Kunduracı Göğsü (Pektus Ekskavatum) Nedir?
Kas ve iskelet sistemindeki bazı anormallikler veya sadece göğüs kafesinin normalde olması gerekenden farklı gelişim göstermesine bağlı olarak göğüs duvarında şekil bozuklukları ortaya çıkabilir. Araştırmalara göre Pektus ekskavatum yani kunduracı göğsü göğüs deformitelerinin yaklaşık %88-90’ını oluşturur. Kunduracı göğsü sternumun yani göğüs kemiğinin göğüs kafesinin içine doğru çökmesi ile karakterize olan bir sağlık sorunudur.
2016 yılında yapılan bir araştırmaya göre kunduracı göğsü çocuklarda en yaygın rastlanan göğüs kemiği deformitesidir. Ayrıca aynı araştırma kunduracı göğsünün başlıca nedeni olarak genetik faktörleri göstermektedir. Bazı araştırmalar ise göğüs kemiği deformitelerinin nedeni olarak kaburganın olması gerekenden fazla büyümesini göstermektedir.
Kunduracı göğsü genellikle çocukluk döneminde fark edilir. Bununla birlikte bazı durumlarda kunduracı göğsünün ergenlik döneminde fark edilmesi de mümkündür. Kaburganın aşırı büyümesi göğüs kafesini içe veya dışarı doğru itebilir.
Kunduracı Göğsünün (Pektus Ekskavatum) Nedenleri Nelerdir?
Kunduracı göğsü ve güvercin göğsü, bazı göğüs duvarı deformitelerini tanımlamak için kullanılan günlük terimlerdir.
Bu koşulların spesifik nedenleri tam olarak anlaşılamamıştır, ancak genellikle genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonundan kaynaklandığına inanılmaktadır:
-
Genetik Yatkınlık:
Bazen ailelerde görüldüğü için pektus karinatumun genetik bir bileşeni olabilir.
-
Bağ Dokusu Anormallikleri:
Pectus carinatum, Marfan sendromu veya Ehlers-Danlos sendromu gibi bazı bağ dokusu bozuklukları ile ilişkilendirilmiştir.
Bu koşullar vücuttaki bağ dokularının gücünü ve esnekliğini etkileyerek potansiyel olarak göğüs duvarı deformitesine katkıda bulunur.
-
Büyüme Dengesizliği:
Ergenlik dönemindeki hızlı büyüme döneminde kaburgalar, göğüs kemiği ve çevresindeki kıkırdakların büyümesinde bir dengesizlik meydana gelebilir ve bu da göğüs kemiğinin dışarı çıkmasına neden olur.
Kunduracı Göğsünün (Pektus Ekskavatum) Belirtileri Nelerdir?
Kunduracı göğsü, iman tahtasının şekli nedeniyle akciğerlerin ve kalbin çalışmasını zorlaştırabilir. Belirtiler hem fiziksel hem de psikolojik olarak ortaya çıkabilir.
Fiziksel Belirtiler
- Egzersiz sırasında nefes almada zorluk
- Yaşıtlarına göre kuvvet eksikliği
- Yorgunluk
- Göğüs ağrısı
- Düzensiz kalp atışı
Psikolojik Belirtiler
- Göğsün görüntüsünden utanma hali
- Kendine saygının azalması
- Depresyon
Kunduracı Göğsünün (Pektus Ekskavatum) Tanısı Nasıl Konulur?
Çoğu zaman alanında uzman bir doktor tarafından gerçekleştirilen fiziki muayene ile kunduracı göğsü tanısı konulabilir. Ayrıca kunduracı göğsü tanısında;
- BT (Bilgisayarlı Tomografi),
- MR (Manyetik Rezonans )
gibi görüntüleme tekniklerinden de faydalanılabilir.
Göğüs kemiğinin içe çökmesi solunum yetmezliği, kalpte ritim bozukluğu gibi kalp ve akciğer sorunlarına neden olabilir.
Bu nedenle uzman doktor hastanın kalp ve akciğeri ile ilgili bir problemi olup olmadığını değerlendirmek için de bazı tetkikler yapılmasını isteyebilir.
