Üretrit (Gonore) Nedir?
Üretrit (Gonore), hem kadınları hem de erkekleri etkisi altına alan bakteriyel enfeksiyon türüdür. Cinsel yol ile bulaşan hastalıklar arasındadır ve bilhassa rektum bölgesi, boğaz, konjunktiva ve üretra bölgesini etkilemektedir.
Rahatsızlığa yol açan Neisseria gonorrhoeae (gonokok), 1879 senesinde Alman doktor Albert Neisser aracılığı ile ortaya çıkmıştır. Bel soğukluğuna neden olan etkenin saptanması, rahatsızlığın teşhis ve tedavisi için önemli adımlar atılmasına olanak sağlamıştır.
Bel soğukluğu yaşayan bir erkek ile ilişki sağlayan her kadının enfekte olması gibi bir durum söz konusu değildir. Sadece %60*90 kadında enfeksiyon gelişim gösterir. Kadından erkeğe kolay bir şekilde geçmez. Bel soğukluğu yaşayan bir kadın ile ilişkide bulunan erkeklerin %20-40’ı enfektedir. Bu enfeksiyon kadınlarda en çok rahim ağzında yerleşim gösterir.
Dokuların yapısından dolayı vajinaya bu bakteri yerleşmez. Rahim ağzı (serviks) haricinde sırası ile ürethtra ve vajinanın hemen giriş kısmında her ki kısımda bulunan bartholin bezlerini tutmaktadır. Kadınların %80’inden çoğu belirli bir semptom göstermez. Bu kuluçka zamanının değişiklik gösterebileceğinin belirtisi olarak ifade edilir.
Üretrit (Gonore) Neden Olur?
Bel soğukluğu hastalığının nedeni, Neisseria gonorrhoeae olarak adlandırılan bir bakteri türüdür. Bu bakteri ile enfekte olmuş bir kişi, sağlıklı partnerine cinsel ilişki sırasında bakteriyi bulaştırabilir. Bakterinin ve hastalığın yayılımı bu şekilde gerçekleşir. Ayrıca Neisseria gonorrhoeae ile enfekte hamile kadınların bebekleri de doğum esnasında enfekte olabilir. Bu bebeklerde gonore, özellikle göz ile ilgili problemlere neden olabilir.
Bel soğukluğu hastalığına yakalanma açısından 25 yaşından küçük cinsel olarak aktif kadınlar ve partnerleri risk altındadır.
Hastalık kapma riskini arttıran diğer durumlar:
- Yeni bir partner ile cinsel temasın olması
- Başka partneri olan kişilerle cinsel ilişkide bulunma
- Birden fazla kişi ile cinsel ilişkide bulunma
- Daha önce bel soğukluğu veya başka bir cinsel yolla bulaşan hastalık geçirme olarak sıralanabilir.
Üretrit (Gonore) Belirtileri Nelerdir?
Bel soğukluğu belirtileri, kadınlarda ve erkeklerde farklı şekillerde görülebilir. Kimi hastalar ise bel soğukluğuna sahip oldukları halde ciddi bir belirti göstermezler ve hastalığı fark edemeyebilirler. Ancak belirtileri fark edilmediği durumlarda bile hastalık kişinin vücudunda ciddi sorunlara yol açabilir ve diğer kişilere de hastalığı bulaştırmasına sebep olabilir. Bu yüzden aktif cinsel hayatı olan kişilere yılda bir kere bel soğukluğu testi yaptırmaları önerilmektedir.
Gonore belirtileri genellikle bakteri vücuda girdikten 4-7 gün sonra ortaya çıkar. Belirtiler genellikle cinsel organlarda görülür.
Hastalığın cinsel organlar dışında etkileyebileceği diğer bölgelerdeki belirtileri şunlardır:
- Rektum bölgesinde kaşıntı hissi.
- Rektumdan akıntı.
- Büyük tuvaletini yaparken olağan dışı ağrı.
- Tuvalet kağıdına veya iç çamaşıra bakarak fark edilebilen hafif kan lekeleri.
- Gözlerin birinde veya ikisinde ortaya çıkabilecek akıntı. Bu akıntı genellikle iltihaplı olmaktadır.
