Pterjium (Göz Eti) Nedir?

Pterjium (Göz Eti) Nedir?

Pterjium halk arasında “göz eti” veya “kuş kanadı “ olarak bilinmekle beraber, kelime Yunanca’da “küçük kanat” anlamına gelmektedir . Gözün beyaz tabakası olan Sklera’yı örten konjoktiva adındaki zar tabakaya ait damar ve bağ dokusunun, anormal bir şekilde kalınlaşıp, büyüyerek gözün en dış tabakası olan kornea üzerine ilerlemesiyle oluşmaktadır.

İlerleyen bu doku, fibrovasküler doku ismiyle de bilinmektedir. Söz konusu doku, ilerleme göstermeye başladığı andan itibaren hem gözün estetik yapısının bozulmasına hem de çeşitli görme kusurlarının ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Genel olarak gözün burun bölgesine daha yakın olan iç kısmında görülmektedir.

Pterjium her iki gözde de görülebilir. Bulaşıcı nitelik taşımayan bir hastalık olmakla birlikte bazı durumlarda cerrahi müdahale edilmesi gereksinimi ortaya çıkabilmektedir. Aksi takdirde kalıcı görme kaybı gibi durumların ortaya çıkma ihtimali doğacaktır.

Pterjium (Göz Eti)  Neden Olur?

Pterjium hastalığının nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte hastalığı ortaya çıkaran sebepler arasında ilk sırada genetik aktarım durumu bulunmaktadır.

Gözümüze gelen ışınlar kapak ve kornea yapısından dolayı gözümüzün buruna yakın olan bölgesinde toplanırlar. Bu bölgeye güneş ışını gelmesi sonucu ultraviyole ışınların sebep olduğu limbal kök hücre ölümleri başlar. Kornea ve konjonktiva dediğimiz zar arasında bulunan limbusda kök hücreler bozulmaya başlayınca konjonktiva devreye girer ve ölü hücrelerin üzerinden atlayarak kornea dokusuna yapışır.

Açık havada çalışan yani tozlu-kuru ve sıcak ortamlarda yaşam boyunca çok fazla bulunma sonucunda uzun süreli göz kuruluğu yaşamış kişilerde daha çok görülebilmektedir.

Kronik kirpik iltihabı ile göz kuruluğu olan kişilerde de hastalığa sık rastlanabilmektedir. Ayrıca pterjium erkeklerde daha sık görülmektedir. Alerjik göz hastalığı bulunan kişiler de risk grubu içerisindedir.

Pterjium (Göz Eti)   Belirtileri Nelerdir?

Pterjium belirtileri birçok kişi tarafından merakla araştırılan bir konu olarak karşımıza çıkıyor. En sık karşılaşılan belirtiler gözün iç kısmında beliren bir doku ve bu dokuya eşlik eden kaşınma, batma gibi şikayetler olarak biliniyor.

Hastalık gözün en ön yüzeyini oluşturan tabakada başlar ve gerekli müdahalenin yapılmadığı durumlarda korneaya kadar ilerleme gösterir. Zamanla astigmat kusurunun ortaya çıkmasına neden olan bu doku, görme problemlerini de beraberinde getirir.

Bu belirtilere ek olarak aşağıdaki belirtiler de pterjium konusunda en sık karşılaşılan belirtiler olarak öne çıkmaktadır;

• Işığa bakarken zorluk çekme, ışığa karşı aşırı hassasiyet duyulması
• Banyodan sonra gözlerin kızarması
• Eğer hastada göz kusuru bulunuyor ve gözlük kullanıyorsa hastalığa bağlı olarak göz derecesinin hızlı bir şekilde ilerlemesi
• Yanma, batma, ağrı
• Gözde yabancı bir cismin olduğu hissiyatı
• Bulanık görme, gözlerin kuruduğu hissiyatının oluşması
• Özellikle de sık sık göz açıp kapatınca ortaya çıkan göz yaşarması

Pterjium (Göz Eti) Tanısı Nasıl Konur?

