Tüp Bebek
Tüp Bebek Nedir?
Halk arasında tüp bebek olarak bilinen IVF (in vitro fertilization) işlemi normal yolla gebe kalamayın çiftlerin anne adayından alınan yumurtanın vücut dışında laboratuvar ortamında sperm tarafından suni olarak döllenmesi olayıdır.
Tüp bebek tedavisi ilk olarak 1978 uygulanmıştır. Bu dönemde yalnızca, tüpleri tıkalı ya da hasarlı olan kadınlar için uygulanması amaçlanan bir tedavi yöntemi iken, günümüzde birçok erkek kısırlığı da dahil olmak üzere kısırlık sorunlarının yüzde 80’inin çözüldüğü bir yöntem olarak gelişmiştir.
Yardımcı üreme yöntemleri arasında en başarılı olan bu yöntem; çiftin bir sene boyunca düzenli ve korunmasız cinsel ilişkide bulunmasına rağmen gebelik sağlayamadığı durumlarda uygulanabilmektedir.
Tüp Bebek Tedavisi Hakkında Genel Bilgiler
Tüp bebek, klasik yöntemler ile gebe kalamayan kadınlarda uygulanan bir tedavi şekli. Erkek (sperm) ve dişi (yumurta) döl hücrelerinin laboratuvar koşullarında birleştirilmesi sonucunda oluşan embriyoların, rahime transferi ilkesine dayanır. Laboratuvar koşullarında gerçekleştirilen döllenme, kendiliğinden (in vitro fertilizasyon) ya da insan eliyle, tek yumurta içine tek sperm verilmesi ile (mikroenjeksiyon) sağlanır.
Tüp bebek tedavisi, önceleri enfeksiyon veya cerrahi işlem sonucunda tüplerinde kalıcı hasar oluşan kadınlarda uygulanmaya başlanmış, kısa bir süre sonra ise, kısırlığa yol açan diğer nedenlerin tedavisinde de kullanılır hale gelmiş. Bugün, endometriozis, nedeni açıklanamayan kısırlık olguları ve erkeğe bağlı kısırlıkta, tüp bebek tedavisi ile başarılı sonuçlar alınır.
Tüp Bebek Tedavisine Ne zaman Karar Verilir?
1 sene boyunca korunmasız, düzenli cinsel ilişkiye rağmen gebe kalamayan kadınlar; infertil olarak kabul edilir ve tüp bebek tedavisine başlayabilir. Ancak 37 yaşından büyük kadınların 1 yılı beklemesi çok doğru olmayabilir. Bu açıdan ileri yaş infertil kadınların, düzenli cinsel ilişkiyi 6 ay sürdürüp gebe kalamadıkları taktirde mutlaka bir infertilite uzmanına başvurmaları gerekmektedir.
Tüp Bebek Tedavisini Gerektiren Nedenler
- İleri anne yaşı, azalan yumurta rezervi ve yumurtaların kalitesi
- Sperm hareketliliğinde ve kalitesinde azalma, azospermi, varikosel gibi erkek faktörlü nedenler
- Rahim içi ve fallop tüpleri ile ilgili sorunlar
- Kistler
- Sebepsiz infertilite
Tüp Bebekte Başarı Şansı Nedir?
Herhangi bir işlem yapılmadan normal çiftlerde normal bir adet döneminde canlı doğum oranı %27.7 dir. Tüp bebek sikluslarında bu oran %40-45 dir.
Tüp Bebek Tedavi Seçenekleri
- İlaçsız Tüp Bebek
- Konforlu Tüp Bebek
- Doğal Tüp Bebek
- Hapla Tüp Bebek
- Mikroenjeksiyon
Tüp Bebek Aşamaları
- Spermlerde dölleme (anomali ve sperm DNA hasarı) tespiti ve tedavisi
- Hormonal bozukluklar ve yumurtlama sorunları tedavileri
- Gebelik şansını arttıran cerrahi uygulamalar (Histereskopik ve laparoskopik ameliyatlar)
- Üroloji ve androloji danışmanlığı
- İlaçsız Tüp Bebek (IVM)
- Uluslararası merkezlerle danışmanlık hizmeti
- IVF ve ICSI teknikleri
- Mikrotese, PESA ve TESA uygulamaları Dölleyici sperm seçim (IMSI, çift kırılma CHIP) teknikleri
- Yumurta ve embriyolara laser uygulamaları (Zona, Drilling ve Assisted Hatching / Yuvalama)
- Spermlerde dölleme (anomali ve sperm DNA hasarı) tespiti ve tedavisi
- Çiftin embriyolarına özel, geliştirme dolapları (inkübatörler)
- Embriyo gözlem sistemi (Empryoscope)
- Yumurta ve embriyo desteği (Kümulus Hücreleri “Co-Culture”)
- Gebelik aşısı (Rahim içi zarının bağışıklık sisteminin dengelenmesi)
- Balanslama Tekniği (Embriyo ve rahim içi zarının gebelik için dengelenmesi)
- Rahim içi zarı gömülgenliğinin arttırılması işlemleri (İnjury / Nadas tekniği)
- Blastokist transferi
- Embriyo ve blastokist biyopsileri ve gebelik öncesi genetik ayrıştırma (PGD, PGS, CGH)
- Sperm, yumurta ve embriyo dondurma
- Gebe kalma olasılığını arttıran destekleyici tedaviler
- Kadına özel ilaç seçimi ve doz ayarlaması
- Çifte özel doğurganlık katsayı testi
- Stres ve kaygı azaltma teknikleri
- Psikolojik gevşeme uygulamaları
- Tedavi bilgilendirme toplantıları
Tüp Bebek Nasıl Uygulanır?
