Site icon Turkey Istanbul Medical

Göz Kuruluğu Nedir?

Turkey Istanbul Medical
Dry Eye

Göz Kuruluğu Nedir?

Göz kuruluğu, gözyaşlarının gözler için gerekli nemlendirmeyi sağlayamadığında ortaya çıkan yaygın bir durumdur. Gözyaşları birçok nedenden dolayı gözleri nemlendirmede yetersiz kalabilir.

Yetersiz gözyaşları göz kuruluğuna sebep olurken, göz yaşının kalitesiz olması da yine kuruluğa sebep olur. Bu durumun geçici veya kronik olma ihtimali vardır. Göz kuruluğunun kronik olması bu sorunun uzun süredir devam ettiği anlamına gelir.

Kronik olması durumunda belirtiler zaman zaman iyileşme gösterebilir. Ancak göz kuruluğu tamamen ortadan kalkmaz. Göz kuruluğunun kronik olması çoğunlukla yeterli gözyaşı üretilemediğinde ortaya çıkar.

Bunun nedeni gözyaşlarının çok hızlı buharlaşması olabilir. Ayrıca gözün içinde veya göz çevresinde iltihaplanma olmuş olma ihtimali de vardır.

Geçici göz kuruluğu ise genellikle çevresel faktörlerden dolayı ortaya çıkar. Kontakt lens kullanımından dolayı veya kuru bir ortamda uzun süre bulunmak nedeniyle semptomlar ortaya çıkar. Göz kuruluğunun kronik olması genellikle altta yatan başka bir durumdan kaynaklanır.

Göz bezlerindeki ve göz civarındaki cilt hastalıkları ve alerjik durumların hepsi kronik göz kuruluğuna sebep olabilir. Tüm bunlara rağmen göz kuruluğunun tedavisi açısından birçok yöntem mevcuttur.

Gözyaşı Film Tabakasının Yapısı Nasıldır?

Gözyaşı film tabakası 3 farklı katmandan oluşmaktadır.

olarak adlandırılan gözyaşı tabakalarının farklı işlevleri bulunmaktadır. Gözyaşının primer fonksiyonuna baktığımızda, pürüzsüz ve saydam bir ortam sağlayarak görme kalitesini artırır.

Gözyaşı filmini meydana getiren üç katman ve işlevleri ise şu şekildedir:

İç tabakadır. Gözyaşının göz yüzeyinde tutunmasını sağlarken göz yüzeyini de kaplar.

Bu sayede gözyaşı daha düzgün bir şekilde dağılır. Ve göz yüzeyine kolaylıkla yapışır.

Goblet hücreleri tarafından üretilen mukus tabakanın işlevi bu sebepten dolayı büyük önem taşımaktadır.

Aköz tabaka, orta tabakadır.

Gözyaşının çoğunu bu katman oluşturur.

Ayrıca gözyaşı bezleri olarak bilinen Lakrimal bezler tarafından salgılanır.

Göz yüzeyini nemli tutmakla beraber temizler. Ve besler.

Lipit tabaka, dış tabakadır.

Gözyaşının buharlaşmasını engeller.

Yağlı maddelerden oluşur.

Bu yağlar gözyaşı yüzeyini tamamen kaplar. Ve buharlaşmayı azaltır.

Bu şekilde gözyaşının yüzeyde kalması sağlanır.

Mukus, Lipit ve Aköz tabakalar bir araya gelir. Ve gözyaşı filmini oluşturur.

Bu tabakalar sayesinde gözler daha sağlıklı bir şekilde çalışmaya devam eder.

Gözyaşı filmi, göz kuruluğu başta olmak üzere farklı göz rahatsızlıklarının önlenmesine yardımcı olur.

Göz Kuruluğu Neden Olur?

Göz kuruluğu neden olur? Bu sorunun cevabı, yaşam tarzından sistemik hastalıklara kadar pek çok faktörü kapsar.

Göz kuruluğu, genel olarak iki temel başlık altında değerlendirilebilir:

  1. Gözyaşı Üretiminin Azalması:

Yaş ilerledikçe gözyaşı bezlerinin işlevi zayıflar.

Otoimmün bir hastalık olup, gözyaşı ve tükürük bezlerini etkiler.

Gözyaşı üretimini azaltarak kuruluğa neden olabilir.

Özellikle menopoz dönemindeki kadınlarda hormon seviyeleri nedeniyle üretim azalabilir.

Antihistaminikler, antidepresanlar, tansiyon ilaçları, doğum kontrol hapları gibi birçok ilaç gözyaşını azaltabilir.