Göz eti tanısını bir göz doktoru ya da oftalmolog koyabilir. Doktor ilk olarak şikayetlerinizi dinler ve gözdeki anormal büyüme ve lekelenmeyi değerlendirir. Doktorunuz göz etinin yerini, boyutunu ve rengini not edebilir. Bu bilgiler gözde et büyümesi ilerlemesini izlemek için önem arz eder. Genellikle görsel muayene ile teşhis konulabilse de tanıyı kesinleştirmek için başka testler de vermek zorunda kalabilirsiniz. Erken tanı göz eti rahatsızlığı için oldukça önemlidir. Bu yüzden belirtileri fark ettiğinizde uzman bir hekime danışmanız gerekir.

Pterjium Ameliyatı Nedir?

Hastalık ilk başlarda gözün beyaz kısmında sarı – beyaz bir kabarıklık şeklinde görülür ve zamanla gözün saydam tabakasına (kornea) doğru büyüme gösterir. Pterjium her iki gözde de görülebilir.

Pterjium görme durumunu tehdit edebilecek şekilde korneaya ilerlediğinde yada hastayı esetetik olarak rahatsız ettiğinde uygulanan cerrahi bir operasyonla alınır. Bu ameliyat oldukça ayrıcalıklı bir operasyondur.

Bu operasyon, pterjium hastalığının tekrarlamaması için dalında ehil kişiler tarafından ve otogreft veya amniyon membran nakliyle birlikte gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Pterjium (Göz Eti)  Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Pterjium hastalığında oluşan fibroblastik doku, hastanın görüşünü tehdit edecek seviyede büyüyerek korneaya ilerleyişini sürdürdüğünde ve kozmetik olarak hatayı rahatsız ettiği aşamada ameliyat ile tedavi edilmektedir. Bu Pterjium hastalığındaki en önemli nokta hastalığın tekrardan nüks edip, bir dahaki sefere daha agresif biçimde tekrarlama riskinin bertaraf edilmesidir. Pterjium tekrarlama riskini ve komplikasyon ihtimalini azaltmak ve ameliyat sonrasında konforlu ve hızlı bir iyileşme sürecinin gerçekleşmesini sağlamak tedavide önem arz etmektedir. Pterjium ameliyatını Kornea ve Oküler Yüzey Hastalıkları konusunda uzman, mikrocerrahi tecrübesi yüksek seviyede olan hekimler tarafından gerçekleştirmektedir.

• Greftsiz Pterjium Eskizyonu: 

Lokal anestezi ile gözün uyuşturulması sağlandıktan sonra korneaya doğru ilerlemiş fibroblastik doku çıktığı yerden kesilerek alınmaktadır.

• Greftli Pterjium Eksizyonu:

Günümüzde greftsiz operasyon yerine hastalığın nüks etmemesi ve iyileşme konforu açısından greftli pterjium eksizyonu tercih edilmektedir. İşlem şu şekilde gerçekleştirilmektedir:

Damla anestezi yardımıyla göz uyuşturulduktan sonra, ortalama olarak 30 dakikalık bir cerrahi müdahale ile fibroblastik doku temizlenmesi sağlanır. Hastalığın tekrarlama riskini düşürmek amacıyla sağlıklı gözün kapağının alt bölgesinden otogreft dokusu alınır ve greftleme yapılarak nakil işlemi gerçekleştirilir.

Sağlıklı bölgeden alının otogreft dokusu dikişsiz olarak doku yapıştırıcıları veya eriyen dikişler kullanılarak yerleştirilir. Tekrarlamış ve iki hatta üçüncü kez ameliyata olacak pterjium hastalarında cerrahiyle birlikte nüks riskini azaltacak ilaçlar ameliyat esnasında kullanılabilir.

Pterjium (Göz Eti) Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Pterjium ameliyatından sonra sağlıklı bir şekilde iyileşmek ve pterjiumun tekrarlanmasının önüne geçilmesi için dikkat edilmesi gereken başlıklar bulunur.

Ameliyat sonrasında;

• 6 ay kadar suni gözyaşı damlası kullanılmalıdır.
• Ameliyat sonrasında gözlük numarasında değişim yapılması gerekir.
• UV gözlükler kullanılmalı, gözün uzun süreli güneş ışığına maruz kalmasından kaçınılmalıdır.
• Tozlu ortamlardan uzak durulmalıdır.
• Gözün kurulması önlenmelikuru veya klimalı ortamlarda bulunulması halinde gözyaşı damlası kullanılmalıdır.

