Kasık Mantarı (Tinea Cruris) Nedir?
Kasık mantarı veya tinea cruris, kasık bölgesi ve etrafında, dermatofit adı verilen mantar topluluğunun oluşturduğu kızarıklık hissi, kaşıntı hissi ve kepeklenme ile karakterize hastalıktır. Dermatofit cinsindeki mantarların bulaşmış olduğu kişiden de bulaşabileceği gibi, hayvanlardan veya topraktan da bulaşabilmektedir.
Genellikle baldırın iç tarafından başlayan kasık mantarında çift taraflı kaşıntı ve kızarma hissi görülmektedir. Tedavi edilmediği takdirde, vücudun diğer bölgelerine yayılabilen kasık mantarının, cinsel organlara yayılması oldukça nadirdir. Genellikle kalça veya kalça çevresi, göbek deliği çevresi ve makat çevresine yayılım gösterebilmektedir.
Sol testisin daha aşağıda bulunması, kasık bölgesinin sol tarafının daha havasız kalmasına neden olmaktadır. Dolayısıyla, yüzeyel bir mantar hastalığı olan kasık mantarının sol taraftan başlaması oldukça muhtemeldir. Sol taraftan başlayan kasık mantarı, genellikle yayılım gösterir ve çift tarafı bir hal alır.
Erkeklerde daha sık görülen kasık mantarında veya apış arası mantarı olarak bilinen bu hastalıkta, terleme, sıcaklık, obez olmak veya ıslak mayo ile sürekli dolaşmak, erkeklerde kasık mantarı gelişmesine zemin hazırlamaktadır. Tekrarlanmasının önlenmesi için bu risk faktörlerinin düzeltilmesi gerekmektedir.
Kasık Mantarına Sebep Olan Mantar Türleri Nelerdir?
-
Tinea Cruris:
Dermatofit mantarların oluşturduğu hastalığa sebep olan ana mantar türü olarak da bilinir. Uygun koşullar oluştuğunda hızlı üreme yeteneğine sahiptir.
-
İnguinal Kandidiyazis:
Candida türü mantarların oluşturduğu ağızdan bağırsağa kadar sindirim sisteminin tüm kanallarını etkileyen ve tüm floralarda üreyebilen bir mantardır. Birçok rahatsızlığa yol açabilen candida mantarı da özellikle kaşıntı şikayetleri ile karakterizedir.
-
Tinea Versicolor:
Malesessia furfurun tarafından oluşturulan genellikle açık kırmızı veya koyu kahverengi lekelerin oluşumuyla ilgilidir. Ciltte ton eşitsizliğine neden olur.
Bu üç mantar türünün oluşturduğu kasık mantarının ilerlemesi ve çoğalması her bireyde farklılık gösterse de şikayetler benzerdir.
Kasık Mantarının (Tinea Cruris) Nedenleri Nelerdir ?
Kasık mantarı, kasık bölgesindeki nemli ve sıcak koşullar nedeniyle mantarların üremesi sonucu oluşur.
Bazı nedenler şunlardır:
- Terleme, kasık bölgesinde aşırı terleme, mantarların üremesi için uygun bir ortam yaratır. Bu da kasık mantarına neden olabilir.
- Sıcak iklim koşulları, nem, aşırı terlemeye bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir.
- Dar kıyafetler, kasık bölgesindeki havalandırmayı azaltarak nemli ve sıcak bir ortam yaratır. Bu da mantarların üremesi için uygun bir zemin sağlar.
- Islak giysiler, terli iç çamaşırı gibi ıslak giysilerin giyilmesi, kasık bölgesinde nemin birikmesine ve mantarların üremesine neden olabilir.
- Bulaş, mantarların başka bir enfekte kişiden bulaşması da kasık mantarına neden olabilir. Ortak eşya kullanılması da bulaşa neden olabilmektedir.
- Zayıf bağışıklık sistemi olan kişilerde mantar enfeksiyonları daha yaygındır.
- Antibiyotik kullanımı, uzun süreli antibiyotik kullanımı, vücuttaki doğal bakterilerin öldürülmesine neden olur. Bu da mantarların çoğalmasına ve enfeksiyonlara neden olabilir.
- Obezite, aşırı kilo kasık mantarına neden olabilmektedir.
Kasık Mantarının (Tinea Cruris) Belirtileri Nelerdir ?
Kasık mantarı enfeksiyonunun belirtileri genellikle kasık bölgesinde başlar ve çevresine yayılabilir.
Bu belirtiler şunları içerebilir:
-
Kaşıntı:
Enfeksiyonun başlangıcında, bölgede şiddetli kaşıntı görülebilir. Kaşıntı, enfeksiyonun yayılmasıyla daha da şiddetlenebilir.
