Kamburluk (Ankilozan Spondilit) Nedir?
Ankilozan spondilit, diğer ismi ile kamburluktur. Bireyin omurgasında bulunan bir takım omurların, zamanla birbirleri ile kaynaşmasına neden olabilen bir hastalıktır. Bu kaynaşma sonucunda omurga daha az esnek bir hal almaya başlar.
Bireyin normal duruşu öne eğik bir hal alabilir. Kaburgalar ankilozan spondilite yol açan inflamasyondan etkilenebilir. Bu durum bireyler için derin nefes almak çok zor olabilir.
Erkeklerde daha sık görülür. Hastalığın belirti ve semptomları tipik olarak erken yetişkinlikte ortaya çıkmaya başlar. Ne yazık ki ankilozan spondilit hastalığının kesin ve kalıcı bir tedavisi yoktur. Ancak semptomları azaltmak ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak için kullanılan bir takım tedavi türleri mevcuttur.
Kamburluk (Ankilozan Spondilit) Neden Olur?
Ankilozan spondilitin bilinen belirli bir nedeni henüz saptanmamıştır. Ancak uzmanlar çeşitli kalıtsal faktörlerin rol oynadığını düşünmektedir. Özellikle, HLA-B27 adlı bir gene sahip bireylerde ankilozan spondilit geliştirme riskinin büyük ölçüde arttığı görülmektedir.
Erkeklerin ankilozan spondilit geliştirme olasılığı kadınlardan daha fazladır. Buna ek olarak hastalığın başlangıcı genellikle geç ergenlik veya erken yetişkinlik döneminde ortaya çıkar.
Ortaya Çıkabilecek Komplikasyonlar Nelerdir?
Şiddetli ankilozan spondilit vakalarında, vücudun hasar gören kemik yapılarını iyileştirme girişiminin bir parçası olarak yeni kemik dokusu oluşur. Bu yeni ortaya çıkan kemik dokusu omurlar arasındaki boşluğu kademeli olarak kaplar. Sonunda omur bölümlerini doğal hareketi engelleyecek şekilde birleştirir. Bireyin omurgasının bu kısımları sertleşir ve esnekliğini yitirir. Birleşim aynı zamanda bireyin göğüs kafesini sertleştirerek akciğer kapasitesini ve işlevini kısıtlayabilir.
Ankilozan spondilitin en yaygın komplikasyonlarından biri olan üveit, ani başlayan ve hızlı gelişen göz ağrısına, kuvvetli ışığa karşı duyarlılığa ve aniden bulanık görmeye neden olabilir. Bu semptomları gösteren bireylerin bir an önce göz doktoruna başvurması gereklidir.
Bazı vakalarda bireylerin kemikleri, ankilozan spondilitin erken evrelerinde incelir. Zayıflamış omurlar parçalanır ve bireyin eğik duruşunu ağırlaştırabilir. Bu parçalanmaya sıkıştırma kırılması adı verilir.
Meydana gelen omurga kırıkları, omuriliğe ve omurgadan geçen sinirlere baskı uygulayarak muhtemelen önemli derecede zarar verebilir.
Ankilozan spondilit, insan vücudundaki en büyük atardamar olan aort üzerinde sorunlara yol açabilir. İltihaplı aort, kalpteki aort kapakçığının şeklini bozacak ve işlevini bozacak kadar büyüme eğilimi gösterebilir.
Kamburluk (Ankilozan Spondilit) Belirtileri Nelerdir?
Erken belirtileri arasında özellikle sabahları ve uzun süreli koltukta oturma gibi hareketsizlik dönemlerinden sonra, bel ve kalça civarında hissedilen ağrı ve sertlik hisleridir. Boyun ağrısı ve yorgunluk da yaygın belirtiler arasındadır.
Hastalığın belirti ve semptomları zaman içerisinde düzensiz aralıklarla gerçekleşecek şekilde daha kötüleşebilir. Ve ağırlaşabilir, hafifleyebilir ve bütünüyle durabilir.
