Vazektomi (Gönüllü Cerrahi Sterilizasyon) Nedir?

Vazektomi (Gönüllü Cerrahi Sterilizasyon) Nedir?

Vazektomi (Gönüllü Cerrahi Sterilizasyon); Erkeklerin üreme organlarına sperm alımını durduran bir doğum kontrol tekniğidir. Düşük oranda görülen komplikasyon oluşma ihtimali nedeniyle tercih edilmektedir. Son dönemde pek çok hasta tarafından başvurulan bir uygulamadır.

Vazektomi işlemi, cinsel yollarla ortaya çıkan hastalıkları engelleme özelliği taşımaz. Belirli süre zarfında geri dönüşü olan bir yöntemdir. Tıbbi gelişmelerin yaşanmasıyla birlikte çok sayıda doğum kontrol yöntemi mevcuttur. Prezervatif, spiral ve doğum kontrol hapları günümüzde kullanılan yöntemlerdendir.

Uygulama ve süreçle ilgili hastalar tarafından sıklıkla sorulan bazı konular vardır. Öncelikle erkeklerde işlemler sonucunda hormon üretiminde bir aksaklık görülmeyecektir. Testosteron adı verilen hormon ile sperm üretimi arasında doğrudan bir bağlantı bulunmadığı bilinir. Özellikle ilerleyen dönemde çocuk sahibi olmak isteyen kişiler, uzman doktor tarafından yapılan kapsamlı bir değerlendirmenin ardından karar verilmelidir.

Vazektomi Ne İçin Yapılır?

Vazektomi, gelecekte çocuk sahibi olmak istemediğinden emin olan erkekler için güvenli ve etkili bir doğum kontrol seçeneğidir.

• Gebeliği önlemede yaklaşık yüzde 100 etkilidir.
• Düşük komplikasyon veya yan etki riski olan basit bir ameliyattır.
• Vazektominin maliyeti, kadın sterilizasyonunun (tüp ligasyonu) maliyetinden veya kadınlar için uzun vadeli doğum kontrol ilaçlarının maliyetinden çok daha düşüktür.
• Vazektomi, cinsel ilişkiden önce prezervatif takmak gibi doğum kontrol adımları atmanıza gerek kalmayacağı anlamına gelir.

Vazektomi Kimler için Uygundur?

• Çocuk sahibi olmak istemeyen erkekler/çiftler
• Kalıtsal hastalığa sahip olan ve çocuk sahibi olması çocuk ve/veya kendisi açısından tehlikeli olan erkekler/çiftler
• İstediği sayıda çocuğu olan ve başka çocuk istemeyen erkekler/çiftler
• Diğer korunma yöntemleri ile korunmayı tercih etmeyen erkekler/çiftler

Yasalar gereğince, 18 yaşını doldurmuş herkes kendi rızası, evli ise de eşinin onayını alarak strerilizasyon işlemi yaptırabilir.

Vazektominin Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?

Vazektomi operasyonu geçirmek isteyen kişilerin öncelikle avantajlar ve dezavantajlar hakkında bilgi sahibi olması gerekir. Büyük ölçüde kalıcı olan bu işlem, çocuk sahibi olma konusunda aklında şüphe kalan erkekler için uygun değildir. Bu sebeple tüm kriterlerin detaylı bir şekilde incelenmesi ve kesin karar verilmesi oldukça önemlidir.

Vazektomi İşleminin Avantajları Nelerdir?

• Doğum kontrol yöntemleri arasında büyük oranda başarı sağlayan yöntemlerden bir tanesidir.
• Vazektomi işlemi sonrasında gebelik durumu %1 gibi oldukça düşük seviyelere iner.
• Cinsel açıdan herhangi bir işlev bozukluğu ya da isteksizlik gibi durumlar görülmez.
• Üreme sistemindeki sperm üretimi eskisi gibi devam eder.
• Kişi yine eskisi gibi ejakülasyon (boşalma) görmeye devam eder. Tek fark ise spermlerin meni içerisine girmesi engellenir.