-
Kızarıklık:
Mantar enfeksiyonu nedeniyle etkilenen bölgede kırmızı renkte bir döküntü oluşabilir.
-
Soyulma:
Kasık bölgesinde ciltte hafif veya şiddetli soyulmalar görülebilir. Cilt, pullu veya kabuklu görünebilir.
-
Kabarcıklar:
Bazı durumlarda, kabarcıklar oluşabilir ve bu kabarcıklar enfekte olabilir ve açılarak yara haline gelebilir.
-
Acı ve Rahatsızlık:
Enfekte olmuş bölgede hafif bir ağrı veya rahatsızlık hissedebilirsiniz.
-
Sınır Çizgileri:
Enfekte olmuş bölgenin kenarlarında belirgin sınır çizgileri görülebilir. Bu çizgiler genellikle kırmızı veya kabarık olabilir.
-
Cilt Kalınlaşması:
Kronik kasık mantarı enfeksiyonları, cildin kalınlaşmasına ve deri renginde değişikliklere neden olabilir.
Kasık mantarı enfeksiyonu genellikle genitallerle temas eden kısımlardan başlar ve çoğunlukla tek taraflıdır. Ancak, zamanla diğer kasık bölgesine de yayılabilir. Kaşıntı ve rahatsızlık nedeniyle, enfekte bölgeyi kaşımaktan kaçınmak önemlidir, çünkü bu enfeksiyonun yayılmasına ve diğer bölgelere bulaşmasına yol açabilir.
Eğer yukarıda bahsedilen belirtilerden şüpheleniyorsanız, bir dermatolog veya sağlık uzmanına başvurmanız önerilir. Doğru tanı ve uygun tedavi için profesyonel yardım almak önemlidir.
Kasık Mantarı (Tinea Cruris) En Çok Kimlerde Görülür?
Kasık mantarı kadın ve erkek iki cinsiyette de görülebilen bir rahatsızlıktır. Özellikle geçmeyen kasık mantarı ve benzer durumlarda ilk olarak kişinin yaşam tarzı ve alışkanlıklarını değiştirmesi önemlidir.
Kasık mantarının görülme riskinin yüksek olduğu bireyler şu şekilde sıralanabilir:
- Her iki cinsiyette de özellikle fazla kilolu olan bireylerde kasık mantarı daha sık görülür.
- Terlemeye bağlı nem ve ıslaklık mantar kültürünün oluşması ve çoğalması için elverişli ortam sağladığından nemli bölgelerde yaşayan bireylerde de görülür.
- Yine aynı şekilde sporcularda da fazla terlemeye bağlı olarak kasık mantarı sıklıkla görülür.
- Özellikle kaplıca, spa gibi yerleri sıklıkla kullanan bireyler yine kasık mantarı açısından riskli grupta sayılabilirler.
- Sağlıksız yaşam tarzına sahip ve bağışıklığı düşük kişilerde de her rahatsızlıkta olduğu gibi kasık mantarına yakalanma riski yine yüksektir.
Kasık Mantarı (Tinea Cruris) Teşhisi
Kasık mantarı klinik görünüm ile tanı konulabilen bir hastalıktır. Fakat tanının netleştirilmesi için çeşitli yöntemler kullanılabilmektedir. Mikroskopik muayene ve mantar kültürünün incelenmesi gibi işlemler yapılarak, kesin tanı konulabilmektedir.
-
Mikroskopik İnceleme:
Kasık mantarının teşhisi için önemli bir tanı yöntemi olan bu işlemde, lezyon kenarından belirli miktarda materyal alınmaktadır. Alınan bu materyalin üzerine % 20’lik Potasyum Hidroksit damlatılmaktadır. Potasyum hidroksit çözeltisi damlatıldıktan sonra, 20 – 30 dakika bekleme süresi bulunmaktadır. Potasyum hidroksit kullanılmasının temel amacı, kasık mantarına neden olan küçük canlıların üremesi için gerekli olan spor yapılarının ve hifa denilen özel bölümlerinin görüntülenmesidir. Sporlar ve hifa yapısı görüldüğünde tanı konulabilmektedir.
-
Kültür İncelemesi:
Kesin tanı konulabilmesi için ve mantarın cinsini net bir şekilde öğrenebilmek için kullanılan tanı yöntemidir. Sabouraud besiyeri kullanılmaktadır. Mantardan alınan örneğin bu özel besiyerinde büyümesi, mantarın çeşidini bulmak için oldukça önemlidir.
-
Wood Işığı:
Ultraviyole A ışınlarının kullanıldığı bu tanı yönteminde, ultraviyole ışınları nikel oksit içeren bir filtreden geçer. Filtreden geçen bu ışın, çeşitli hastalık etkenine göre farklı renkler almaktadır. Bu etken P. Versicolor ise soluk sarı rengini alan bu yöntemde, Microsporum türlerinde yeşil veya sarı rengini alabilmektedir. Trikofiton ve Epidermofiton enfeksiyonlarında ise herhangi bir renk alınamayabilir.
