Konjonktivit Nedir?

Konjonktivit Nedir?

Konjonktiva, göz kapaklarının iç yüzeyini ve gözün beyaz kısmının üzerini kaplayan müköz bir zardır. Konjonktivit ise konjonktivanın iltihaplanması anlamına gelir. Konjonktiva normalde saydamdır. Ve iltihap oluştuğunda pembe ve kırmızı renge dönüşür.

Konjonktivit vakalarının hepsinde kırmızı göz oluşur. Bu kırmızı göz olması konjonktivit olduğunu göstermez. Ve birçok farklı nedene bağlı oluşabilir.

Akut konjonktivitler enfeksiyon ve  diğer sebeplere bağlı oluşabilir. Bakteriler ve virüsler enfeksiyona neden olurken alerji, zehirlenme ve belirsiz diğer sebeplere bağlı da oluşabilir.

Çocuklarda ve  erişkinlerde ortaya çıkabilen konjonktivitin görülme sıklığı, çeşidine bağlı olarak değişiklik gösterir. Çocuklarda bakteriyel konjonktivit daha sık görülürken enfeksiyon vakalarının çoğu hem erişkinlerde hem de çocuklarda viral kökenlidir.

Konjonktivit Neden Olur?

Konjonktiva tabakasının iltihaplanması ile ortaya çıkan konjonktivit durumu, birçok farklı nedenden kaynaklı olabilir. Temel olarak tabaka üzerindeki kan damarlarının iltihaplanabilir.

Bu durumun olası nedenleri ise şunlardır:

• Bakteriler ve virüslerin neden olduğu enfeksiyonlar
• Polen, toz, küf gibi herhangi bir ajana karşı oluşan göz alerjileri (göz nezlesi)
• Göze kaçan ve sıçrayan herhangi bir kimyasal maddeden kaynaklı tahrişler
• Yeni doğmuş bebeklerde gözyaşı kanalının henüz tam olarak açılmamış olması
• Göze yabancı bir cisim kaçması ile oluşan tahriş
• Göz yaşı kanalındaki darlık ve tıkanıklıklar
• Kontakt lens kullanımı, uygun olmayan içeriğe sahip lens solüsyonlarının kullanımı ve kontakt lenslerin önerilen kullanım süresinin aşılması
• Üst solunum yollarına ilişkin enfeksiyonlar
• Sigara dumanı, kirli hava ve rüzgara maruz kalma
• Hijyenik olmayan havuzların kullanımı
• Kirli ellerle gözlere dokunmak

Risk Grupları Kimlerdir?

Konjonktivit hastalığı açısından risk altında bulunanlar:

• Alerjisi olan kişiler
• Virüs ve bakterilerin kolaylıkla yayılabileceği kreş, okul, ofis gibi kalabalık yerlerde bulunanlar
• Uzun aralıklarla değiştirilen tipte lens kullananlar olarak sayılabilir.

Riskli grupta yer almakla birlikte bu kişilerin gerekli önlemleri alarak hastalıktan korunması mümkündür.

Konjonktivitin Belirtileri Nelerdir?

• Gözlerde Kızarıklık:

Konjoktivitin tipik belirtilerinden biridir. Gözdeki iltihaba bağlı konjonktiva damarlarının şişerek ödem oluşmasından kaynaklanır. Hemen tespit ve tedavi edilirse göze, görme hasarı gibi kalıcı zararlar vermez.

• Şişmiş, Kırmızı Göz Kapakları:

Genellikle tek gözde başlayan bu belirtiler birkaç gün içerisinde diğer gözde  görülmeye başlar. Göz kapaklarının şişmesi bakteriyel ve alerjik konjonktivitte daha yaygındır.

• Gözlerde Sulanma:

Viral ve alerjik konjonktivit normalden daha fazla gözyaşı üretimine ve gözlerde sulanmaya neden olur.

• Kaşıntı ve Gözlerde Yanma:

Özellikle alerjik konjonktivitin en tipik belirtisidir. Buna bağlı olarak hastalar gözlerini sürekli ovalarlar ve bu durum hastalığı daha da şiddetlendirir.

• Çapak Oluşumu:

Viral ve bakteriyel konjonktivitte yaygın bir belirtidir. Çapak rengi yeşil-sarı olduğunda bakteriyel konjonktivitin habercisi olabilir.

• Işık Hassasiyeti:

Konjonktivit ışığa hafif hassasiyete neden olabilir. Görme değişiklikleri, şiddetli ışık hassasiyeti ya da şiddetli ağrı gibi ciddi belirtiler konjonktivitin ilerleyerek kornea tabakasında enfeksiyonun başladığının habercisi olabilir. Bu durumda tekrar hekim muayenesi gerekir.