Tüp bebek tedavisi, beş aşamalı bir yöntemdir. Her merkez bu beş aşamayı uygulayarak tedaviyi tamamlar. Aşama sayısı ve isimleri bazı kaynaklarda farklı olarak ifade edilebilse de uygulanan tüp aşamalar ve işlemler standarttır.
Tedaviye uygun olduğu belirlenen çiftin kısırlık sorunu tespit edilir ve ilaç prosedürü belirlenir. Bu aşama oldukça önemlidir. Kısırlık sorununa ve çiftin özelliklerine uygun olarak belirlenen tedavi yöntemi, tüp bebek tedavisinde başarı şansını etkileyen en önemli faktördür. Tedaviye uygun olduğu belirlenen anne adayları; adetinin 2’inci ya da 3’üncü günü tedaviye başlayabilir.
Yumurtalıkların uyarılması
Yumurtalıkların uyarılması aşamasında birden çok yumurta elde etmek amaçlanır. Bu sebeple de anne adayının çeşitli ilaçlar kullanması gerekmektedir. Adet döneminin 3’üncü gününde başlanan bu aşama yaklaşık olarak 12 gün sürmektedir. Anne adayı bu aşamada sık sık merkeze gitmelidir. Bu sayede yumurta gelişimi ve ilaçlara verilen yanıt kontrol altında tutulacaktır.
Yumurtaların toplanması
Uyarılan yumurta hücreleri belirli bir büyüklük ve olgunluğa erişince yumurtaların çatlamasını destekleyen bir çatlatma iğnesi yapılmaktadır. İğnenin uygulanmasından 34-36 sonra ise olgunlaşan yumurtalar toplanır. Yumurta toplama aşaması yaklaşık olarak 15-20 dakika sürmektedir.
Bu aşamada genellikle lokal anestezi tercih edilir ancak anne adayının durumuna ve stresine göre genel anestezi de uygulanabilmektedir. Yumurtaların toplandığı aşamada baba adayı da eş zamanlı olarak sperm örneğin verir. Sperm hücresi bulunmayan baba adaylarından Mikro TESE yöntemi ile sperm hücresi alınabilir.
Döllenme aşaması
Elde edilen yumurta ve sperm hücreleri arasından en kaliteli olanları seçilir ve döllenme işlemi için hazırlanır. Üreme hücrelerinin durumuna göre klasik ya da mikroenjeksiyon yöntemi ile bu hücreler döllendirilir. Bu sayede de embriyolar oluşur. Embriyolar, transfer gününe dek hazırlanır. İyi ve kaliteli olan embriyo, özel yöntemlerle seçilir.
Embriyo transferi
En kaliteli embriyo, anne adayının rahmine transfer edilmektedir. Transfer aşaması yaklaşık olarak 10 dakikada tamamlanmaktadır. Anne adayı herhangi bir acı ya da ağrı hissetmez. Transfer tamamlandıktan sonra tüp bebek tedavisi tamamlanmış olur. Transferden 12 gün sonra gebelik testi yapılır ve tedavinin sonucu tespit edilir.
Tüp Bebek Kaç Kez Denenebilir?
Yeterince sperm ve yumurta elde edilebildiği sürece, tüp bebeğin tıbbi olarak denenmesinde sakınca yoktur. Ancak genel olarak gebelik şansının beşinci denemeden sonra azaldığı bilinmektedir.
Tüp Bebekte Başarıyı Arttıran Yöntemler
Tüp bebek başarısını artıran yöntemlerimizi şu şekilde sıralayabiliriz:
- Genetik İncelemeler: NGS, Mitoscore, aCGH, CGT, PGD gibi incelemelerle genetik sorunların belirlenmesi
- EMMA&ALİCE: Gebelik için uygun rahim haritasının çıkarılmasını sağlayan ve gebelik başarısını ciddi oranda artıran iki yeni uygulamadır.
- ERA: Embriyonun rahme tutunması için en uygun günün belirlenmesi
- IMSI: Meninin 800 kat büyütülerek incelenmesi ve en iyi spermlerin belirlenmesi
- ICSI: Spermin yumurta içine enjekte edilmesi
- Embriyoskop: Embriyoların 7/24 gelişimlerinin sürekli takibi
- Rahim Dinlendirme: Ana rahminin tedavi süreçlerinden sonra yorulması ve yıpranması söz konusu olduğunda rahim dinlendirme tekniği ile doğal haline geri dönmesinin sağlanması.