- Gözlerde ışığa karşı aşırı hassasiyet ve göz ağrısı.
- Boyun bölgesindeki lenf bezlerinin şişmesi.
- Boğaz ağrısı.
- Yutkunmaya çalışırken zorlanmak.
- Bağırsaklarda ve alt karın bölgesinde ağrı hissi.
- Gonore bakterisinin eklemlere yerleştiği durumlarda ise bu eklemler iltihaplanabilir. Buna septik artrit adı verilir.
Bakterinin yerleştiği eklemler kırmızımsı bir görünüm alır, şişer ve kişi eklem bölgesinde sürekli ağrı hisseder. Hastalık eklemlerle birlikte kana da yayılabilir ve böylece oldukça riskli bir hal alır.
Genital Sistemi Etkileyen Üretrit (Gonore) Belirtileri Nelerdir?
Erkeklerde Üretrit (Gonore) Enfeksiyonunun Belirti Ve Semptomları Şunları İçerir:
Bel soğukluğu erkeklerde daha kolay tanımlanacak belirtiler gösterir, böylece erkeklerde kolay teşhis edilir. Bel soğukluğu erkeklerde şüpheli cinsel ilişkiden 1 hafta sonra ortaya çıkar.
- Önce hafif ardından şiddetli bir yanma görülmesi
- Penisten beyaz, sarı ya da yeşil renkte kalın kıvamda bir akıntı olması
- Akıntıdan sonra kızarıklık olması
- İdrara çıkarken yanma ve ağrı hissetmek
- Anal bölgede kaşıntı olması
- Makattan akıntı ya da kan gelmesi
- Makat enfeksiyonu
- Testislerde ağrı ve şişlik görülmesi
- Boğazlarda ağrı ve left bezlerinde şişlik
- Dışkı yaparken zorlanma, ağrı ve kan gelmesi
Bel soğukluğu ( gonore ) tedavi edilmezse sperm yolları iltihaplanır ve bu da erkek kısırlığına yol açar. Hastalar sık sık idrara çıkma ihtiyacı duyar ancak idrara çıktığında az idrar yapar. Bazı hastalarda ise hastalık belirti vermeyebilir.
Kadınlarda Bel Soğukluğu Enfeksiyonunun Belirti Ve Semptomları Şunları İçerir:
Kadınlarda bel soğukluğunun belirtileri erkeklere göre çok daha hafiftir, bazen belirti dahi görülmeyebilir.
- İdrara çıkarken ağrı
- Anal bölgede ve makatta kaşıntı
- Makattan kan veya akıntı gelmesi
- Sarı veya yeşil renkte vajinal akıntı
- Kötü kokulu akıntı
- Halsizlik ve yüksek ateş
- Gözlerin kızarıp yaşarması
- Regl dönemleri dışında kanama olması
- Karın ve alt karın ağrısı
- Kasık çevresinin ağrıması
- Vajina çevresinin şişmesi
- Vajina bölgesinde yanma hissi ve kaşıntı
- Cinsel ilişki sırasında ve sonrasında ağrı
- Fallop tüpleri ve yumurtalıkların iltihaplanması
- Pelvik inflamasyonu
- Kasıklara ve pelvik bölgesine kramp girmesi
Bel soğukluğu ( gonore ) tedavi edilmezse bu iltihap yayılır ve enfeksiyon başka organlara da sıçrar. Dış gebelik ve kısırlığa da yol açabilir. Anal ve oral ilişkiler sonrası rektumda ve ağız bölgesinde enfeksiyon olabilir. Ayrıca bu hastalık hamile anneden bebeğe bulaşabilir. Bu durumda bebekte kızarıklık ve akıntı oluşabilir hatta körlüğe de yol açar.
Üretrit (Gonore) Nasıl Teşhis Edilir?
Bel soğukluğu olup olmadığını belirlemek şunlar yapılır:
-
Fizik Muayene:
Fizik muayenede saptanan akıntı bazen teşhis koydurucudur. ayrıca bu akıntı bir lam üzerine alınarak mikroskopta incelenebilir, bol lökosit ve diplokok bakteri görülmesi kesin teşhis için değerlidir.