• Kulak Bölgesinde Şişlikler:

Viral göz enfeksiyonlarında (adenoviral konjonktivit) göz kapaklarında şişlikle birlikte, kulak önünde şişlikler ve konjonktiva altı kanamaya bağlı hastalar arasında paniğe yol açan tablolar olabilir.

• Boğaz Ağrısı ve Burun Akıntısı:

Çocuklarda ateş, boğaz ağrısı ve burun akıntısı görülebilir.

Hastalığın Türleri Nelerdir?

Alerjik Konjonktiva: 

Toplum arasında göz nezlesi de olarak bilinmektedir. Her iki gözü de etkilemekle birlikte bulaşıcı değildir. Ortaya çıkış nedeni havada alerjiye sebep olan toz, hayvan tüyü ve polen gibi çeşitli maddelere gözün verdiği reaksiyonlardır.

Mevsimsel olarak oluşup gözde enfeksiyona neden olabileceği gibi diğer sebeplere de bağlı gelişebilir. Genetik aktarım nedeniyle görülebilen tek konjonktivit çeşididir. Antihistaminik ilaçlar, suni gözyaşı damlaları ve iltihap önleyici ilaçlarla önleyici veya iyileştirici tedavi yapılabilmektedir.

Bakteriyel Konjonktiva: 

Adından da anlaşılabileceği gibi bakteri kaynaklı olan bir türdür. Göz zarının bakteriler sebebiyle iltihaplanmasıdır. Yalnızca tek gözde görülebilmekte olup bulaşıcı olduğu söylenebilir. Tüm yaş gruplarında görülebileceği gibi en çok çocuklarda görülmektedir.

En sık rastlanan belirtisi gözlerde açık yeşil veya sarı renkte akıntılar görülebilmektedir.

Ellerin yeterince temiz olmadan gözlere dokunulması, bakteri üretimine sebep olan kozmetik ürünlerin kullanımı ve kalabalık ortamlarda bulunma gibi nedenlerle hijyen kurallarına yeteri kadar dikkat edilmediği için ortaya çıkar. İyileştirici amaçlarla antibiyotik damla ve kremler kullanılmaktadır.

Viral Konjonktiva: 

Genellikle adenovirüslerin sebep olduğu bir konjonktiva türüdür. Grip ve soğuk algınlığı gibi üst solunum yolu enfeksiyonları ile birlikte sıklıkla görülmektedir. Bulaşıcılığı en yüksek olan türdür. Birkaç gün içinde kendiliğinden geçtiği ve hafif belirtiler ile seyrettiği için genellikle bir tedavi uygulamaya ihtiyaç kalmaz.

Konjonktivit Bulaşıcı Mıdır?

Konjonktivit virüs kaynaklı olduğu durumlarda bulaşıcı olabilir. Gözden akıntı olduğu durumlarda yayılma riski daha yüksektir. Virüs yüzeylerde iki haftaya kadar hayatta kalabilir.

Konjonktivit Nasıl Teşhis Edilir?

Konjonktivit teşhisi belirtiler ve fiziksel muayene temel alınarak yapılır.  Genellikle bir göz doktoru veya bir sağlık uzmanı tarafından konulur.

Teşhis sürecinde aşağıdaki adımlar izlenebilir:

• Hastanın Öyküsünün Alınması:

Doktor hastanın semptomlarını ve başlangıç zamanını, gözlerdeki rahatsızlık veya irritasyonun süresini ve önceki benzer durumlarını sorgular.

• Göz Muayenesi:

Doktor gözleri dikkatlice muayene eder. Kızarıklık, şişlik, salgılar, göz kapaklarında yapışıklık veya diğer belirtiler incelenir.

• Gözyaşı Örneği Alınması:

Doktor konjunktivit türünü belirlemek için gözyaşı örneği alabilir. Bu örnekleme bakteriyel veya viral enfeksiyonu teşhis etmeye yardımcı olabilir.

• Işıkla Muayene:

Doktor gözlerin ışığa tepkisini kontrol etmek için bir ışık kaynağı kullanabilir. Konjunktivit durumunda gözlerin ışığa karşı hassasiyeti artmış olabilir.

• Konjonktiva Sürüntüsü:

Belirli durumlarda doktor konjonktiva sürüntüsü alabilir. Bu, enfeksiyonun türünü belirlemek ve uygun tedaviyi reçete etmek için laboratuvar testleri için kullanılabilir.

Konjonktivit tedavi edilebilir bir durumdur. Ancak doğru tedaviye ihtiyaç duyar. Tanı konulduktan sonra doktorunuz sizin için uygun tedavi yöntemini seçebilir.

Konjonktivite Neden Olabilen  Göz Hastalıklar Nelerdir?

• Korneal Aşınma:

Keskin ağrıya, gözyaşı ve kızarıklığa neden olan korneanın yüzeysel çizilmesidir.

• Gözdeki Yabancı Cisimler:

Yabancı cisim korneayı ve konjonktivayı tahriş eder. Ve  kızarıklık , rahatsızlığa neden olabilir.