  1. Gözyaşının Hızlı Buharlaşması

Rüzgâr, düşük nem, klima, sigara dumanı gibi etmenler.

Göz kırpma sayısı azalır. Bu da buharlaşmayı artırır.

Göz kapaklarının düzgün kapanmaması göz yüzeyini koruyamaz.

Göz yüzeyini irrite ederek kuruluğu tetikler.

Rüzgâra ve ışığa maruziyeti artırır.

Hastalık, genellikle bu nedenlerin birden fazlasının bir araya gelmesiyle ortaya çıkar.

Doğru tanı için detaylı bir göz hastalıkları uzmanı tarafından değerlendirme şarttır.

Göz Kuruluğu Tipleri Nelerdir?

Göz kuruluğu, gözyaşı üretiminin azalması veya gözyaşlarının hızlı buharlaşması nedeniyle ortaya çıkan bir durumdur. Bu durumun farklı tipleri mevcuttur. Ve her biri farklı mekanizmalarla oluşur.

  1. Azalmış Gözyaşı Üretimi (Aqueous Deficient Dry Eye):

Bu tip göz kuruluğu, gözyaşı bezlerinin yeterli miktarda gözyaşı üretememesi nedeniyle ortaya çıkar.

Gözyaşlarının temel görevi, göz yüzeyini nemli tutmak ve göz sağlığını korumaktır.

Yeterli gözyaşı üretimi olmadığında, göz yüzeyi kurur. Ve rahatsızlık hissi meydana gelir.

Yaş ilerledikçe gözyaşı üretimi doğal olarak azalabilir.

Bu otoimmün hastalık, gözyaşı bezlerine zarar vererek gözyaşı üretimini düşürür.

Diyabet, romatoid artrit gibi kronik hastalıklar gözyaşı üretimini olumsuz etkileyebilir.

  1. Artmış Gözyaşı Buharlaşması (Evaporatif Dry Eye):

Artmış gözyaşı buharlaşması, göz yüzeyini kaplayan gözyaşı filminin yeterince uzun süre kalmaması nedeniyle meydana gelir.

Bu durum, gözyaşı filminin lipid (yağ) tabakasının yeterince kaliteli olmamasından kaynaklanabilir.

Lipid tabakası, gözyaşının buharlaşmasını engelleyerek göz yüzeyini korur.

Bu tabakada sorun olduğunda, gözyaşı hızlı bir şekilde buharlaşır. Ve göz kuruluğu gelişir.

Göz kapaklarındaki Meibomian bezleri, gözyaşı filmine yağ salgılar. Bu bezlerin tıkanması veya yeterince çalışmaması, gözyaşı buharlaşmasını artırır.

Rüzgar, kuru hava, klimalı ortamlar gibi çevresel faktörler, gözyaşlarının hızlı buharlaşmasına neden olabilir.

Uzun süreli kontakt lens kullanımı, gözyaşı filmini bozarak buharlaşmayı hızlandırabilir.

  1. Karışık Tip Göz Kuruluğu:

Bazı durumlarda, göz kuruluğu hem azalmış gözyaşı üretimi hem de artmış gözyaşı buharlaşmasının kombinasyonu olarak gelişebilir.

Bu karışık tip, tedavi edilmesi daha zor olabilen ve genellikle daha ciddi semptomlara neden olan bir göz kuruluğu türüdür.

Göz Kuruluğu Belirtileri Nelerdir?

Göz kuruluğu, göz yüzeyinin yeterince nemli kalmaması sonucu oluşan bir rahatsızlıktır.

Genellikle hem fiziksel hem de görsel belirtilerle kendini gösterir.

Göz Kuruluğunun En Yaygın Belirtileri

  1. Batma veya Yanma Hissi:

Gözde sanki bir şey varmış gibi rahatsızlık hissi (kum tanesi hissi)

Gözlerde hafif yanma ya da iğne batması gibi his.

  1. Kızarıklık:

Gözler tahriş olduğu için kılcal damarlar belirginleşebilir.

  1. Gözlerde Yorgunluk veya Ağırlık:

Özellikle gün sonunda veya uzun süre ekrana baktıktan sonra artar.

  1. Işığa Hassasiyet (Fotofobi):

Parlak ışıkta rahatsızlık duyma.

  1. Bulanık Görme:

Gözyaşı filmi düzgün dağılmadığı için geçici görme bozuklukları olabilir

  1. Gözlerde Sulanma (Refleks Gözyaşı):

Kuruluk nedeniyle gözler aşırı sulanarak kendini korumaya çalışır.