-
İdrar Tahlili:
Bu, idrar kanalındaki bakterileri tanımlamanıza yardımcı olabilir.
-
Etkilenen Alandan Alınan Sürüntü:
Boğaz, idrar kanalı, vajina veya rektumdan sürüntü alınarak mikroskopta incelemek incelenebilir ve kültür yapılabilir.
Kadınlar için bel soğukluğu (Gonore) için evde test kitleri mevcuttur: Test için belirli bir laboratuvara gönderilen kendi kendine test için vajinal sürüntüleri içerir.
-
Cinsel Yolla Bulaşan Diğer Enfeksiyonların Test Edilmesi:
Cinsel yolla bulaşan diğer enfeksiyonlar için testler önerebilir. Bel soğukluğu, özellikle bel soğukluğuna eşlik eden klamidya olmak üzere bu enfeksiyonlara yakalanma riskini artırır. Bel soğukluğu dışında dışında oluşan cinsel yolla bulaşan hastalıklara ise non-gonokoksik üretritler denilmektedir. Non-gonokoksik üretrite etken olarak Klamidya trachomatis (%15–40), Ureaplasma urealyticum (%10–40), Mycoplasma genitalium (%15–25), daha az sıklıkla Trichomonas vaginalis (%2–5), HSV ve enterik bakteriler yer alır. Tüm araştırmalara rağmen olguların yaklaşık %20’sinde etken tanımlanamaz.
Üretrit (Gonore) Nasıl Tedavi Edilir?
-
Yetişkinlerde Üretrit (Gonore) Tedavisi:
Bel soğukluğu olan yetişkinler antibiyotiklerle tedavi edilir. Oral azitromisin (Zithromax) ile birlikte enjeksiyon olarak verilen seftriakson ile tedavi edilmesini önermektedir. Seftriaksona alerjiniz varsa, size oral gemifloksasin veya enjekte edilebilir gentamisin kullanılabilir. Gonore kaç günde iyileşir diye bir soru akla gelebilir; yapılan tedavinin hemen başında bir kaç gün içinde belirtiler kaybolabilir, anacak tedavi tamamlanmazsa tekrar edebilir ve partnere defalarca bulaşabilir.
-
Partnerler İçin Üretrit (Gonore)Tedavisi:
Eşiniz de herhangi bir belirti veya semptomu olmasa bile aynı tedaviyi almalıdır. Belsoğukluğu tedavisi görmüş olsanız bile, tedavi edilmeyen bir eş bunu size tekrar tekrar bulaştırabilir.
-
Bebekler İçin Üretrit (Gonore) Tedavisi:
Belsoğukluğu olan ve enfeksiyonu geliştiren annelerden doğan bebekler antibiyotiklerle tedavi edilebilir.
Re-enfeksiyonları(Tekrar Enfeksiyon) önlemek için tedavi verilen hastalara yedi gün süreyle cinsel ilişkiye girmemeleri gerektiği söylenmelidir. Hastanın tedavi başlangıcından önceki 60 gün içinde ilişkide bulunduğu partnerlerine de tedavi verilmesi gerektiği anlatılmalıdır.
Tedaviden sonraki 6 ay içinde tekrarlama olasılığı yüksek olduğundan; 3 ile 6 ay sonra nükleik asit amplifikasyon testleri semptom varlığından bağımsız olarak istenmektedir.
Önerilen tedavi rejimleri ile tedavi edilen hastalar için rutin tedavi sonrası kültür alınması önerilmemektedir. Bununla birlikte tedavi sonrasında semptomların devam etmesi durumunda yeniden değerlendirilir ve devam eden gonokokok enfeksiyonları için antmikrobiyal duyarlılık testi yapılır.
Tedavi sonrasında saptanan enfeksiyonlar yetersiz ya da tedavi görmemiş cinsel partnere bağlı olarak gelişmiş yeni bir enfeksiyon (reenfeksiyon) olarak değerlendirilebilir. Süregelen enfeksiyonlarda Klamidya trakomatis veya diğer organizmalar düşünülmelidir. Bunun yanında hastanın tedaviye uyumu ve kullandığı antibiyotiğe karşı gelişmiş direnç durumu da değerlendirilmelidir.