Kunduracı Göğsü (Pektus Ekskavatum) Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
-
Cerrahi Tedavi
Cerrahi müdahale ile göğüs deformitesinin düzeltilerek hastanın kalp ve solunum fonksiyonlarının iyileştirilmesi amaçlanır. Kunduracı göğsünün ameliyat ile düzeltilmesi için ideal yaş aralığı 7-14’tür. Hızlı büyüme döneminde göğüs kafesi normal şeklini daha rahat alabileceği için ameliyatın, ergenlik döneminden önce yapılması önemlidir.
-
Modifiye Ravitch Ameliyatı
Modifiye Ravitch Ameliyatı, kunduracı göğsü tedavisinde uzun yıllar kullanılan geleneksel bir açık ameliyat çeşididir. Bu yöntem, göğüs kafesinin ön tarafına atılan görece uzun bir kesiden içeri girilerek, göğsün geriye itilmesine neden olan kaburgaların kıkırdaklı kısmının çıkarılması işlemidir. Böylece, iman tahtasının kalpten ve akciğerlerden uzağa, göğüs duvarının normal düzlemine doğru çekilmesi sağlanır.
-
Nuss Ameliyatı
Amerikalı cerrah Dr. Donald Nuss tarafından geliştirilen bu teknik, günümüzde kullanılan en güncel tedavi çeklidir. Nuss ameliyatı, minimal invaziv yöntemler kullanılarak yapılan kapalı bir ameliyattır.
Ameliyatın süreci şöyle işlemektedir:
- Hastanın sigara kullanımı var ise ameliyat öncesinde en az iki ay önce sigaraya ara vermesi istenir.
- Ameliyat sırasında genel anestezi uygulanır.
- Oluşan çöküklüğü gidermek için hastanın ölçülerine göre özel hazırlanmış “bar” ismi verilen kavisli çelik çubuk kullanılır.
- Göğsün her iki yanına ikişer santimlik küçük kesiler açılır.
- Hazırlanan bar, her iki delik aracılığıyla, iman tahtasının altına sokulur ve özel döndürücü aletler yardımıyla barın kavisi ters çevrilerek çöküklüğün kaldırılması sağlanır.
- Yerleştirilen bar, kesi yapılan bölgelerde erimeyen iplikler ile kas dokusuna dikilerek sabitlenir.
- Hastanın ihtiyacına göre 2 ya da nadir de olsa 3 bar kullanılabilir.
- Ameliyatın süresi yaklaşık 45-60 dakika sürer.
Ravitch veya Nuss Ameliyatı Sonrası Evde Bakım
Göğüs desteği olmadan Ravitch prosedürü uygulanan hastalar, ameliyat sonrası ilk kontrol randevusundan sonra sadece ihtiyaç duyulduğunda görülür. Göğüs desteği ile ravitch veya Nuss prosedürü gerçekleştirilen hastalar, ilk ziyaretten sonra yılda bir kez kontrol randevusuna çağırılır. Destek veya çubuk genellikle 2-3 yıl yerinde kalacaktır.
- Ameliyattan 5 gün sonra duş alınabilir.
- Alınacak dikiş yoktur. Atışan dikişler deri altındadır ve kendiliğinden çözülebilir.
- Ameliyattan sonraki bir aya kadar narkotik ağrı tedavisi gerekebilir.
- Kabızlık yaygın bir sorundur ve narkotik kullanırken günlük müshil kullanımı önerilir.
- Kesi (ler) deki kızarıklık veya şişlik, fark edilir edilmez rapor edilmelidir.
- Kişi bir dren ile taburcu edilirse, drenaj durduğunda dren hastanede çıkarılacaktır.
- Pektus barı olan çocuklar, göğüste herhangi bir travma, kollarda ağrı, uyuşma veya ağızdan alınan ilaçlarla geçmeyen ağrı durumunda hastaneyi aramalıdır.
- Cerrah bunun güvenli olduğuna karar verir vermez kişi spor yapmaya başlayabilir. Bar yerinde iken bazı temas sporlarına izin verilmeyebilir.
- Pectus çubuğu yerinde iken MR görüntülemesi yapılmamalıdır.
- Duruşu iyileştirmede fizik tedavi yardımcı olabilir.
- Acil durumlarda doktorları bir Pectus çubuğunun varlığından haberdar etmek için her zaman bir tıbbi uyarı bileziği veya kolye kullanılması önerilir.