrol gerektirir. Doktorunuz uygun g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fc taktirde sizi a\u015fa\u011f\u0131daki tedavi yollar\u0131ndan birine y\u00f6nlendirebilir.<\/p>\n
E\u011fer guatr, iyot eksikli\u011finden kaynakl\u0131 olu\u015fmu\u015fsa hastaya iyot takviyesi yap\u0131l\u0131r. Bu temel g\u0131dalardan al\u0131nabilece\u011fi gibi hastaya radyoaktif iyot takviyesi de yap\u0131labilir. Radyoaktif iyot takviyesi, tiroit bezlerinin normal boyutlara ula\u015fmas\u0131n\u0131 sa\u011flasa da tiroit bezinde tembelli\u011fe sebep olabilir.<\/p>\n
Hipotiroid ya da hipertroide ba\u011fl\u0131 olarak olu\u015fan guatr hastal\u0131\u011f\u0131nda ila\u00e7 tedavisiyle hormonal denge sa\u011flanmaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131l\u0131r. Hipotiroit durumunda levotiroxin i\u00e7eren ila\u00e7lar re\u00e7ete edilerek tiroit uyar\u0131c\u0131 hormonlar\u0131n \u00fcretiminin azalt\u0131lmas\u0131 sa\u011flan\u0131r. Hipertiroit kaynakl\u0131 guatrda ise hormon seviyesini d\u00fc\u015f\u00fcr\u00fcc\u00fc ila\u00e7lar kullan\u0131l\u0131r.<\/p>\n
E\u011fer tiroit bezinin geni\u015flemesine sebep olan \u015fey nod\u00fcllerse, doktorunuz bu nod\u00fcllerin iyi huylu olup olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 \u00f6\u011frenebilmek i\u00e7in ultrason yard\u0131m\u0131yla biyopsi yapar. Sonucun olumsuz \u00e7\u0131kmas\u0131 halinde hasta ameliyata al\u0131narak nod\u00fcller cerrahi operasyonla tiroit bezinden al\u0131n\u0131r.<\/p>\n