Perianal Fistül Nedir?

Perianal Fistül Nedir?

Perianal Fistül, iki bağımsız organı veya kan damarını birbirine bağlayan anormal tüp benzeri bir geçit veya bağlantıdır.

Genellikle yaralanma, enfeksiyon, ameliyat sonrası komplikasyonlar veya cerrahi tedavi sonucu oluşur.

Latince “fistül” teriminden türetilen ve “tüp” anlamına gelen bu durum, genellikle anüs çevresinde oluşur. Apseler, cerrahi prosedürler veya Crohn hastalığı gibi çeşitli faktörler nedeniyle ortaya çıkabilir.

Fistüller vücuttaki yerlerine bağlı olarak farklı semptomlar gösterebilir.

Örneğin,

Bağırsaklar ve mesane arasında meydana geldiklerinde, genellikle idrar yolu enfeksiyonları veya idrarda kan (hematüri) gibi semptomlara yol açabilirler.

Fistül cerrahisi genellikle fistülün kapatıldığı bir tedavi olarak gerçekleştirilir. Ancak tedavi yaklaşımı, durumun ciddiyetine ve hastanın ihtiyaçlarına bağlı olarak değişebilir.

Perianal Fistül Çeşitleri Nelerdir?

Prensip olarak,

• Vücudun herhangi bir yerinde görülebilir.
• Ancak en sık bağırsaklarda ve anüste gelişir.
• İdrar yolunda çeşitli organlara açılan fistüller de gelişebilir.

Anal Fistül 

Anal fistüller, bağırsağın sonu ile anüsü çevreleyen deri arasında oluşan anormal, tünel benzeri yapılardır.
Genellikle anüs yakınında bir enfeksiyon sonucu gelişen bir apse sonucu oluşurlar.
Apse boşaldığında küçük bir kanal kalabilir.
Anal fistüller rahatsızlık ve cilt tahrişi gibi hoş olmayan semptomlara neden olabilir.
Genellikle kendi kendine iyileşmezler. Çoğu durumda cerrahi olarak kapatılmaları gerekir.
Anal fistüllerin en önemli nedeni anüs çevresinde gelişen apselerdir.

Her iki ila dört kişiden birinde anal apse gelişeceği tahmin edilmektedir.

Anal fistüller genellikle tedavi edilmedikleri takdirde nadiren iyileştikleri için ameliyat gerektirirler.

İdrar Yolu Fistülleri 

İdrar yolu fistülleri, idrar yolunu oluşturan organlar ile deri veya yakındaki başka bir organ arasında anormal bir bağlantıdır.
Bu İdrar fistülleri inkontinansa ve enfeksiyona neden olabilir.
Genellikle çeşitli ameliyatlardan sonra, travma nedeniyle, belirli hastalıkların bir komplikasyonu olarak veya radyasyon tedavisi nedeniyle oluşurlar.
En sık histerektomi (rahim alınması) ve sezaryen gibi abdominal veya pelvik ameliyatlar sırasında mesanenin hasar görmesi sonucu oluşurlar.
İdrar fistüllerinin çoğu cerrahi olarak onarılır.
En sık üretra ve vajina arasında oluşurlar. Anormal bağlantı vajinadan dışkı ve idrar sızmasına neden olabilir. İdrar yolunda oluşabilen birçok fistül türü vardır.

• Vezikovajinal Fistül:

Vajina ve mesane arasında görülür. Kadınlarda en sık görülen idrar yolu fistülü türüdür. En sık rastlanan nedeni histerektomi ameliyatı geçmişidir.

• Enterovezikal Fistül:

Mesane ve bağırsak arasında bulunur. En yaygın idrar yolu fistüllerinden biridir.

• Vezikouterin Fistül:

Mesane ve uterus arasında bulunur.

• Üreterovajinal Fistül:

Vajina ve üreter arasında bulunur. Üreter böbrekler ve mesane arasında idrar taşıyan tüp şeklindeki organdır. Bu grup fistüllerin çoğu geçirilmiş histerektomi veya diğer pelvik cerrahi işlemler nedeniyle ortaya çıkar.

• Üretrovajinal Fistül:

Vajina ve üretra arasında bulunur. Üretra idrarı vücuttan atan idrar yolu bölümüdür.

• Kolovezikal Fistül:

Kalın bağırsak ile mesane arasındadır.

• Rektovajinal Fistül:

Vajina ile rektum (kalın bağırsağın son kısmı) arasında bulunur.

 Diğer Fistüller:

• Enteroenterik Fistül:

Bağırsakların iki farklı bölümü arasında oluşur.

• Enterokolik Fistül:

İnce bağırsak ile kalın bağırsak arasında anormal bir bağlantı vardır.

• Enterokutan Fistül:

Bağırsak ile cilt arasında bulunur.

• Enterovaginal:

Vajina ile bağırsaklar arasında oluşur.

Bu fistüller, vücudun farklı bölgelerinde meydana gelerek çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Ve genellikle cerrahi müdahale gerektirir.

Perianal Fistül Neden Oluşur? 