-
Tekrar Eden veya Dirençli Enfeksiyon Tedavisi:
Ampirik(körleme) tedavinin tekrarlanmasından önce üretritin objektif bulgularının olduğu gösterilmelidir. Erkek bir hastada rekürren, tekrarlayan üretrit durumunda, tedaviye uyumsuzluk halinde ve tedavi edilmemiş cinsel partner ile tekrar karşılaşılmış olması durumunda başlangıçtaki tedavi rejimi uygulanmalıdır.
Diğer hastalara, T. vajinalis için üretral kültür yapılmalıdır. Başlangıç tedavisini uygun olarak almış olan hastalara ve tedavi olmamış cinsel partner ile tekrar karşılaşmamış olan hastalara metronidazol (tek doz oral 2gram) + eritromisin (7 gün, günde 4 kez 500 mg) ya da etilsüksinat (7 gün günde 4 kez 800 mg) verilir. Bu rejim T. vajinalis ve genital mikoplazmaları da kapsamaktadır.
Tedavi edilmeyen gonore, aşağıdakiler gibi büyük komplikasyonlara yol açabilir:
-
Kadınlarda Kısırlık:
Belsoğukluğu rahim ve fallop tüplerine yayılarak PID hastalığına neden olabilir. PID , gebelik komplikasyonları ve kısırlık riskinin artmasına neden olabilir. PID acil tedavi gerektirir.
-
Erkeklerde Kısırlık:
Bel soğukluğu, sperm kanallarının bulunduğu epididimitin iltihaplanmasına neden olabilir. Tedavi edilmediği takdirde epididimit kısırlığa sebep olabilir.
-
Eklemlere Yayılan Enfeksiyon:
Gonorrhoeae bakterisi, ateş, kızarıklık, cilt yaraları, eklem ağrısı, şişme gibi belirtiler vererek kan dolaşımı yoluyla yayılabilir ve eklemleriniz de dahil olmak üzere vücudunuzun diğer bölümlerine bulaşabilir.
-
HIV/AIDS Riskinde Artış:
Bel soğukluğuna sahip olmak, sizi AIDS’e yol açan HIV virüsüne karşı daha duyarlı hale getirir .
-
Bebeklerde Komplikasyonlar:
Doğum sırasında annelerinden belsoğukluğu alan bebeklerde baş çevresinde yaralar, körlük ve çeşitli enfeksiyonlar gelişebilir.
Üretrit (Gonore) Önleme Yolları Nelerdir?
Bel soğukluğu riskinizi azaltmak için:
-
Cinsel Olarak Aktif İseniz Prezervatif Kullanın:
İlişkiden Kaçınmak Bel Soğukluğunu Önlemenin En Kesin Yoludur.
-
Cinsel İlişki Partneri Sayınızı Sınırlayın:
Eşlerden hiçbirinin başka kimseyle ilişkiye girmediği tek eşli bir ilişki içinde olmak riskinizi azaltabilir.
-
Sizin Ve Partnerinizin Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar İçin Test Edildiğinden Emin Olun:
Cinsel ilişkiye girmeden önce test yaptırın ve sonuçlarınızı birbirinizle paylaşın.
-
Cinsel Yolla Bulaşan Bir Hastalığı Olduğunu Düşündüğünüz Kişiler İle Cinsel Birliktelik Kurmayın:
Partnerinizde idrar yaparken yanma veya genital kızarıklık veya yara gibi cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyonun belirtileri veya semptomları varsa, o kişiyle cinsel ilişkiye girmeyin.
-
Düzenli Olarak Bel Soğukluğu Taramasını Yaptırın:
25 yaşından küçük cinsel olarak aktif kadınlar ve enfeksiyon riski yüksek olan yaşlı kadınlar için yıllık tarama önerilir.
Tekrar bel soğukluğuna yakalanmamak için, siz ve partneriniz tedaviyi tamamlayana ve semptomlar geçene kadar cinsellikten kaçının.
Cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon teşhisi konan herkes için HIV testinin de yapılması önerilir. Risk faktörlerinize bağlı olarak, cinsel yolla bulaşan ek enfeksiyonlar için testler de faydalı olabilir.