Uçuk Hakkında Her Şey: Uçuk Neden Çıkar, Nasıl Geçer?
Uçuk, Herpes simplex virüsünün deri yoluyla bulaşması sonucu gelişen ve ömür boyu tekrar edebilen viral bir enfeksiyondur. Herpes labialis dudaktaki, herpes genitalis cinsel bölgedeki uçuk enfeksiyonuna verilen isimdir; ayrıca göz, beyin gibi organlarda dahi herpes enfeksiyonu olabilir.
Herpes enfeksiyonları kişinin bağışıklık sisteminin güçlü olması durumunda genellikle bir hafta içerisinde kendiliğinden geçebilmektedir. Ancak ağrılı ve kaşıntılı yaralar da söz konusu olabilir. Bu gibi durumlarda hekim tarafından krem veya çeşitli ilaçlar verilebilir.
Uçuk Neden Çıkar?
Uçuklara, herpes simpleks virüs tip 1 (HSV-1) adı verilen çok yaygın bir virüs neden olur. İlk enfeksiyondan sonra, virüs sonsuza dek sinir hücrelerinde kalır. Güneş ışığına maruz kalma, yorgunluk, stres ya da hormonal değişiklikler gibi tetikleyiciler virüsü harekete geçirerek ortaya bir uçuk çıkarır.
Uçuklar genellikle dudakta veya dudakların kenarında patlar. Uçukların tedavisi yoktur, ancak antiviral ilaçlar meydana gelme sıklığını azaltabilir.
Uçuk Hangi Vitamin Eksikliğinde Çıkar?
Uçuk herhangi bir vitamin eksiliğine bağlı gelişmemektedir. Fakat uçuk tedavisinde hekimin önerdiği ilaçlarla birlikte E ve D vitaminin alınması da uçuğun daha hızlı geçmesi için oldukça faydalıdır.
Uçuklar genellikle bağışıklık sisteminin zayıfladığı durumlarda ortaya çıkar ve yayılım gösterir. Bu nedenle E ve D vitamini uçuk tedavisinde direk olarak bir etki göstermez fakat bağışıklık sisteminin güçlenmesine ve uçuğun iyileşmesine yardımcı olur.
Uçuk Belirtileri Nelerdir?
- Kaşıntı
- Ateş
- Dudaklarda karıncalanma
- Dudaklar ve ağızda kuru veya tahriş olmuş cilt
- Dudaklar diş etlerinde, ağzın çatısında veya yanakların içinde küçük kabarcıklar
- Şişmiş lenf bezleri
- Kas ağrısı
- Deride su toplaması
- Kızarıklık
Tekrarlayan ataklarda (yüzde 60-90 tekrarlar) hasta ya hiç fark etmez, ya da hafif bir kaşıntı ve yanma sonrası ufak su toplayan kabarcıklar olur ve kabuklanarak iyileşir.
Virüs bulaştıktan sonra sinir ganglionlarına (sinir hücrelerinin gövdeleri) yerleşir ve uygun ortam bulduğunda zaman zaman buradan sinir dokusunu izleyerek gelir ve deride uçuk yapar.
Genellikle vücut direncinin düştüğü veya duygusal stres halinin yaşandığı dönemlerde ortaya çıkan uçuklar, kadınlarda adet dönemleri öncesinde de olabilir.
Uçuklar Neden Bulaşıcıdır?
Uçuklara neden olan virüs ciltten cilde temas ederek yayılır ve bu da onu bulaşıcı yapar. Virüs diğer insanları öperken veya mutfak eşyalarının paylaşımıyla yayılabilir. Ayrıca uçuklara dokunduktan sonra gözlere dokunmak ciddi enfeksiyonlara ve görme sorunlarına neden olabilir.
Bir Uçuk Ne Zaman Bulaşıcı Olmaz?
Uçuk, bir kabuk oluşturduktan sonra daha az bulaşıcı hale gelir. Sıvı dolu kabarcıklar, ilk semptomların ortaya çıkmasından dört gün sonra patlar ve süreç sırasında beş veya sekiz gün civarında, enfeksiyon şansını azaltan sarımsı veya kahverengi bir kabuk oluşur.
Kabuk, dokuzuncu ve 12. gün arasında pul pul olmaya ve dökülmeye başlar ve nihayetinde uçuk, semptomların başlamasından iki ila dört hafta sonra iyileşir.
Uçuk Virüsünü Yaymaktan Nasıl Kaçınılır?
