Hiperbarik oksijen tedavisi (HBOT)
Hiperbarik oksijen tedavisi (HBOT), kapalı bir basınç odası içinde tümüyle basınç altına alınan hastaya 1 ATA dan yüksek basınçlarda aralıklı olarak % 100 oksijen solutulmasıdır. (1 ATA = Atmosfer absolut = 760 mmHg). Hasta oksijeni basınç odasının türüne göre ortamdan, maskeden veya endotrakeal tüpten alır.
Hiperbarik oksijen tedavisi, tamamen kapalı bir basınç odası içerisinde %100 saf oksijen solutulmasına dayanan bir tür tıbbi, ispatlı ve bilimsel tedavi yöntemidir.
İlk olarak dalgıçlarda rastlanan vurgun hastalığının (Dekompresyon hastalığı) tedavisinde kullanılmış, daha sonradan tünel işçilerinin tedavisinde uygulanmış ve dikkatli bir gözlem sonucunda yara iyileştirme etkisi fark edilmiştir. Bu dönemden sonra tüm dünyada farklı hastalıkların tedavisinde kullanılmaya başlanmış ve birçok uluslararası hakemli dergilerde yayınlar yapılmıştır.
Bu tedavinin uygulandığı hastalıklar; Şeker hastalarının ayaklarındaki yaralar (Diyabetik Ayak Enfeksiyonları), iyileşmeyen yaralar, kemik iltihapları (Kronik Osteomiyelit), kemik ölümü (Avasküler Nekroz), yumuşak doku travmaları (Ezilme Yaralanmaları), yanık, beyin absesi, riskli deri ve doku yamaları (Riskli Greft ve Flepler), ani işitme kaybı, ani görme kaybı, damar tıkanıklığına bağlı yaralar, radyoterapi sonrası yaralar (Radyonekroz, Osteoradyonekroz), soba ve tüp gaz zehirlenmeleri (Karbonmonoksit zehrilenmesi), vurgun, hava gaz embolisi, yumuşak doku enfeksiyonları (Nekrotizan Fasiitis) sayılabilir.
Devamı
Bunların dışında, Multiple Skleroz, Otizm, Crohn hastalığı, Skleroderma gibi birçok hastalıkta da denenme ve araştırılma aşamasındadır.
Hiperbarik oksijen tedavisi, bir basınç odası içerisinde hastalığın nedeni ve hastanın durumuna bağlı olarak uygulanan yüksek basınçta oksijen solutulması şeklinde uygulanır. Solutulan bu oksijen, kandaki çözünmüş oksijeni arttırır ve dokunun sadece kan ile değil, bu çözünmüş oksijen ile dokunun beslenmesini sağlar. Çözünmüş oksijen bağımsız olduğundan doku içinde daha uzak mesafeye rahatlıkla gider ve dokuda rahatlıkla kullanılır. Bu da kan gitmeyen dokunun bile oksijen ile doyması ve oluşmuş olan yaranın iyileşmesini sağlamasına yarar. Yüksek oksijen, ödem gelişmiş olan dokunun ödemini de çözer ve dokunun daha kolaylıkla kana ve oksijene ulaşmasını sağlar.
Bunun dışında, vücudun mikroplarla mücadele kuvvetini arttırır ve kullanılan antibiyotiğin daha iyi etki göstermesi, mikroplara daha çok etki etmesi sağlanır. Vurgun gibi hastalıklarda oluşmuş olan hava habbeciğinin uygulanan basınç ile küçültülmesi, hatta ortadan kaldırılmasına yarar. Vücut küçülmüş olan hava habbesini daha kolay temizler. Bazı zehirli maddelerin mesela soba tüp gaz zehirlenmelerinde olduğu gibi karbonmonoksitin, bağlandığı kan hücrelerinden ayrılmasını ve bu zehrin neden olduğu zararların tamirinde de hiperbarik oksijen önemlidir.
HBO Tedavisi Nasıl Etki Eder
HBO nun etkisi iki esasa dayanır.
1)Basıncın Doğrudan Etkisi.
2)Çözünen Oksijenin Etkisi
Basıncın doğrudan etkisi ile vücutta var olan hava kabarcıklarının küçülmesi sağlanır. Bu etki ile vurgun, hava gaz embolisi hastalıklarında yararlanıyoruz.
Kanda çözünen oksijenin etkisi ile tüm vücut doku ve sıvılarında oksijen miktarı yaklaşık 15 katına çıkar ve mikroplarla mücadele artar, hücrelerin kendisini yenilemesi hızlanır, yara iyileşmesi sağlanır. Bunlarla beraber var olan ödemde azalma, mikropların oluşturduğu zararlı maddelerin ortadan kalkması, soba, tüp gaz gibi zehirlenmelerinde olduğu gibi hücrelerin nefes almasını engelleyen zararlı gazların vücuttan atılması sağlanır.
- Antihipoksik Etki
- Antiödem Etki
- Antioksik Etki
- Antibakteriyel Etki
- Yara İyileşmesinin Hızlanması
- Neovaskülarizasyon
