Nazal Septum Perforasyonu (NSP) Nedir ?
Nazal Septum Perforasyon(Burun Deliği), burun deliklerini ikiye bölen ortadaki kıkırdak ve/veya kemik burun septumunun delinmiş olmasıdır. Birçok durumda rahatsızlık vermez, ancak semptomatik hastalarda tekrarlayan burun kanaması, burun kabuklanması, ıslık, baş ağrısı, kuruluk ve burun tıkanıklığı şikayetleri yapar. Anterior perforasyonlar genellikle şikayete neden olur, posterior olanlar ise semptomatik değildir.
Nazal Septum Perforasyon (NSP) Nedenleri Nelerdir?
Burun ameliyatlarının bir komplikasyonu olarak ortaya çıkan septum perforasyonun (NSP) nedenleri aşağıdaki gibidir:
- Burun ameliyatları, septal hematom, burun delme, sürekli burun karıştırma, septal kırık gibi durumlarda oluşan travmada Nazal Septum Perforasyon görülebilir.
- Uzun bir süreçte burun spreyi kullanmak burun deliklerini ayıran duvarı delebilir.
- Kokain kullanımı Nazal Septum Perforasyon ‘a neden olabilir.
- Enflamasyon yani kollajen damar hastalıkları gibi sıkıntılar burunda delik oluşturabilir.
- Enfeksiyonel hastalıklar burunda Nazal Septum Perforasyon ‘a sebep olabilir.
- Krom işçiliği gibi aşındırıcı kimyasalların olduğu ortamlarda çalışanlarda semptomlar görülebilir.
- Tümörler burunda delik olmasına neden olabilir.
Nazal Septum Perforasyonu (NSP) Belirtileri Nelerdir?
Nazal septum perforasyonu bazı hastaları fazlasıyla rahatsız ederken bazı hastalarda hiçbir belirti göstermez. Belirtiler perforasyonun yerine, nedenlerine ve büyüklüğüne göre kişisen kişiye göre farklılık gösterebilir. Perforasyonun büyüklüğü arttıkça burun içindeki hava akımı bozulur.
Nazal septum perforasyonunun neden olduğu şikayetleri şu şekilde maddeler halinde sıralayabiliriz;
- Burunda kabuklanma.
- Burunda kanama.
- Nefes alırken ortaya çıkan ıslığa benzer ses.
- Burun tıkanıklığı.
- Ağrı.
- Burun akıntısı.
- Geniz akıntısı.
- Kıkırdak iltihabı.
- Önde yerleşimli büyük bir perforasyon ise burun sırt desteğinin kaybolmasına neden olarak burun çökmesini beraberinde getirebilir.
Nazal Septum Perforasyonu (NSP) Teşhisi Nasıl Koyulur?
Nazal septum perforasyonuna teşhis koymanın iki yolu vardır.
Bunlar;
- Burun kanatları alet yardımıyla biraz açılarak burun içi muayene gerçekleştirilir. Önde yerleşimi olan perforasyon bu yolla rahatça tespit edilebilir.
- Arka kısımda yerleşen perforasyonu tespit etmek için endoskopi muayene yapılmalıdır.
Her iki yöntem de acısızdır ve kısa sürede yapılır.
Nazal Septum Perforasyonu (NSP) Tedavisi Nasıldır?
Tedavi 3 ana kategoriye ayrılır:
- Medikal Tedavi
- Septal Buton (Ya Da Septal Protez) Yerleştirilmesi
- Cerrahi Tedavi
Medikal Tedavi
Medikal tedavi perforasyon düzeltmek yerine semptomları azaltmak için planlanmaktadır. Bu amaçla, burun içerisinin tuzlu sularla yıkanması ve mukoza nemlendirici, mukozadan sıvı kaybını azaltan vazelin, glizerin türevleri, a vitamini ve e vitamini içeren damla, sprey ya da merhemler kullanılabilmektedir.
Septal Buton (Ya Da Septal Protez)
Septal buton yerleştirilmesi geçici veya uzun vadeli bir çözüm olarak uygulanabilir. Delik içerisine yerleştirilen yumuşak silikon türevi butonlar, burun boşlukları arasındaki deliğin kapatılmasını sağlar.
Cerrahi Tedavi (Septum Perforasyonu Ameliyatı / Septum Perforasyonu Onarımı)
Cerrahi onarım kesin bir çözüm sağlayabilir ancak başarısızlık oranı özellikle büyük deliklerde % 60’ a kadar çıkabilir. Bu yüksek başarısızlık oranının iki ana nedeni, yetersiz kan akımı ve hasarlı cerrahi alandır. Küçük deliklerin % 90’ından fazlası, güvenilir kapatılabilir.
Modern 2 aşamalı işlemlerde başarı oranları %80’ i geçebilmektedir.
Septum deliklerinin tamiri için birçok teknik tarif edilmiş olmasına rağmen, standart bir cerrahi protokol oluşturulamamıştır.
Septumun gerisinden ya da üst kısmından alınan kıkerdak bakiyeleri, perforasyon kenarlarındaki ölü epitel dokusu uzaklaştırıldıktan sonra, perforasyonun ortasına çekilebilir ve bölgesel mukozal kaydırma flepleri ile de delik kapatılması desteklenebilir. Konu ile ilgili modifiye edilmiş birçok teknik bulunmaktadır. Ameliyat öncesi dönemde, uzun süre lineer hava akımına maruz kalarak kurumuş olan burun mukozasını nemlendirmek için tuzlu sular ve nemlendirici damla, merhem, spreylerin kullanılması, operasyon başarısını etkileyebilmektedir.
Nazal Septum Perforasyonun Ameliyatı Sonrasında Nelere Dikkat Edilmelidir?
Septum perforasyonu ameliyatından sonra dikkatli olmak iyileşme sürecini hızlandıracaktır.
- Özellikle burnu dışarıdan gelebilecek darbelere karşı korumak,
- Yağ bazlı burun nemlendiricilerinden uzak durmak,
- Su oranı yüksek yiyecekler tüketmek,
- Sigara kullanımından kaçınmak,
- Burun içerisine yabancı madde sokmamak ya da parmak ile müdahalede bulunmamak
- Burun temizliğine dikkat etmek,
- Ameliyat sonrası alınabilecek tedbirlerden bazılarıdır.
Ayrıca iyileşme sürecinde yorucu sporlardan uzak durmak da hastaların dikkat edebileceği noktalardan bir tanesidir.
Bununla birlikte cerrahınızın uyarılarına ve tavsiyelerine uymak daha hızlı bir iyileşme için oldukça faydalı olacaktır.
Bir çok cerrah ameliyat sonrası iyileşme sürecinde hastaların okyanus suyu spreyiyle burun temizliği yapabileceklerini ve etkili bir sonuç alabileceklerini vurgulamaktadır.