Panik Atak
Aniden başlayan, hızla şiddetlenen, çoğu zaman şiddetli bir tehlike hissi veya sonunun geldiği düşüncesinin eşlik ettiği yoğun korku (ölmekten, aklını kaybetmekten vb.), endişe ve sıkıntı duyma durumu “panik atak” olarak tanımlanmaktadır.
Panik bozukluk yineleyen beklenmedik panik ataklarla giden bir hastalıktır. Kişi yeni ataklar olacağı ya da bu ataklar sonucunda ‘kalp krizi geçirip ölme’, ‘kontrolünü yitirip çıldırma’ ya da ‘felç geçirme’ gibi ciddi sorunlar yaşanacağına dair yoğun ve sürekli endişe hali yaşar.
Atağın gelmemesi için hasta kendine göre önlem almak adına yaşamını kısıtlayacak davranışlar geliştirir: Hangi ortamda atak olduysa o ortama girmemek, işe gitmemek, yalnız kalmamaya çabalamak, spordan kaçınmak, yanında şikayetleri azaltabilecek ilaçlarla dolaşmak gibi.
Devamı
Panik atakların oluşumundaki temel biyolojik mekanizma; beyin sinir hücrelerinde salgılanan serotonin, noradrenalin, GABA gibi maddelerin seviyelerinde ve salınımında düzensizliklerdir. Genetik faktörlerin de önemli bir rol oynadığını bilinmekle birlikte, genetik geçişin doğası tam olarak çözülememiştir.
Panik ataklı kişilerde limbik sistem (duyguların merkezi) düzgün çalışamaz. Basit bir uyaran panik ataklı kişi tarafından tehlike gibi algılanır ve kişide soluk almada problem, kalp çarpıntısı, sıkışma, ölüm korkusu gibi belirtilerle ortaya çıkar. Panik atak geçiren kişi atak sırasında kalbinin yerinden çıkacak gibi attığını ve ölecekmiş gibi hissettiğini söyler.
Bu yoğun kaygı nöbeti birkaç dakika ile birkaç saat arası sürebilir, belli bir başlangıcı ve sonu vardır. Genellikle 10 dakika gibi bir sürede yoğunlaşarak doruk noktada sıkıntı verir sonra da genellikle yavaş yavaş azalır.
Beklenmedik anda ortaya çıkan panik atak olabileceği gibi her zaman belli bir ortamda ortaya çıkan panik atak durumları da vardır örneğin; köpek görünce, sosyal bir ortam gibi.
Hastalık ortalama 25 yaş civarında başlar. Kadınlarda, erkeklere göre 2-3 kat fazla görülür.
Yineleyen beklenmedik panik ataklarla giden bir hastalık olan panik bozukluk tedavisi mümkün olan bir hastalıktır. İlaç tedavisi ve psikoterapinin beraber kullanılması ile tedavide oldukça yüz güldürücü sonuçlar alınmaktadır.
Panik bozukluğu tedavisinde etkin 2 temel ilaç grubu; antidepresanlar ve anksiyolitiklerdir. Tedavi en az 6-8 ay, hatta bazı bireylerde daha uzun ilaç kullanımını gerektirir.
Bilişsel davranışçı terapinin, panik atak tedavisinde etkinliği kapsamlıdır. Bu etkililik pek çok araştırmada desteklenmiştir. Psikoterapide dikkat odağının bedenden çevreye yönlendirilmesi, zihinsel düzeyde yanlış tehlike inançları üzerinde çalışılarak yeniden yapılandırma sağlanır. Kişinin kendisini kısıtlayan kaçınma ve güvenlik davranışlarını değiştirmesine destek olunur.
Bu hastaların korku ve endişelerine yönelik tedavide vücuttaki bazı kimyasalların (endorfin, serotonin, kortizol) salınmasında akupunktur da bir tedavi seçeneği olarak önemli katkı sağlayabilir. Akupunktur, beynin merkezinde yer alan limbik sistemi (duyguların merkezi) düzenler. Panik atak tedavisinde ilaç tedavisi, psikoterapi ve akupunktur tedavi kombinasyonları yüz güldürücü sonuçlar sunabilmektedir.