Dalak Büyümesi (Splenomegali)
Dalak Büyümesi Nedir?
Dalak, karının sol altında midenin arka tarafında bulunan bir organdır. Vücudu enfeksiyonlu hücrelerden korur ve kanı zararlı mikroorganizmalardan arındırır. Bağışıklık siteminin zayıflaması dalağın zarar görmesine neden olur. Bunun yanı sıra bazı ilaçların yan etkileri, kan kanseri, lenfoma ve siroz gibi hastalıklar dalağın büyümesine ortam hazırlar.
Dalak büyüdükçe vücutta bazı komplikasyonlar ortaya çıkar. Başta mide belirtileri mide ağrısı ya da apandist ile karıştırır. Ancak dalak büyümesi bekletildikçe bazı kronik hastalıklara zemin hazırlar. Bunun için belirtiler ortaya çıkar çıkmaz hastanın bir uzmana görülmesi gerekir. Dalak büyümesi beraberinde kansızlık gibi ciddi sağlık sorununun yaşanmasına zemin hazırlar. Kan içerdiği enfeksiyonu temizlemedikçe ve vücuttan atmadıkça hemoglobin oranı azalır. Demir emilimi yeterince sağlanmadığından kansızlık yaşanır. Kişi sürekli yorgun ve ağrılı hisseder.
Dalak Büyümesi Belirtileri Nelerdir
- Bazı durumlarda belirti yoktur
- Sol üst karın bölgesinden, sol omuza yayılan bir ağrı veya ağırlık
- Yemek yedikten sonra veya yemek yemeden önce mide üzerinde birşişkinlik
- Anemi
- Yorgunluk
- Sıkça enfeksiyon geçirmek
- Hızlı ve çabuk kanama yaşama
- Büyük lenf düğümleri
- Ateş
- Terleme ve titreme
- Kilo kaybı
- Şişkin bir göbek
- Göğüs ağrısı ve basıncı
- Öksürük ve nefes darlığı
Dalak Büyümesi Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Dalak büyümesi, tedavi edilmezse birçok hastalığa sebep olabilir. Ciddi kansızlığa, bazı mikroplardan kaynaklı hastalıkların daha çabuk yaşanmasına ve bu hastalıklara karşı direncin de azalmasına neden olur, iltihaplı hastalıklar gibi birçok hastalığın ilerlemesine sebep olacaktır.
Dalak Büyümesinin Teşhisi?
Genellikle bir doktor muayenesi ile belirli olur. Doktor başka bir hastalıktan şüphelenebilir. Başka bir hastalık için ipucu arayabilir. Kaburga kemiğinin altında olduğundan dolayı hissedilmesi çok zor olacaktır. Ancak çok zayıf insanlarda hemen farkedilebilir. Dalak büyüdükçe karın bölgesine doğru çıkar. Dalak büyümesi obez olan hastalarda hemen hemen hiç hissedilmez. Dalak büyümesi bazen röntgen veya MR ile anlaşılabilmektedir.
Dalak Büyümesi Tedavisi Nasıl?
- Dalak büyümesinde tedavi süreci, büyüyen dalağın altında yatan soruna odaklanılır. Örneğin, bakteriyel bir enfeksiyonunuz varsa, tedavi antibiyotikleri içerecektir.
- Diğer bir sebepte semptom olmamasıdır. Eğer gerekli kontroller yapıldıktan sonra herhangi bir semptom görülmediyse, 6 ile 12 ay arasında dalağın takip edilerek kontrol altında tutulması istenir.
- Dalağın alınması durumu olabilir. Büyümüş bir dalak, ciddi komplikasyona neden olursa veya sebebi tanımlanamıyorsa ve yahut da tedavi edilemiyorsa, dalağınızın (splenektomi) cerrahi olarak alınması ihtimali konuşulabilir. Dalağın alınması, kronik veya kritik durumlarda, cerrahi iyileşme umudu oldukça fazla olan bir tedavi yöntemidir.
- Futbol gibi bazı temas ve darbe alınabilecek sporlardan kaçınarak dalağınızın hasarlı durumunu koruyarak iyileşme sürecinin hızlanmasını sağlayabilirsiniz.
- Küçük gibi görünen ama bütün bedeninizle birlikte özellikle dalağınızı da ilgilendiren bir başka yöntem ise arabada emniyet kemeri takmaktır. Bu yöntem ile küçük veya büyük alabileceğiniz tüm darbelere karşı dalağınızı koruyabilirsiniz.
Lenf Kanseri (Lenfoma)
Lenf Kanseri Nedir ?
Doktorlar lenfomaya neyin sebep olduğu konusunda emin değildir. Lenfoma, lenfositlerde (T hücreleri veya B hücreleri) başlayan kanser türüdür. Bunlar, bağışıklık sisteminin bir parçası olan hastalıklarla mücadele eden beyaz kan hücreleridir. Lenfomada, lenf nodlarında, lenf damarlarında ve vücudun diğer organlarında anormal sayıda lenfosit meydana gelir.
Lenfoma vücudun mikroplarla savaşma ağı olan lenfatik sistemin kanseridir.
