Gece Körlüğü (Tavuk Karası) Nedir?

Gece Körlüğü (Tavuk Karası) Nedir?

Gece körlüğü, geceleri veya zayıf ışık koşullarında ortaya çıkan, görüş alanının ve görme keskinliğinin azalması problemidir. Bu körlük  tıp literatüründe niktalopi olarak geçmiştir.

Halk arasında tavuk karası olarak bilinen hastalık, birçok farklı sebepten dolayı ortaya çıkabilmektedir. Ancak özellikle retinitis pigmentosa ile karakterize olmuştur.

Gece Körlüğü (Tavuk Karası) Nedenleri Nelerdir?

Gece körlüğü retinadaki hücrelerin loş ışıkta görmeyi sağlayan özelliğindeki bir problemden kaynaklanabileceği gibi vitamin eksikliğinin ya da başka bir göz kusurunun bir sonucu olarak da ortaya çıkabilir. Gözün retina tabakasında bulunan ve siyah beyaz görmeyi sağlayan çomak şeklindeki hücrelerdeki sorunlar gece körlüğünün önemli bir nedenidir.

Gece körlüğü etkeni olan faktörlerden bazıları şu şekilde sıralanabilir:

• Yaş:

Kişi yaşlandıkça göz bebekleri genişleyip daralma özelliğini bir miktar kaybedebilir. Göz bebeklerinin karanlıkta ya da loş ışıkta yeterince genişlememesi göze giren ışık miktarının azalmasıyla sonuçlanır. Bu da gece körlüğüne neden olur. Ayrıca göz yüzeyini kaplayan kornea isimli şeffaf tabakanın saydamlığı yaşla birlikte azalır. Bu da gözlerin karanlıktaki kontrast hassasiyetini olumsuz yönde etkiler.

• Presbiyopi: 

Presbiyopi yaşla birlikte ortaya çıkan bir göz kusurdur. Bu kusurda gözün ışık değişikliklerine odaklanma ve ayarlama yeteneğinde azalma söz konusudur.

• Miyop: 

Uzağı görme kusuru olan miyopta gece görüşü de bozulabilir.

• Göz Tansiyonu (Glokom): 

Göz tansiyonu ya da glokom, göz içi basıncının artmasıdır. Periferik görmeyi etkileyen glokomda görme sorunu özellikle karanlıkta ve araba kullanırken belirginleşir.

• Göz Tansiyonunda Kullanılan Bazı İlaçlar: 

Göz bebeklerini daraltan göz tansiyonu ilaçları, göze giren ışık miktarında azalmaya yol açarak gece görüşünde bozulmaya neden olabilir.

• Katarakt: 

Katarakt, göz merceğinin göz içindeki şeffaflığının azalması nedeniyle görmenin bulanıklaştığı bir durumdur.

Kataraktlar, karşıdan gelen araçların farları göze rahatsızlık verdiği için özellikle gece araç kullanırken araç kullanmada zorluk yaratır.

• Diyabetik Retinopati: 

Diyabetin gözün arka kısmındaki retina tabakasına zarar vermesi sonucu oluşan bir durum olan diyabetik retinopati ciddi görme kayıplarına neden olabilir.

20 ila 64 yaş arası erişkinlerde retina körlüğünün önde gelen nedenlerinden biri olan diyabetik retinopati, tedavi edilmediği takdirde kalıcı ve tam körlüğe neden olabilir.

• Retinitis Pigmentosa: 

Retinada koyu pigmentin toplandığı nadir görülen bir genetik hastalık. Bu, gözlerin loş ışıkta tepki verme şeklini değiştirir. Hastalıkta retinal fotoreseptör hücreleri, yani siyah beyaz görmeyi sağlayan çomak ve renkli görmeyi sağlayan koni hücreleri bozulmaya başlar. Dolayısıyla, tedavisi yoktur ve sonunda ilerleyerek kalıcı körlüğe yol açar.

• A Vitamini ya da Çinko Eksikliği: 

A vitamini ve çinko eksikliği gece körlüğünü tetikleyebilir. Nadir olmasına rağmen diyette yeterli miktarda A vitamini almamak gece görüşünü etkileyebilir. Çinko, vücudun A vitaminini emmesine yardımcı olduğu için eksikliğinde yine gece körlüğü oluşabilir. A vitamini ya da çinko eksikliği kaynaklı gece körlüğü, önlenebilen ya da tedavi edilebilen semptomlara neden olur.

• Keratokonus: 

Gözün en dışta bulanan tabakası korneanın incelip sivrileşmesine keratokonus denir. Keratokonus zamanla ilerleyerek gece görüşünde bozulmalara sebep olur.