Bireyde normalde çok hafif başlayan, özellikle sabahları daha kötüleşen, ya da gecenin ikinci yarısında uykudan uyandırabilen bel veya kalça ağrıları varsa tıbbi yardıma başvurmak gerekli olabilir.
Bu ağrıların egzersiz ile azalması ve dinlenme sonucunda kötüleşmesi, durumun bir başka belirtisidir. Gözlerde ağrılı kızarıklıklar, şiddetli ışığa karşı duyarlılık veya bulanık görme geliştiren bireylerin hemen bir göz uzmanına başvurması tavsiye edilmektedir.
Kamburluk (Ankilozan Spondilit) Nasıl Teşhis Edilir?
Doktor öncelikle bir fizik muayene gerçekleştirir. Bu esnada, bireyin omurgasındaki hareket aralığını test etmek için bireyin farklı yönlere eğilmesini isteyebilir. Buna ek olarak bireyin pelvisinin belirli kısımlarına bastırarak veya bacaklarını belirli bir konuma getirerek ağrıyı yeniden oluşturmaya çalışabilir.
Doktor ayrıca bireyin solunum sırasında göğsünü şişirmekte zorluk çekip çekmediğini görmek için bireyden derin bir nefes almasını isteyebilir.
Görüntüleme testleri doktorlara yardımcı olabilir. Çekilecek röntgen filmleri bireyin eklemlerinde ve kemiklerindeki değişiklikleri doktorun kontrol etmesine izin verir. Ancak hastalığın erken dönemlerinde röntgen filmi üzerinde gözlemlenebilecek kadar belirgin olmayabilir.
Manyetik rezonans görüntüleme, yani MRG hastalık sürecinin erken safhalarında ankilozan spondilit kanıtlarını ortaya çıkarabilir. Yavaşlatıcı tedavinin daha erken başlamasını sağlayabilir.
Kamburluk (Ankilozan Spondilit) Nasıl Tedavi Edilir?
Ankilozan spondilit hastalığının tedavisinin amacı öncelikle hastalığın belirtileri arasında bulunan ağrılar ile sertlikleri gidermek ve hastalığa bağlı çeşitli komplikasyonlar ile özellikle omurga deformitesini önlemek veya gelişmesini geciktirmektir.
Ankilozan spondilit tedavisinde tıp uzmanları tarafından en yaygın olarak non-steroid antiinflamatuvar ilaçlar kullanılır. Bu ilaç türleri bireyde görülen inflamasyonu, ağrıları ve sertliği hafifletebilir.
Evde Yapılabilecek Tamamlayıcı Tedavisi
- Ankilozan spondilit hastalığına yakalanmış bireylerin doktorlarını düzenli ziyaret etmenin ve ilaçlarını düzenli bir şekilde reçetelerine uygun olarak kullanmalarının yanı sıra kendi durumlarına yardımcı olmak için atabileceği birkaç adım mevcuttur.
- Bunların arasında en önemlisi aktif kalmaktır. Düzenli olarak yapılan egzersizler ağrıyı hafifletmeye, esnekliği korumaya ve duruşunu iyileştirmeye yardımcı olabilir.
- Sert eklemlere ve gergin kaslara uygulanan ısı kompresleri, ağrı ve sertliği hafifletebilir. Isıtıcı pedler ya da sıcak havlular ile sıcak banyo ve duşlar bireye yardımcı olabilir. Bunun yanı sıra iltihaplı bölgelere konulabilecek buz torbaları, şişmeyi azaltmaya yardımcı olabilir.
- Ankilozan spondilit hastaları sigara içmemelidir. AS hastalığı ciğerlere bası yaptığından nefes almayı güçleştirdiği için, sigara içen bireylerde temiz hava solumamak ekstra problemlerin doğmasına sebep olabilir.
- Duruşu düzeltmek önemlidir. Bir aynanın önünde ayakta durmak ve duruşu düzeltmek için pratik yapmak, bireyin ankilozan spondilit ile ilişkili bazı sorunların ve komplikasyonların gelişmesine engel olmasını sağlayabilir.