Lenfatik sistem lenf nodlarını (lenf bezlerini), dalağı, timus bezini ve kemik iliğini kapsar. Lenfoma tüm bunları ve vücuttaki diğer organları etkileyebilir.
Lenf Kanseri Türleri Nelerdir?
Lenfomanın birçok türü vardır. Temel kategorileri şunlardır:
- Hodgkin lenfoma
- Hodgkin dışı lenfoma
Hangi tedavinin sizin için en iyi seçenek olduğu lenfomanın türüne ve şiddetine bağlıdır. Lenf Kanseri Tedavisi kemoterapi, immünoterapi ilaçları, radyasyon tedavisi veya kemik iliği naklini içerebilir.
Lenf Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Lenfomanın işaret ve belirtileri aşağıdakileri içerir:
Vücudun herhangi bir noktasında oluşabilen ancak sıklıkla boyun, koltuk altı veya kasıkta görülen büyümüş lenf düğümleri
- Halsizlik
- Ateş
- Gece terlemeleri
- Nefes darlığı
- Kilo kaybı
Lenf kanseri nedenleri nelerdir?
Doktorlar lenfomaya neyin sebep olduğu konusunda emin değildir.
Lenfoma, lenfosit olarak adlandırılan hastalıklarla savaşan bir akyuvarın genetik kodunda bir mutasyon geliştirmesi ile ortaya çıkar. Bu mutasyon hücreye hızlı şekilde çoğalmasını söyleyerek çoğalmaya devam eden birçok hastalıklı lenfosite yol açar.
Mutasyonlar diğer hücreler ölürken bu hücrelerin yaşamaya devam etmesini de sağlar. Bu, çok fazla sayıda hastalıklı ve etkisiz lenfositin lenf düğümlerinizde bulunmasına ve lenf nodlarının şişmesine sebep olur.
Tanı Yöntemleri
Eğer büyüyen lenf nodu ve diğer belirtiler lenfomaya işaret ediyorsa, bireyin hastalık ve aile öyküsü alındıktan sonra detaylı bir fizik muayene yapılıyor. Boyun, koltuk altı, dirsek, kasık ve diz gerisindeki çukurluk büyümüş lenf nodu varlığı için muayene ediliyor. Aynı zamanda dalak ve karaciğerde de olası bir büyüme varlığı için muayene yapılabiliyor. Ardından, tanının kesinleştirilmesi ve kanserin yayılımın saptanması amacıyla yapılabilecek kimi testler aşağıdaki gibidir:
Kan Testleri
Tam kan sayımı ve biyokimyasal incelemeler (LDH, ürik asit gibi).
Akciğer Filmi
Olası lenf bezi büyüklüğü ve diğer problemler araştırılıyor.
Biyopsi
Büyüyen lenf bezinin kısmi veya mümkünse tam olarak çıkarılması gerekiyor. İğne ile yapılan biyopsiler genellikle sağlıklı sonuç verme ihtimalinin düşük olması nedeniyle, lenfoma şüphesi var ise, mutlaka lenf bezinin tamamı, bu mümkün olmuyorsa bir kısmının bir patolog tarafından incelenmesi şart. Hastalığın yaygınlığının belirlenmesi için kemik iliği biyopsisi de yapılabiliyor.
Bilgisayarlı Tomografi
Boyun, akciğer ve tüm karın bilgisayarlı tomografi detaylı bir şekilde ile incelenebiliyor.
Tedavi Yöntemleri
Lenfomada tedavi kararını etkileyen faktörler arasında; lenfomanın tipi, hastalığın evresi, büyüme ve yayılma hızı, hastanın yaşı, hastanın diğer sağlık problemleri sayılabiliyor.
Yavaş ilerleyen ve belirtisi olmayan kimi çeşit lenfomlarda hasta, hastalığın ilerlemesi, belirtilerin ortaya çıkması ve tedavi gerekliliğinin doğması açısından düzenli aralıklarla kontrol ediliyor. Belirtileri olan yavaş seyirli lenfomalarda; kemoterapi, biyolojik tedaviler (monoklonal antikorlar) ve radyoterapi kullanılabiliyor.
Hızlı seyirli lenfoma tedavisinde genellikle kemoterapi ve biyolojik (monoklonal antikorlar) tedaviler tercih ediliyor. Gerektiği durumda radyoterapi tedaviye eklenebiliyor.
Hastalık tedaviye dirençli olduğunda ya da tedaviden sonra hastalık tekrarının (nüks) geliştiği durumlarda kullanılan tedavi şekilleri ise; kemoterapi, biyolojik tedaviler, radyoterapi, yüksek doz tedavi ve kök hücre veya kemik iliği nakilleri.
Lenfoma tedavisi tamamlandıktan sonra, hastalar nüks olasılığı açısından, ilk 2 yıl daha sık olmak kaydı ile 5 yıla kadar yakın takipte tutuluyorlar.
Sigara, alkol gibi zararlı alışkanlıklardan uzaklaşarak düzenli egzersiz ve sağlıkli besinler tüketmek gibi yaşam tarzı değişiklikleri, lenfomalardan korunma noktasında tavsiye ediliyor.