• Güneşe Maruz Kalmak: 

Uygun göz koruması olmadan güneşe maruz kalmak, gece görüşünü geçici olarak bozabilir. Genellikle güneş nedeniyle oluşan gece körlüğü iki gün içerisinde düzelir. Ultraviyole ışınlarına karşı koruma sağlayan güneş gözlüğü takarak bu durumun önlenmesi mümkündür.

• LASIK Göz Ameliyatını Takiben Komplikasyonlar: 

LASIK göz ameliyatı uzak veya yakını görme kusurlarının lazer kullanılarak düzeltilmesi yöntemidir. Nadir olmasına rağmen, LASIK göz ameliyatı geçirmiş hastalarda ameliyattan sonra gece görüşünde bozulma olabilir. En yaygın şikâyet, geceleri ışıkların etrafında parlama veya haleler görülmesidir.

Gece Körlüğünün (Tavuk Karası) Belirtileri Nelerdir?

Gece körlüğü  kalıtsal retinitis pigmentoza hastalığından kaynaklanıyorsa kalıtsal olduğu için hastalığın belirtileri ve süresi hastadan hastaya değişiklik gösterebilir. Bu körlük (tavuk karası) çocukluktan itibaren gelişmeye başlasa da ilk belirtiler genellikle daha geç yaşlarda görülür.

Bu durumun temel nedeni, hastalığın retina dışından merkeze doğru ilerlemesi ve retinadaki hücrelerin etkilenmesi sonucu görme merkezinin hastalığın neden olduğu dejenerasyonla sonuçlanmasıdır.

Tavuk karası her iki gözü de etkileyebilmesine rağmen, hastalığın ilerleme hızını ve görme kaybının derecesini en başından tahmin etmek zordur. Hastalık kalıcı körlüğe yol açmasa da az ışıklı ortamlarda merkezi görmede daralma ve görmede kademeli azalma olur.

Gece Körlüğünün Belirtileri Şu Şekildedir:

• Az ışıklı ortamlarda yetersiz görüş ve görüş alanının daralması,
• Işığın çok olduğu bir ortamdan loş bir ortama girerken görsel uyum sorunu yaşayan,
• Yoğun ışığa maruz kaldıktan sonra ışığa karşı hassasiyet ve bulanık görme,

Bu belirtilerin dışında farklı göz problemleri de hastalığa neden olabilir. Tavuk siyahı retinitine pigmentoza neden oluyorsa, merkezi görme kaybı ve tünel görme gibi görme sorunları da yaşayabilirler.

Bu hastalar yürürken nesnelere çarpabilir veya merkezi görmedeki sorunlar nedeniyle detaylı yakın görüş gerektiren işleri tek başına yapamayabilirler. Ayrıca tavuk karası hastalığı bazı hastalarda farklı renkleri görmede sorunlara neden olabilir.

Gece Körlüğü  (Tavuk Karası)  Hangi Vitamin Eksikliğinde Görülür?

A vitamini eksikliği gece körlüğü yapabilir. Vitamin A ya da diğer adıyla retinol, retinanın ışığa hassas bölgesinde yer alan ve sinir iletilerini resimlere dönüşmesinde rol oynayan bir moleküldür. A vitamini eksikliğinde bu dönüşümde sıkıntılar yaşanabilir ve gece görüşü etkilenir.Pankreas yetmezliği, kistik fibrozis gibi hastalıklar; yağda çözünen tip bir vitamin olan A vitaminin eksikliğine zemin hazırlayabilir. Dolayısıyla bu hastalıklara sahip kişiler de gece körlüğü açısından risk altındadır. Gece körlüğü vitamin eksikliğinde görülen bir hastalıktır. Diyetle birlikte yeterince A vitamini almak gece körlüğünün önlenmesinde oldukça önemlidir.

A vitamininden zengin besinler şu şekilde sıralanabilir:

• Havuç
• Kavun
• Bal kabağı
• Mango
• Ispanak ve diğer koyu yeşil yapraklı sebzeler
• Ciğer benzeri kırmızı et ürünleri
• Süt
• Yumurta

Gece Körlüğü (Tavuk Karası ) Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?

Genel göz muayenesi ile birlikte eğer hastalığın retina bulguları yerleşmişse fundus muayenesi yaparak hastalığı teşhis edebiliyoruz.

Burada kendini belli eden üç bulguyu retinada pigmentasyon artışı, damarlarda incelme ve optik sinirde soluk görme olarak sıralayabiliriz.

Bu bulguların görülmediği durumlarda diğer tanı yöntemleri uygulanıyor. Ayrıca genetik inceleme yapılarak da hastalık kolaylıkla teşhis edilebiliyor.

Gece Körlüğü (Tavuk Karası ) Testi Nasıl Yapılır?

Gözlerin karanlığa uyum süresini ölçmek için basit ve tekrarlanabilir bir alan testi geliştirilmiştir. Gece körlüğü testi ile hastanın retinasındaki pigment hücrelerinin kontrol edilir. Ayrıca test sırasında hastanın loş ışıktaki görüşü değerlendirilir.