Genellikle yanlışlıkla “gözyaşı fazlalığı” sanılır.

  1. Göz Kapaklarında Yapışma veya Ağırlık Hissi:

Özellikle sabahları uyanınca fark edilir.

  1. Uzun Süre Ekrana Bakınca Rahatsızlık:

Göz kırpma sayısı azalır, bu da kuruluğu artırır.

  1. Göz Kapağı Kenarlarında Kabuklanma veya İltihap:

Eğer meibomian bez disfonksiyonu veya blefarit eşlik ediyorsa.

Göz Kuruluğunun İlerleyen Belirtileri Nelerdir?

Göz kuruluğunun ilerleyen belirtileri de bulunmaktadır.

Bunlar;

 Göz Kuruluğu En Çok Kimlerde Görülür?

Göz kuruluğu hem erkeklerde hem de kadınlarda her yaşta görülebilir.

Menopoz sonrası kadınlarda, hormonal dengelerin bozulmasına bağlı olarak;

Vücutta sıvı salgılayan bezlerin azalması, kuru göz şikayetlerinde artışa neden olur. Özellikle buharlaşmaya bağlı göz kuruluğu, ofis çalışanlarında oldukça yaygın bir sorun olarak karşımıza çıkar.

Bu duruma en büyük etkenlerden biri, ofis ortamında uzun saatler boyunca kullanılan bilgisayarlardır.

Bilgisayar ekranına uzun süre odaklanan kişilerde refleks göz kırpma sıklığı belirgin şekilde azalır.

Bu da göz yüzeyindeki gözyaşlarının daha hızlı buharlaşmasına yol açar. Öyle ki, ekran karşısında çalışan bireylerin gözleri 10-15 saniye boyunca açık kalabilmektedir.

Klimalı ve nem oranı düşük çalışma ortamları ise buharlaşma sürecini daha da hızlandırarak sorunu derinleştirir. Bunun sonucunda, buharlaşmaya bağlı göz kuruluğu problemi sıklıkla ortaya çıkabilir.

Kuru göz şikayeti yaşamayan kişiler ise ortalama 3 saniyede bir gözlerini kırpar. Bu sayede salgılanan gözyaşı, göz küresinde dengeli bir şekilde dağılarak koruyucu bir görev üstlenir.

Göz Kuruluğu Tanısı Nasıl Konulur?

Gözde yanma, batma ve gözlerde kuruma hissinden yakınıyorsa bu sorunu ihmal edilmemelidir. Ve mutlaka bir göz muayenesi yaptırılmalıdır.

Göz kuruluğu tanısı için bir dizi tetkik gereklidir. Gözyaşının özel boyalarla boyanması olarak tanımlanabilecek, “fluorescein gözyaşı testi” veya “lissameine green streep gözyaşı şeritleri” ile gözyaşı miktarının ölçümünü de gerçekleştirebilir.

Gözyaşı miktarı ve gözyaşı kırma zamanının belirlenmesinden sonra gözde iltihap olup olmadığı da bir testle saptanmalıdır. Gözyaşı osmolarite testi göz kuruluğu tanısında çok yardımcı olabilmektedir.

Kornea topografisi çekilerek kuruluk adacıklarının değerlendirilmesi, kapakta salgı yapan meibomium bezlerinin görüntülenmesi karar vermede büyük yarar sağlamaktadır. Gözyaşının oluşumunda eksik olan parametrenin tespit edilmesinin ardından tedavi yöntemi belirlenir.

Göz Kuruluğu Tedavisi Nasıldır?

  1. Suni Gözyaşı Damlaları (Yapay Gözyaşı):

En yaygın kullanılan tedavidir.

  1. Sıcak Kompres ve Göz Kapak Masajı:

  1. Omega-3 Takviyeleri:

  1. Nemlendirici Ortam ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri:

  1. Kapalı Ortamlarda Göz Koruyucu Gözlük Kullanımı:

Daha Az Sıklıkla Ama Giderek Artan Uygulamalar

  1. Punktal Tıkaçlar (Gözyaşı Kanalı Tıkaçları):

Gözyaşını gözden uzaklaştıran kanalların delikleri (punktum) genellikle geçici , bazen de kalıcı olarak, çok minik silikon tıkaçlarla kapatılır.

Bu işlem son derece basit olup, tıkaçlar muayene odasında, damla anestezisi altında kolaylıkla yerleştirilir.

  1. İltihap Önleyici Göz Damlaları:

Göz kuruluğu nedeni yüzeydeki iltihaplanmaysa siklosporin damla veya kortizonlu damla tedavi yöntemlerine başvurulabilir.

