Halluks Valgus
Kimlerde Oluşur?
Ayakkabı giymeyen toplumlarda bu deformiteye çok daha az rastlanmaktadır. Moda ayakkabı giyenlerde ise sıklıkla rastlanmaktadır. Ucu sivri, yüksek topuklu ayakkabılar, kovboy çizmeleri başlıca sorumlu tutulanlardır. Bayanlarda daha sık görülmesi, topuklu ayakkabıları sıklıkla tercih etmelerine bağlandığı gibi, bağlarındaki yapısal gevşekliğe de bağlanmaktadır. Ayrıca, her hastalıkta olduğu gibi, bunda da genetik yatkınlık söz konusudur. Ailesinde Halluks Valgus olanlarda bu durumun görülme olasılığı, olmayanlara göre çok daha yüksektir.
Halluks Valgus Nedenleri
Halluks Valgus’un kesin nedeni belirsizdir ancak oluşumuna etki eden faktörlerin en önemlileri şunlardır:
- Aile öyküsü, kalıtsallık
- Dar ya da yüksek ökçeli ayakkabılar
- Aşil tendonu kısalığına sahip olmak
- Aşırı hareketliliğe bağlı eklem gevşekliği gelişmesi
- Düztaban ya da taraklı (enli ve yayvan) ayak sahibi olmak
- Zayıf bağ dokularına sahip olmak
- Ayak yaralanmalarına (kırıklar gibi) bağlı olarak gelişen ayak deformasyonları
- Obezite veya aşırı kilolu olmak ve uzun süre ayakta durmak
- Romatoid artrit hastası olmak
Halluks Valgus Belirtileri
- Ayağın görünümünün değişmesi
- Bünyon etrafında ağrı (bazen iltihaplı)
- Bünyon etrafında şişlik ve cilt kızarıklığı
- Bazı durumlarda uyuşukluk, yanma ya da karıncalanma
- Bünyon kötüleşip deformasyon arttıkça (ayak şekli değiştikçe ağırlık dağılımı da değişeceğinden) yürümede zorluk
Halluks Valgus’un erken evrelerinde genellikle herhangi bir belirti yaşanmaz. Belirtiler bünyon kötüleştikçe daha çok fark edilir. Ağrı ve cilt kızarıklığı özellikle dar ya da yüksek topuklu ayakkabı giyildiğinde daha yoğunlaşır.
Halluks Valgusun Tanısı Nasıl Konulur?
Halluks Valgus tanısı, ayağın basar şekilde ve basmadan yapılan ayrıntılı muayenesi ile başlar. Üzerine basarken yapılacak röntgen tetkikleriyle hem tanı kesinleştirilir hem de yapılacak olan tedavi şekli planlanır. Özel durumlar haricinde tanı ve tedavi planlaması için daha ileri tetkiklere sıklıkla gerek yoktur. Doktorunuz özel durumlarda Manyetik rezonans görüntüleme ve EMG gibi tetkiklere gerek duyabilir.
Halluks Valgus Tedavisi
Halluks Valgus’un tedavisinde ilk seçenek her zaman cerrahi müdahale değildir. Özellikle hafif dereceli bünyonlar cerrahi olmayan farklı koruyucu yöntemlerle tedavi edilmeye çalışılır. Bu tedaviler şunları içermektedir:
- Fizyoterapi ve ayak egzersizi
- Ayak başparmağının deformasyonuna uygun, ayağın içinde rahat ettiği ayakkabılar
- Ayakkabıları genişletmek için profesyonel ayakkabı kalıpları
- Ağrıyı yatıştırmak için (bünyon üzerine konan) bünyon petleri
- Gece ateli, özel ayakkabılar gibi ortotik cihazlar
- İhtiyaç duyulduğunda iltihap ve ağrı giderici ilaçlar kullanmak
- İltihaplanma ve ağrıdan kurtulmak için bünyon üzerine buz tedavisi uygulamak
- Ağrıya yol açabileceğinden uzun süreli ayakta iş yapmaktan kaçınmak
Eğer tüm cerrahi olmayan yöntemlere rağmen ağrı şiddeti artar ve günlük hayatı etkileyecek boyutlara ulaşırsa cerrahi tedavi tek seçenektir.
Halluks Valgus Ameliyatı
Nasıl bir cerrahi yöntem uygulanacağı Halluks Valgus’un derecesine göre belirlenir. Bu nedenle derece saptamak için çekilen ayak röntgen filmlerinin son derece doğru değerlendirilmesi gerekir. Çünkü ameliyatın temel amacı, tekrarlanma olasılığını da ortadan kaldırarak ayak başparmağını doğru anatomik pozisyona döndürmektir.
Ameliyat esnasında kemik, tendon, bağ ve sinirler eski düzenine getirilerek yumru çıkartılır. Cerrahi müdahalelerinin çoğu tarak kemiğinin başparmağa yakın bölgesine uygulanmaktadır. Bünyonun derecesine göre başparmak eklemini dondurma (sabitleme) gibi bazı cerrahi teknikler de kullanılmaktadır.