Fistül Oluşum Nedenleri:

• İyileşmeyen Apseler:

Uzun süre iyileşmeyen ve vücut sıvılarıyla sürekli dolan apseler, cilde, bir vücut boşluğuna veya bir organa doğru uzanarak fistül oluşumuna sebep olabilir.

• Doğum Sırasında Oluşan Yırtıklar:

Doğum sırasında meydana gelen ciddi vajinal yırtıklar ya da epizyotomi kesiklerinde gelişen enfeksiyon, vajina ile rektum arasında rektovajinal fistülün oluşmasına yol açabilir.

• Sindirim Sistemi Ameliyatları:

Bu tür cerrahi müdahalelerin ardından bağırsaklarda da fistül oluşumu gözlemlenebilir. Ayrıca, kanser tedavisi sırasında uygulanan radyoterapi sonrasında da benzer durumlar ortaya çıkabilir.

• Kronik İnflamatuar Bağırsak Hastalıkları:

Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi iltihabi bağırsak hastalıkları, cinsel yolla bulaşan bazı enfeksiyonlar, HIV veya tüberküloz gibi hastalıklar da fistül oluşumuna sebep olabilecek diğer etkenler arasındadır.

• Kanser:

Kanser biyolojik yapıya zarar vererek fistül oluşumunu tetikleyebilir. Bunun yanı sıra, kanser tedavilerinde kullanılan radyoterapi de bu süreci hızlandırabilir.

• Tıbbi Cihazlar:

Kateter veya endoskopi gibi tıbbi cihazların yanlış kullanımı sonucunda meydana gelebilecek yaraların iltihaplanması yine fistül gelişimine zemin hazırlayabilir.

• Divertikülit:

Kalın bağırsakta yer alan küçük keseciklerin enfekte olması, başka bir fistül sebebi olarak değerlendirilebilir.

• Hidradenitis Suppurativa:

Kronik cilt hastalıkları da apselere ve yara izlerine neden olarak beraberinde fistül oluşumunu getirebilir.

• Cerrahi İşlemler:

Rektal bölgede veya anüs çevresinde yapılan hemoroid ya da diğer ameliyatlar, rahmin alınması, sezaryen operasyonları ve vajinanın arka duvarına yönelik cerrahi işlemler de fistül gelişimini tetikleyen faktörler arasında yer alır. Tüm bu nedenler, vücudun farklı bölgelerinde fistül oluşumuna yol açabilir ve çoğu durumda tedavi için cerrahi müdahale gerektirir.

Perianal Fistül Belirtileri Nelerdir? 

Fistül belirtileri anormal bağlantının nerede oluştuğuna bağlıdır. Perianal fistülde makatta sürekli bir ağrı veya şişlik olabilir. Bağırsak ve mesane arasındaki bir fistül, tekrar eden idrar yolu enfeksiyonlarına neden olabilir. Bağırsağın iki bölümü arasındaki fistüller herhangi bir belirtiye neden olmayabilir. Fistül belirtileri arasında ağrı, ateş, hassasiyet, kaşıntı, irin veya kötü kokulu akıntı bulunur. Belirtiler fistülün ciddiyeti ve konumuna göre değişir.

Perianal Fistül Belirtileri 

• Anüs çevresindeki ciltte tahriş
• Otururken, hareket ederken, dışkılama sırasında veya öksürürken artan sürekli ve zonklayıcı bir ağrı
• Makat çevresinde kötü kokulu akıntı
• Dışkılama sırasında irin veya kan gelmesi
• Apse varsa makat etrafında şişme, kızarıklık ve ısı artışı
• Bazı durumlarda bağırsak hareketlerini kontrol etmede zorluk

Fistülün ucu deride makat yakınında küçük bir delik şekilde görülebilir, ancak bunu hastanın kendisinin görmesi zor olabilir.

İdrar Yolu Fistülü Belirtileri 

• Vajinadan sıvı sızması
• Sürekli idrar kaçağı
• Vajinadan kötü koku gelmesi
• Vajinadan dışkı sızması
• Sık tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları
• İdrar yaparken idrar yollarından gaz çıkışı olması
• Kadınlarda genital bölge cildinde tahriş
• Karın ağrısı

Perianal Fistül Tanısı Nasıl Konur? 

Fistül Tanısı ve Görüntüleme Yöntemleri:

Fistüllerin teşhisi genellikle hastanın şikayetlerine ve fizik muayenesine dayanarak yapılır. Gerekli durumlarda çeşitli görüntüleme teknikleri kullanılabilir.

İşte bu yöntemlerden bazıları:

• Anal Fistül Testleri:

1. Anoskopi yapılır. (Anüs ve rektumunuzun içini görmek için özel bir aletin kullanıldığı bir prosedürdür.)
2. Doktorunuz fistül yolunu daha iyi görebilmek için anal bölgenin ultrason veya MRG’sini ister.
3. Bazen cerrahınızın fistülü teşhis etmek için sizi ameliyathanede anestezi altında muayene etmesi gerekebilir.