Pterjium Ameliyatı Sonrası İyileşme

Pterjium muhakkak cerrahi yöntemle alınması gerekir. Ameliyat lokal anestezi ile gerçekleştirilir ve sadece yaklaşık olarak 15- 20 dakika sürer. Operasyon sonrası hastaların hastanede kalması hekim tarafından aksi söylenmedikçe gerekmemektedir. operasyon sonrası birkaç gün göz kapatılır ve gözde yaşanan sulanma yaklaşık olarak bir hafta kadar sürer. Hastalar ameliyat sonrası bir hafta içinde günlük hayatlarına dönebilir. Hastanın tamamen iyileşme sürecinin tamamlanması ise 1,5 ay kadar zaman alabilmektedir.

Pterjiumun İlerlemesi Göz Kaybına Neden Olur mu?

Gözde et yürümesi yavaş bir süreçtir. Erken aşamalarda fark edildiğinde uygun önlemler alınarak büyümesi durdurulabilir. Ancak, tedavi edilmeyen ve göz merkezine doğru büyüyen bir göz eti görme kaybına sebep olabilir. Genellikle astigmatizma, görsel rahatsızlık ve kornea yüzeyi sorunlarına sebep olur. Bu yüzden belirtiler fark ettiğinizde zaman kaybetmeden göz doktoruna muayene olmalısınız. Erken teşhis ve tedavi sayesinde görme kaybını engelleyebilirsiniz.

 Pterjiyum Oluşumunu Önlemek İçin Neler Yapılmalı?

Gözün konjonktiva tabakasında iyi huylu büyüme olarak ifade edilen pterjiyum genellikle güneş ışınlarına ve gözü tahriş eden partiküllere maruziyet neticesinde ortaya çıkar. Dolayısıyla basit önlemler alarak pterjiyumdan korunmak en azından pterjium riskini azaltmak mümkün olabilir.

• UV ışınlarına karşı gözü koruyan güneş gözlüklerini kullanabilirsiniz.
• Güneşli günlerde dışarı çıktığınızda güneş gözlüğüne ek olarak geniş bir şapka takabilirsiniz.
• Gözünüzü tahriş eden kimyasallardan, tozdan, rüzgardan ve sigara dumanından uzak durmaya çalışabilirsiniz.
• Çalışma ortamınız göz sağlığınıza zarar verecek şartlara sahipse koruyucu gözlük takmalısınız.

 Pterjium (Göz Eti) Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

• Pterjium Kendiliğinden Geçer Mi?

Göze et gelmesi yani pterjium genellikle kendiliğinden geçmez. Göz merkezini etkilemeye başlamadan doktora gitmeli ve tedavi olmalısınız.

• Gözdeki Et Görüşü Etkilemezse Ameliyat Gerekli Midir?

Pterjiyum ameliyatına kararı verilmesinde en önemli etken görüşün azalmasıdır. Ancak bu göz probleminin kozmetik kaygılar yaratması da mümkündür. Bu nedenle görüşü azalmasa dahi estetik açıdan rahatsızlık duyan hastalara da, genel sağlık durumları uygun olduğu takdirde, göz eti ameliyatı yapılabilir.

• Pterjium Oluşmasında Meslek Etkili Midir?

Evet, güneşli günlerde açık havada vakit geçirmenin gözü tahriş eden partiküllere ve güneş ışınlarına maruz kalmanın pterjium oluşma ihtimalini arttırdığı biliniyor. Dolayısıyla güneşli günlerde dışarıda vakit geçirmek zorunda kalınan mesleklerin de, göz sağlığını tehdit eden partiküllerin bulunduğu ortamlar da çalışmanın da gözde et büyümesine neden olabileceğini ifade edebilirim.

• Pterjium Tedavisi İlaçla Yapılır Mı?

Pterjium tedavisinin ilk safhalarında olunması halinde damlalar kullanılır. Damlalar hastalığın ilerleyişini yavaşlatır. Bu ameliyat sonrasında ise hem ameliyat sırasında hem de sonrasında kullanılan özel ilaçlar bulunur.

• Pterjium Tekrarlar Mı?

Pterjium ameliyat olunmasına rağmen tekrarlayabilir. Özellikle greftsiz ameliyat yapılması halinde tekrarlama yüzdesi yüksektir. Bundan dolayı hekimler ameliyatın kesin çözüm olması adına greftli pterjium eskizyonu uygulayarak ameliyatın kalıcılığını arttırmayı hedefler.