Xiidra (lifitegrast) göz damlaları, kuru göz sendromunu tedavi etmek için reçete edilir.

Göz damlaları, genellikle her göze günde 2 kez birer damla damlatılan tek dozluk kaplarda bulunur.

Kuru göz sendromunda , vücudunuz yeterli gözyaşı üretmez. Veya ürettiği gözyaşları gözlerinizi nemli tutmaz.

  1. Serum Göz Damlası (Autolog Serum):

Göz Kuruluğu Tedavisinde Kullanılan Yeni Teknolojik Yöntemler

Göz kuruluğu tedavisinde yukarıdaki uygulamalara ek olarak günümüzde ön plana çıkan bazı yöntemler bulunur.

Bu yöntemleri şöyle sıralayabiliriz:

Göz kapağının özel olarak temizlenmesini sağlayan bu cihazlar, göz kapağı çevresindeki birikintileri temizler.

Göz kapağı bezlerinin uyarılması amacıyla yeni teknoloji sıcak kompres cihazları kullanılabilir.

Meibom bezlerinde oluşabilecek tıkanıklıkların önüne geçmek için mikrodalga ve termal uygulamalara başvurulabilir. Bu yöntemler, kuru göz sendromunu azaltmak adına tercih edilen yeni yaklaşımlardır.

Kuru göz tedavisinde damlaların yanısıra uygulanan en son teknolojik tedavilerden birisidir.

Lipiflow tedavisi göz kapağı içinde alt ve üst kapakta dikey olarak yer alan gözyaşının yağlı kısmını salgılayan kirpik dibi (meibom) bezlerinin tıkanıklıklarını gidermeyi amaçlar. Kuru gözün nedenini ortadan kaldırmaya yönelik bir tedavidir.

Göz kapaklarındaki bezlerin uyarılması ve gözyaşı üretiminin artırılması amacıyla kullanılır. Işık modülasyon maskesinde göz kapağına özel bir ışık uygulanır.

Daha çok göz kapağı bezlerinde oluşabilecek tıkanıklıklar için tercih edilir. Bir ışık tedavisi olmakla beraber gözyaşı miktar ve kalitesini artırmak amacıyla uygulanır.

Göz Kuruluğunda Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Göz kuruluğu tedavisi ile birlikte, kişilerin dikkat etmesi gereken bazı önlemler vardır.

Göz kuruluğunun en önemli belirtilerinden biri, gözlerin kurumasıdır.

Bu nedenle,

Nemlendirici damlalar veya jeller ile gözlerinizi nemli tutmak çok önemlidir.

Göz kuruluğu olan kişilerin, özellikle kapalı ve kuru ortamlarda veya uzun süreli bilgisayar kullanımı sırasında gözlerini nemli tutmaları önerilir.

Göz kuruluğu, beslenme alışkanlıklarınızla da ilişkilendirilebilir. Omega-3 yağ asitleri gibi bazı besinler, gözlerin nemlenmesine yardımcı olabilir. Ayrıca, su tüketiminizi artırmak da gözlerin nemlenmesine yardımcı olabilir.

Sigara dumanı, gözlerin daha çabuk kurumasına neden olur. Göz kuruluğu olan kişilerin, sigara dumanından kaçınmaları önerilir.

Rüzgar, toz veya havadaki kirlilik, gözlerin daha çabuk kurumasına neden olabilir.

Bu nedenle,

Özellikle güneşli veya rüzgarlı havalarda gözlük takmak, gözlerinize koruma sağlayabilir.

Uzun süreli bilgisayar kullanımı veya televizyon izleme sırasında göz kırpmanız azalabilir.

Bu da gözlerin daha çabuk kurumasına neden olur.

Bu göz kuruluğu olan kişilerin, sık sık göz kırpma egzersizleri yapmaları veya gözlerini kısa aralıklarla dinlendirmeleri önerilir.

Göz kuruluğu olan kişilerin göz hijyenine özellikle dikkat etmesi gerekir.

Gözlerinizi temiz tutmak ve gözlerinize temas eden ellerinizi düzenli olarak yıkamak, enfeksiyon riskini azaltır.

Böylelikle gözleriniz daha fazla rahatlama sağlar.

Göz doktoru, göz kuruluğu tedavisinin yanı sıra, göz sağlığınızın genel durumunu da takip eder.

Bu nedenle,

Göz kuruluğu olan kişilerin, düzenli aralıklarla göz doktoru muayenesine gitmeleri önemlidir.

Exit mobile version