Kalça Kırığı Nedir?
Kalça eklemi uyluk kemiği ve pelvis (leğen kemiği) arasındaki top-soket şeklinde bir eklemdir. Çok yönde harekete imkan veren bu eklem yürüme, koşma, oturma gibi aktivitelerin yapılmasını sağlar. Uyluk kemiğinin boyun kısmı ve trokanterik bölgesinde (boynun daha altındaki kısmı) oluşan kırıklar kalça kırığı olarak adlandırılır.
Yaşlılarda, menopoza girenlerde, yeterli kalsiyum ve D vitamini almayanlarda, sigara, alkol kullananlarda, endokrin bozukluğu bulunanlarda ve fiziksel aktivitesi az olanlarda kalça kırığı görülme riskinin daha fazla olduğu söylenmektedir.
Kalça bölgesi kırıkları, yaşlı hastaların önemli bir ortopedik problemidir. Amerika Birleşik Devletleri’nde her yıl yaklaşık 300.000 hasta kalça kırığı nedeni ile tedavi edilmektedir ve bu sayı giderek artmaktadır. Özellikle yaşam süresinin uzaması sonucu bu tip kırıklar daha sık görülmeye başlanmıştır. Yaşlı hastalarda kalça kırıkları basit bir düşme sonucu oluşabilir. Daha genç hastalarda ise kalça kırığı oluşması için trafik kazası veya yüksekten düşme gibi yüksek enerjili bir travma gerekir.
Kalça Kemiği Kırığı Belirtileri
Kalça kemiği kırığı belirtileri aşağıdaki gibidir;
- Kalçada ve kasıkta oluşan şiddetli ağrı kalça kırığının en önemli belirtisidir.
- Hasta yürüyemez veya yürümekte zorluk çeker.
- Kalçayı döndürürken rahatsızlık.
- Kalça ve çevresinde şişme, morarmalar görülebilir.
- Bacakta kısalma gözlenebilir.
- Çocuklarda bu genel semptomlardan farklı olarak uyumama, huzursuzluk, abartılı ağlama, sekme gibi semptomlarla kendini gösterebilir.
Kalça Kemiği Kırığının Tedavisi
Yaşlı hastalardaki kalça kırıklarının cerrahi tedavisinde protez ameliyatları veya kırığı kaynatmaya yönelik tespit ameliyatları uygulanmaktadır. Doktorunuz kalça kırığı teşhisi koyduktan sonra kırık tipini, kemik kalitesini, yaşınızı, tıbbi geçmişinizi ve tedavi sonrası dönem için hedeflerinize göz önünde bulundurarak size bir tedavi uygular. Kalça kırığı için uygulanan tedaviler cerrahi tedavi (ameliyat), fizik tedavi ve ilaç tedavisini içerir.
Protez ameliyatlarında kırık parça çıkarılarak kemik içerisine kalça protezi yerleştirilir. Kırığın tespit edildiği ameliyatlarda ise çeşitli plak-vidalar veya kemik içine konulan çiviler kullanılarak kırık parçalar birbirine tespit edilir ve kırığın kaynaması sağlanır.
Doktor ağrıların azalması için ağrı kesici kullanmanızı önerebilir. Hastaya mümkün olan en kısa sürede cerrahi tedavi uygulanması cerrahinin başarısını arttırabilir. Kalça protezlerinde ise hasta ayağa kaldırılır ancak hasta 6 hafta tam ağırlık vermemeli, parmak ucunda yürümelidir. Sonraki dönemlerde ağırlığı yavaş yavaş arttırarak yürüme eğitimi ilerlemelidir.
Kalça Kırığından Korunma Yöntemleri
- Daha güçlü kemikler için yeterli kalsiyum ve D vitamini alınmalı, kalça çevresi kaslarını kuvvetlendirmelidir.
- Sağlıklı ve dengeli beslenmek kemik sağlığını destekler.
- Yaşlı kişilerin yürürken düşme risklerini azaltmak için yaşadıkları ortamda çeşitli önlemler alınabilir.
- Düzenli egzersiz yapmak kemiğin yapım onarım işlevlerine yardımcı olarak kemiğinizi destekler, kan dolaşımını düzenler, kas kuvvetinin artmasını sağlar.
- Dengenin korunması kalça kırığından korunmak için oldukça önemlidir. Dengeyi bozan faktörlerin ortadan kaldırılması gereklidir. Kulak problemleri, kas dengesizlikleri ve güçsüzlükleri, duyu kayıpları gibi durumlar dengenin bozulmasına zemin hazırlar. Bu durumlar için uygun tedaviler alınmalıdır.