Kasık Mantarı (Tinea Cruris) Tedavileri Nelerdir ?
Kasık mantarı (Tinea Cruris) tedavisi genellikle topikal antifungal ilaçlarla yapılır. Bu ilaçlar, mantarın büyümesini ve yayılmasını engelleyerek enfeksiyonu kontrol altına almaya yardımcı olur. Ayrıca, enfeksiyonun tekrarlamasını önlemek için bazı önleyici önlemler de alınmalıdır.
İşte kasık mantarı tedavisinde yaygın olarak kullanılan yöntemler:
-
Topikal Antifungal Kremler veya Merhemler:
Bu tip ilaçlar, mantarın büyümesini durdurarak ve enfeksiyonu tedavi ederek etkili bir şekilde çalışır. Genellikle klortrimazol, mikonazol, terbinafin veya ketokonazol içeren ürünler kullanılır. Tedavi süresi genellikle 1 ila 4 hafta arasında değişir ve enfeksiyonun şiddetine bağlı olarak doktor tarafından belirlenir.
-
Anti-Kaşıntı İlaçlar:
Kaşıntıyı hafifletmek için doktorunuz, ağrıyı ve kaşıntıyı hafifletmek için kortikosteroid içeren bir krem veya merhem önerebilir. Ancak, kortikosteroidli kremler uzun süreli kullanımda ciltte yan etkilere neden olabilir, bu nedenle doktorunuzun yönlendirmelerine uymanız önemlidir.
-
Uygun Hijyen:
Mantar enfeksiyonlarını tedavi ederken ve tekrarlamasını önlerken, kasık bölgesini kuru ve temiz tutmak önemlidir. Nemli ortamlar mantarların büyümesine elverişlidir, bu nedenle kasık bölgesini kurularken yumuşak bir havlu kullanın ve ıslak kıyafetleri mümkün olduğunca hızlı bir şekilde değiştirin.
-
Uygun Giysiler:
Dar, sentetik veya sıkı iç çamaşırları mantar enfeksiyonlarını teşvik edebilir. Bu nedenle, pamuklu ve bol iç çamaşırları kullanmak enfeksiyon riskini azaltabilir.
-
Ortak Kullanılan Eşyaları Paylaşmaktan Kaçınmak:
Havlu, iç çamaşırı ve diğer kişisel eşyalar gibi ortak kullanılan eşyaları paylaşmaktan kaçınmak, mantarın başkalarına bulaşmasını önlemeye yardımcı olur.
Kasık Mantarı Oluşmasını Önlemek İçin Bazı Tedbirler
-
Her Gün Duş Al:
Terledikten veya egzersiz yaptıktan sonra uzun süre duş almadan bekleme. Yıkanmak için hafif sabunlar ve su kullan. Antibakteriyel özellikte veya deodorant içeren sabunları kullanmaktan kaçın.
-
Kasıklarını Her Zaman Temiz ve Kuru Tut:
Eğer kasık mantarına karşı hassas olduğunu fark edersen, banyo yaptıktan veya duş aldıktan sonra kasık bölgeni mantar önleyici kurutucu toz ile kapla.
-
Bölgeyi Tahriş Eden Kıyafet ve İç Çamaşırlarını Kullanmaktan Kaçın:
Rahat kıyafetleri tercih et. Külot yerine boxer giy.
- İç Çamaşırını Sık Sık Yıka:
Ayrıca, özellikle de enfeksiyonun aktif aşamasındayken, havlularını veya giysilerini başkalarıyla asla paylaşma. Kasık mantarı, yıkanmamış giysiler ile temas ederek yayılabilir.
Vücudunun geri kalanını, kasık bölgeni kuruladığın havlu ile kurulama. Aksi takdirde, enfeksiyonun yayılmasına neden olabilir.
-
İç Çamaşırını Giymeden Önce Çoraplarını Giy:
Eğer ayaklarında da mantar varsa, ayaklarını diğer giysilerinle temas ettirmeden önce çoraplarını giy. Bunu yapmak mantarın ayaklarından kasıklarına yayılmasını önler.
-
Üzerinde Islak Bir Mayo İle Uzun Zaman Geçirme, Onu Hemen Çıkar:
Mayonu sadece asıp, kurumaya bırakma. Onu mutlaka yıkamalısın. Mayonu ıslak vaziyette üstünde bekletmeden hemen çıkarıp kuru bir şey giy.
-
Spor Çantanda Islak Veya Terli Kıyafetler Taşıma:
Ayrıca, nemli kıyafetleri dolabında saklama. Bunun yerine, her kullanımdan sonra spor kıyafetlerini yıkamalısın.