• Kuru Gözler:

Kornea ve konjonktivada yetersiz gözyaşı miktarının neden olduğu kronik tahrişe bağlı gözde kızarıklık.

• Blefarit:

Tekrarlayan arpacıklara da neden olabilen kronik göz kapağı iltihabı.

• Subkonjonktival Kanama:

Gözde hasar görmüş bir damar, ağrı ve başka semptomlar gözün beyaz kısmında göz kanlanmasına, kırmızı görünüme neden olabilir.

• Episklerit:

Konjonktiva ile gözün beyaz kısmı arasında yer alan dokunun iltihaplanması.

• Sklerit:

Gözün beyaz kısmının iltihaplanması ve enfeksiyonu.

• Keratit:

Korneanın iltihaplanması ve enfeksiyonu.

• Üveit:

Uvea adı verilen gözün orta tabakasının iltihabı.

• Akut Glokom:

Gözde kızarıklığa, şiddetli ağrıya ve görme yeteneğinde azalmaya neden olan göz basıncında ani bir artış.

Konjonktivit Nasıl Tedavi Edilir?

Konjonktivit tedavisi, altta yatan nedenin türüne bağlı olarak değişebilir.

Tedavinin amacı:

• Semptomları hafifletmek
• Enfeksiyonu ve iltihabı kontrol altına almak için uygun yöntemleri uygulamaktır.

Aşağıda, konjonktivit tedavisi için kullanılan yaygın yöntemler hakkında bilgi verilmiştir:

• Bakteriyel Enfeksiyonlar için Antibiyotikler:

Doktorlar genellikle bakteriyel konjonktivit vakalar için antibiyotik tedavisi  reçete yazar. Antibiyotikler, bakterilerin büyümesini engeller. Ve enfeksiyonu kontrol altına almaya yardımcı olur.

• Viral Enfeksiyonlar için Antiviral İlaçlar:

Viral konjonktivit vakaları için, antiviral ilaçlar kullanılabilir. Virüsler genelde  kendi kendine iyileşir. Ve tedavisi, semptomların hafifletilmesine odaklanır.

• Alerjiler için Antihistaminikler:

Alerjik konjonktivit vakaları için antihistaminik ilaçlar kullanılabilir.

Bu ilaçlar, alerjik reaksiyonları kontrol altına alır. Ve semptomları hafifletir.

• Göz Damlaları:

Konjonktivit tedavisinde, göz damlaları da sıklıkla kullanılır. Göz damlaları, semptomları hafifletir ve enfeksiyonu kontrol altına almaya yardımcı olur.

• Evde Yapılacak Tedaviler:

Konjonktivit semptomlarını hafifletmek için evde yapabileceğiniz bazı tedaviler vardır.

Örnek: 

• Gözleri temiz ve nemli tutmak için ılık kompresler uygulayabilirsiniz.
• Gözlerinizi kaşımayın. Ve kirli ellerinizi gözlerinize sürmeyin.

Konjonktivit Nasıl Önlenir?

Konjonktivit kişiden kişiye ve bir gözden diğerine kolaylıkla bulaşabilen bir hastalıktır.

• El hijyenine dikkat etmemek,
• Kirli ellerle gözlere dokunmak,
• Gözleri ovuşturmak ve kaşımak

ile konjonktivada kolaylıkla bir enfeksiyon gelişebilir.

İyileşen konjonktivitler dikkat edilmemesi halinde yeniden tekrarlayabilir.

Bu enfeksiyonların sık tekrarlaması ise gözde kalıcı hasarlara yol açabilir.

Konjonktivitten korunabilmek için alınabilecek önlemler arasında şunlar yer alır:

• Elleri gün içerisinde sık sık yıkamak.
• Temiz olmayan ellerle  gözlere dokunmamak.
• Kirli ellerle kontakt lens takıp çıkarmamak, kontakt lensleri ve lens solüsyonlarını kullanım koşullarına, sürelerine ve hijyen kurallarına dikkat ederek kullanmak.
• Banyo ve duş esnasında kontakt lensleri çıkarmak.
• Yüzme havuzlarına girerken yüzücü gözlüğü kullanmak.
• Havlu, makyaj malzemesi ve göz kremi gibi malzemeleri başkalarıyla ortak olarak kullanmamak.
• Cep telefonu, klavye, mouse gibi ellerle sürekli temas eden maddelerin düzenli olarak dezenfeksiyonunu yapmak.
• Hapşırma ve öksürme eylemleri sırasında ağzı bir peçete ile kapatmak. Ve elleri yıkamadan gözlere dokunmamak.
• Alerjik gözlere sahip olan kişilerde alerji kaynağı olduğu bilinen ajanlardan uzak durmak, içeriği bilinmeyen ve alerji oluşturan makyaj malzemelerinin kullanımından kaçınmak.