Vazektomi İşleminin Dezavantajları Nelerdir?

• Büyük ölçüde kalıcı bir işlem olduğundan, fikir değiştiren ve çocuk sahibi olmak isteyen kişileri zorlu bir süreç bekler.
• Maliyeti yüksek ameliyatlardan bir tanesidir.
• Cinsel yolla bulaşan AIDS ve hepatit gibi hastalıklara karşı koruyucu değildir. Kişilerin partnerleri ile olan cinsel birlikteliğinde koruyucu yöntemlere başvurması tavsiye edilir.

Vazektomi Ameliyatı Nasıl Gerçekleştirilir?

Ameliyattan  Önce:

Vazektomi ameliyatından önce, doktorunuz bu yöntemin sizin için doğru doğum kontrol yöntemi olduğundan emin olmak amacıyla sizinle görüşmek isteyecektir.

İlk randevunuzda aşağıdakileri konular hakkında konuşabilirsiniz:

• Vazektominin kalıcı olduğu ve gelecekte çocuk sahibi olmak isteyebileceğiniz bir ihtimal varsa bunun iyi bir seçim olmadığı
• Çocuğunuz olup olmadığı ve bir ilişkiniz varsa, eşinizin karar hakkında ne düşündüğü
• Kullanabileceğiniz diğer doğum kontrol yöntemleri
• Vazektomi ameliyatı, iyileşme süreci ve olası komplikasyonlar

Vazektomi genellikle lokal anestezi altında yapılır; bu, uyanık olacağınız ve ameliyat alanını uyuşturmak için ilaçların kullanılacağı anlamına gelir.

Ameliyat Sırasında:

Vazektomi ameliyatı genellikle yaklaşık 10 ila 30 dakika sürer.

Vazektomi sırasında doktorunuz muhtemelen şu adımları izleyecektir:

• Küçük bir iğne ile skrotumunuzun derisine lokal anestezik enjekte ederek ameliyat bölgesinin uyuşturulması.
• Ameliyat alanı uyuştuğunda testis torbanızın üst kısmında küçük bir kesik gerçekleştirilmesi, veya “neştersiz” teknikle, kesi yerine skrotumda küçük bir delik açılması.
• Testisinizden meni taşıyan tüpün (vas deferens) yerinin bulunması. Vas deferensin bir kısmının geri çekilmesi ve  skrotumdan çıkarıldığı yerden kesilmesi.
• Vas deferens’in bağlanarak, ısı (koterizasyon), cerrahi klipsler veya başka bir yöntem kombinasyonu kullanarak kapatılması. Ardından doktorunuz vas deferensin uçlarını skrotuma geri yerleştirecektir.
• Ameliyat bölgesindeki kesinin kapatılması. Dikişler veya yapıştırıcı kullanılabilir. Bazı durumlarda yara zamanla kendi kendine kapanmaya da bırakılabilir.

Vazektomi Sonrasında Karşılaşılabilecek Komplikasyonlar Nelerdir?

• Ağrı
• Enfeksiyon
• Kanama
• Orşialji (Kronik Ağrı Durumu)
• Cinsek İsteksizlik ve Sertleşme Sorunları (Psikolojik kökenli olarak yaşanabilmektedir)
• Alerjik Reaksiyon
• Hematom (Pıhtılaşma Sorunları)

Ortaya çıkabilen bu olası komplikasyonlarda vakit kaybetmeden doktorunuza başvurmanız önerilmektedir.

Vazektomi Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar Nelerdir?

Vazektomiyi takiben, biraz morarma, şişme ve ağrınız olacaktır. Bu semptomlar genellikle birkaç gün içinde iyileşir. Doktorunuz ameliyat sonrası iyileşmeniz için size bazı talimatlar verecektir.