İyi hijyen ve başkalarıyla yakın temastan kaçınmak, en bulaşıcı aşamasındayken uçuk virüsünün yayılmasını önlemeye yardımcı olur. Ellerinizi sık sık yıkayın ve uçuk kabuk bağlamadan önce kimseyi öpmemeye ya da yakın temas kurmamaya çalışın.
Yiyecek, içecek veya havlu, tıraş bıçağı ya da dudak kremi gibi kişisel eşyaları paylaşmayın ve ilaç uygulamadığınız sürece uçuğa dokunmayın.
Hemen sonra ellerinizi yıkayın. Ek olarak, aktif uçuğu olan insanlar yeni doğanlarla ve bağışıklık sistemi zayıflamış insanlarla yakın temastan kaçınmalıdır.
Uçuk Nasıl Geçer?
Dudak bölgesinde meydana gelen uçuklar birkaç defa kendini tekrarlayabilir ve genellikle uçuk kremi kullanımıyla kolayca geçer.
Dudakta uçuk olması halinde bu dönem boyunca küçük çocukları ve bebekleri öpmekten kaçınılması tavsiye edilir. Çocuklarda ve bebeklerde uçuk pek sık rastlanılan bir durum olmamakla birlikte yine enfekte kişinin temas etmesi halinde gözlemlenebilir.
Bazı ağrı kesiciler, uçukların şişliğini ve ağrılarını azaltmaya yardımcı olabilir ve bunlara dokunma isteğini azaltabilir. Kabarcıkları patlatmak ve kabukları koparmak, uçukları daha hızlı iyileştirmez, hatta yaraları enfekte eden ve uzun süreli iz bırakmaya neden olan bakteriler ortaya çıkarabilir.
Çoğu insan için uçuklar can sıkıcıdır, ancak nadiren günlük yaşamı devamlı etkilerler.
Bir uçuğun çıkmak üzere olduğunu veya kabarcıkların kabuk bağlamadığını düşünüyorsanız, enfeksiyonu başkalarına yaymamak için makul önlemler alın.
Uçuğa Ne İyi Gelir?
Antiviral, antimikrobiyal ve bağışıklık güçlendirici bileşikler, genellikle uçuğun tedavisinde faydalıdır. Bazıları virüsün yayılmasını sınırlamaya yardımcı olur. Diğerleri ise enfeksiyonun tekrarlama olasılığını azaltır veya ağrı ve rahatsızlığı hafifletir. Her yöntem her bireyde işe yaramayabilir. Fakat çeşitli doğal ürünler şikâyetleri azaltmak ve gelecekteki alevlenmeleri önlemek için tercih edilebilir.
Uçuğa iyi gelen doğal ürünler ve yiyeceklerden bazıları şunları içerir:
-
Probiyotikler :
Yoğurt, elma sirkesi, lahana turşusu gibi probiyotik yiyecekler bağışıklık sistemini doğal olarak güçlendirir. Düzenli olarak tüketilirse uçuk çıkması önlenebilir.
-
E vitamini açısından zengin besinler :
E Vitamini cildi rahatlatarak uçuk kaynaklı ağrı ve rahatsızlığın giderilmesine yardımcı olabilir. Antioksidan özelliği ile hasar görmüş cildi onarır ve iltihaplanmayı azaltır. Badem, ıspanak, tatlı patates, avokado, ayçiçeği çekirdeği ve zeytinyağı E vitamini açısından zengindir.
-
Yüksek C vitamini içeren besinler :
C vitamini vücudu istilacılara karşı korumaya yardımcı olan beyaz kan hücrelerinin sayısını artırır. Bağışıklığı güçlendirmek, cilt sağlığını geliştirmek ve uçuğun iyileşmesini hızlandırmak C vitamini açısından zengin gıdalar tüketilebilir. Portakal, kırmızı biber, yeşil biber, lahana, brüksel lahanası, brokoli, çilek, greyfurt ve kivi bol miktarda C vitamini içerir.
-
Çinko :
Çinko, inflamasyonu azaltmak ve bağışıklığı güçlendirmek için gerekli olan önemli bir eser mineraldir. Alternatif tıp tedavileri alanında yayınlanan bir çalışmada, çinko oksit kreminin oral herpes enfeksiyonu için etkili bir tedavi olduğu tespit edilmiştir. Çinko oksit içeren kremler ve çinko takviyeleri uçuğa iyi gelir.
-
Aloe vera jeli :
Uçuk yaraları gibi cilt koşullarını tedavi etmek için kullanılabilir.
Aloe vera, antioksidan vitaminler, enzimler, mineraller, yağ asitleri ve enfeksiyonların önlenmesine yardımcı olan çeşitli hormonlar içerir.