• Bilgisayarlı Tomografi (BT):

BT taraması, fistülün yerini ve yayılımını tespit etmek için kullanılabilir.

• Baryum Lavmanı:

Kolonun röntgen filmi çekilirken baryum solüsyonu kullanılır. Bu yöntem, bağırsaklardaki fistüllerin belirlenmesinde etkilidir.

• Kolonoskopi:

Bağırsakların iç yüzeyinin incelenmesi için kullanılan bir yöntemdir. Ve bağırsak fistüllerinin teşhisinde önemli olabilir.

• Sigmoidoskopi:

Rektum ve sigmoid kolonun iç yüzeyinin incelenmesi için kullanılır. Ve bu bölgelerdeki fistüllerin tespit edilmesine yardımcı olabilir.

• Üst Endoskopi:

Mide ve onikiparmak bağırsağı gibi üst sindirim sistemi organlarının incelenmesinde kullanılır.

• Fistulogram:

Fistül içine kontrast boya enjekte edilerek röntgen filmi çekilir. Bu yöntem, fistülün yapısını ve yönünü belirlemeye yardımcı olur. Rektumdaki fistüller için lavman benzeri bir uygulama yapılırken, cilde açılan fistüllerde küçük bir tüp aracılığıyla boya enjekte edilir. Çekilen grafiler, hastanın pozisyonu değiştirilerek farklı açılardan elde edilir.

Perianal Fistül Tedavisi

Fistülleri tedavi etmek için çeşitli yöntemler vardır.
Cerrahi müdahale gereklidir.
Tedavi antibiyotiklerle de desteklenir.
Ancak, antibiyotikler tek başına durumu iyileştirmez.
Cerrahi tedavi gereklidir.
İyileşmenin sağlanması esastır. Semptomlar belirdiği anda müdahale edilmesi tavsiye edilir. Çünkü ne kadar uzun beklerseniz, bu sorun o kadar kötüleşecektir.

Perianal Fistül Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Fistül ameliyatı, fistülün kapatılması veya düzeltilmesi için yapılan cerrahi bir işlemdir. Bu cerrahi işlemin çeşitli uygulama türleri vardır.

• Fistül Flep Cerrahisi:

Fistül, uygun görülen doku transferi yapılarak kapatılır.

• Bağlantı Tamamlama Cerrahisi:

Fistülün iki ucu arasındaki bağlantıyı tamir edilerek fistül kapatılır.

• Fistül Odacığı Kapatma Cerrahisi:

Fistül, bir doku transferi veya da doku genişletici bir materyalle doldurularak fistül kapatılır.

• Endorektal Flap Cerrahisi:

Fistül, rektumun içinden geçen bir doku kullanılarak kapatılır. Ameliyat anüs yolundan ulaşılarak yapılır.

• Seton Uygulaması:

Bir ip veya parça, fistül etrafına yerleştirilir. Fistülün drenajını sağlamak ve iyileşme sürecini kısaltmak için uygulanır.

• Fistülotomi: 

Fistülün çevresindeki cilt ve dokuların kesildiği ameliyat türüdür. Bu yöntem, fistül ağzını temizleyerek fistülün iyileşmesini amaçlar.

Perianal Fistül Ameliyatı Riskleri Nelerdir?

• Hastanın genel sağlık durumu,
• Yaşı,
• Fistül boyutu
• Ve yeri

ameliyat riskini etkileyen faktörlerdir.

• Kanama
• Enfeksiyon
• Bağırsak zedelenmesi
• İdrar torbası zedelenmesi görülebilir.

Perianal Fistül Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Anal fistül ameliyatı sonrasında dikkat edilmesi gereken durumlar şunlardır:

• Ameliyat sonrası uygun hijyen, sorunsuz bir iyileşme için olmazsa olmazdır. Tuvaleti kullandıktan sonra, tahrişi önlemek için cerrahi bölge nazikçe temizlenmelidir.
• Herhangi bir komplikasyonu önlemek için bölgenin kuru kalmasını sağlamak da aynı derecede önemlidir. Dengeli bir diyet sürdürmek bu aşamada bir diğer önemli faktördür.
• Yemeklerinize yeterli lif eklemek düzenli bağırsak hareketlerini teşvik etmeye yardımcı olurken, bol sıvı içerek iyi su içmek genel iyileşmeyi destekler.
• Ameliyattan sonra biraz rahatsızlık veya ağrı normaldir. Ve reçeteli ağrı kesiciler bunu etkili bir şekilde yönetmeye yardımcı olabilir.
• Ameliyat bölgesine aşırı baskı yapılması iyileşme sürecini etkileyebileceğinden, yorucu aktivitelerden kaçınmanız önerilir.
• Doktorunuzla rutin takipler, ilerlemeyi takip etmek ve ortaya çıkabilecek sorunları ele almak için kritik öneme sahiptir.
• Ek olarak, sigara ve alkol gibi alışkanlıklardan kaçınılmalıdır. Çünkü bunlar iyileşmeyi önemli ölçüde yavaşlatabilir. Ve komplikasyon riskini artırabilir.