Doktorunuz size şunları önerebilir:

• Operasyon sonrası en az 48 saat boyunca üste oturan, dar iç çamaşırı giyilmelidir. Bu tarz iç çamaşırların tercih edilmesi skrotumdaki şişliği azaltır.
• Ameliyat sonrası iki gün boyunca skrotuma soğuk uygulaması yapılmalıdır.
• İşlem sonrası hareket birkaç günlüğüne kısıtlanmalıdır. Birkaç gün sonra günlük aktivitelere dönülebilir ancak ağır taşıma, spor yapma gibi aktivitelerden kaçınılmalıdır.
• Vazektomi sonrası 7-10 gün boyunca cinsel ilişkiye girmekten uzak durulmalıdır. Çünkü boşalma (ejakülasyon) sırasında ağrı hissedilebilir, semende kan görülebilir.
•  işlem sonrasında erkekler semende sperm kalmadığı kesinleşene kadar başka doğum kontrol yöntemlerini kullanmalıdır.

Vazektomi Hakkında Sık Sorulan Sorular 

1. Vazektomi Acılı Bir Yöntem Mi?

İşlem genellikle lokal anestezi altında gerçekleştirildiği için ağrılı bir işlem değildir. Ağrı işlemden sonra ortaya çıkabilmektedir. İşlemden sonra kişi aynı gün taburcu edilmekte, günlük yaşamına devam edebilmektedir.

2. Vazektomi Geri Dönüşü Mümkün Müdür?

Gönüllü sterilizasyon operasyonundan sonra geri dönüş şansınız % 50’dir. Bu nedenle operasyon öncesinde iyi düşünmeli, kararınızdan emin olmalısınız. Teorik olarak geri dönüş mümkün olsa da, pratikte geri dönüş için bir dizi operasyon geçirmeniz gerekebilir.

Geri dönüş için önemli bir diğer kriter ise operasyon üzerinden geçen süredir. Eğer operasyonun üzerinden uzun bir zaman geçtiyse ve tekrardan çocuk sahibi olmak istiyorsanız, vazektomi operasyonunu iptal etmek kolay olmayacaktır.

3. Vazektomi Riskli Bir Uygulama Mıdır?

Her cerrahi işlemde olduğu gibi vazektomi ameliyatında da bir takım komplikasyonlar görülebilir. Bu komplikasyonların en risklisi ameliyat sonrasında oluşan ciddi kanama ve enfeksiyonlardır. Fakat bu tip durumlar sık sık meydana gelmemektedir. Bir diğer risk ise kesilmiş sperm kanallarının birbirine doğru yeni bir yol oluşturma sürecidir. Bu tip durumlarda gerekli tıbbi müdahaleler hızla yapılır. Operasyon sonucunda koruyuculuğun hemen başlamadığı bilinmelidir. Kanallarda kalan spermler yaklaşık 20 ejakülasyon (boşalma) sonra tamamen biter.

4. Vazektomi Ne Kadar Etkilidir?

Vazektomi %100 etkili bir yöntemdir ve ömür boyu kalıcıdır. Bu sebeple karar verme süreci iyi değerlendirilmelidir.

5. Vazektomi Erkekliğe Zarar Verir Mi?

Vazektomi erkekliğe zarar vermez. Erkeklik hormonları üretime devam eder, orgazm olunabilir, sertleşme problemleri ile ilgisi yoktur. Tüm erkeklik fonksiyonları işlemden önceki şekilde devam eder. Vazektomi sadece boşalma sırasında meninin içine spermlerin akışını engellemektedir.

6. Vazektomi Cinsel Yollarla Bulaşan Hastalıkları Engeller Mi?

Hayır. Cinsel yollarla bulaşan hastalıklardan korunmak için ek korunma yöntemlerine ihtiyaç vardır. Vazektomi, istenmeyen gebeliklere karşı koruma sağlar.

7. Vazektomi Ameliyatını Hangi Doktor Yapar?

Erkeğin kısırlaştırılması olarak bilinen bu işlemi Üroloji uzmanı operatör doktorlar ve cerrahlar gerçekleştirmektedir. Basit fakat hassas bir operasyon olduğu için mutlaka Üroloji alanında uzman bir hekim tarafından uygulanması gerekmektedir.