Gece Körlüğü Tedavisi Nasıldır?

Gece körlüğü tedavisinde temel mantık, görme sorununa yol açan altta yatan sebepleri tedavi etmektir.

Bu amaçla farklı sorunlar için farklı tedavi yöntemlerine başvurmak gerekir:

• Katarakt sebebiyle ortaya çıkan gece körlüğünün tedavisi için hasarlı göz merceğinin değiştirilmesi gerekir. Bu amaçla basit bir göz ameliyatı planlanabilir. Ameliyat ile bulanıklaşmış lens, yapay ve şeffaf olan yeni bir lensle değiştirilir. Böylelikle gece körlüğü, bulanık görme gibi şikayetler düzeltilmiş olur.
• Vitamin A eksikliğine bağlı gece körlüğünün düzeltilmesi için vitamin takviyelerinin alınması gerekir. Dengeli ve düzenli beslenen kişilerde A vitamini eksikliği görülme ihtimali düşüktür. Ancak düzgün beslenmeyen kişilerde veya emilim ile ilgili sorunlara yol açan hastalıkların varlığında vitamin eksikliği görülme riski artar.
• Retinitis pigmentosa gibi genetik durumlara bağlı gece körlüğünün geri döndürülme şansı yoktur. Retinitis pigmentosa hastalığında retinada pigment birikmeye başlar. Bu birikim gece körlüğü ameliyatı veya ilacı gibi bir yöntemle geri döndürülemez. Dolayısıyla retinitis pigmentosaya bağlı gece körlüğünün tedavisi şu an için mümkün değildir.

Bu tarz hastalığı olan kişilerin gece araba kullanmak gibi tehlikeli sonuçları olabilecek durumlardan kaçınması gerekir.

Gece körlüğü belirli önlemler alınarak engellenebilen, bu soruna yol açabilecek risk faktörlerinin kontrol edilebildiği bir durumdur. Gece körlüğünün önlenmesinde ilk akla gelen yöntem, vücudun ihtiyaç duyduğu A vitaminin düzenli olarak alınmasıdır.

Vitamine ek olarak alınabilecek diğer önlemler şu şekilde sıralanabilir:

• Güneş Gözlüğü Takmak: 

Güneş ışınları göze zarar vererek katarakt, maküler dejenerasyon, glokom gibi problemlere zemin hazırlayabilir. Bunun önüne geçmek için özellikle güneşli havalarda güneş gözlüğü takılması önerilmektedir. Tercih edilecek güneş gözlüğününün; gözü her açıdan koruması, UVA ve UVB ışınlarının en az %99’unu engellemesi ve görülebilir mavi ışığın %75-90’ını filtrelemesi gerekmektedir.

• Antioksidan Açısından Zengin Besinleri Tüketmek: 

Antioksidan özellikteki vitaminlerden bol tüketmek, antioksidan açısından zengin meyve ve sebzeleri yemek göz sağlığının korunmasına yardımcı olur.

• Düzenli Egzersiz Yapmak:

Hem aktivite hem kan şekerini düzenleyerek hem de göz tansiyonu değerini düşürerek göz sağlığına katkıda bulunur.

• Düzenli Olarak Göz Muayenesi Yaptırmak: 

Göz sağlığını yakından takip etmek için her 1-2 yılda bir göz muayenesine gidilmesi gerekmektedir. Bu kontroller sayesinde gözlerdeki olası bir sağlık sorunu erken dönemde fark edilerek hemen tedavi edilebilir.

Gece Körlüğünden Korunmak için Neler Yapılmalıdır?

Diğer tüm göz koşullarında olduğu gibi gece körlüğü için de sağlıklı bir yaşam tarzı çok önemlidir. Atacağınız en iyi adımlar sigaradan uzak durmak, alkol kullanımını azaltmak ve sağlıklı yiyeceklerle beslenmektir.

Göz sağlığı için ;

• Antioksidanlar,
• Alfa-lipoik asit,
• Omega 3 yağ asitleri,
• A ve C vitaminleri ile çinko önemlidir.

Bu besinler açısından zengin yiyecek ve içecekler göz sağlığını korumak için mutlaka düzenli olarak tüketilmelidir. Günlük diyetinize ek olarak besin takviyeleri de alabilirsiniz. Bununla birlikte takviye almaya başlamadan önce mutlaka doktorunuza danışmalısınız.

Geceleri nesneleri birbirinden ayırt etmekte zorluk çekiyorsanız veya karanlıkta ışıkların etrafında haleler görüyorsanız bu durumu göz doktorunuzla mutlaka konuşmalısınız. Çünkü bu belirtiler ciddi bir göz hastalığının erken belirtileri olabilir. Böyle durumlarda erken tanı ciddi sorunların önüne geçmek için hayati öneme sahiptir.