Endodonti nedir?
Endodonti, diş pulpasına kadar ilerleyen çeşitli diş problemleriyle ilgilenen ve tedavi eden bir diş hekimliği dalıdır. İnsan hayatında önemli bir yere sahip olan dişler, zamanla çeşitli nedenlerle zarar görmektedir.
Bu zararların en ciddi ve en belirgin olanı dişin çürümesi ve fonksiyon kaybıdır. Bu durumda dişin işlevini sürdürebilmesi için; Bazı tedaviler uygulanmaktadır.
Kanal tedavisi bunlardan en yaygın olanıdır. Bir diş siniri çürük, darbe, travma veya başka bir nedenle hasar görürse, vücut bu cansız siniri yabancı bir madde olarak kabul eder ve iltihap oluşturur.
Böyle bir durumda sinirin çıkarılması ve boşluk bırakılmadan dolgu malzemesi ile doldurulması gerekir. Bu işleme kanal tedavisi denir.
İltihaplı ve hasarlı sinir çıkarılmazsa dişte ve çevre dokularda enfeksiyon oluşturur ve diş kaybedilir. Pulpa dokusu çıkarılarak kanal boşluğunun temizlenmesi; Kanala şekil vermek ve kanalı dolgu maddeleri ile doldurmak gereklidir.
Bu işlemler endodonti ve kanal tedavisi olarak tanımlanmaktadır. Yıllar önce hasta veya hasarlı dişler çekilirdi. Günümüzde kanal tedavisi ile kaybedilen dişler bile kurtarılabilmektedir.
Pulpa hasarının en yaygın nedenleri şunlardır:
- Çatlak diş,
- Derin çürükler,
- Geçmişte veya yakın zamanda dişe ciddi bir darbe gibi dişte hasar.
Pulpa enfekte olduğunda veya öldüğünde tedavi edilmelidir. Aksi takdirde irin birikerek diş kökündeki çene kemiğinde apse oluşturabilir. Apse dişi çevreleyen kemiği yok ederek ağrıya neden olur.
Hangi Durumlarda Endodontik – Kanal Tedavisi Uygulanabilir?
- Dişte spontan ağrı,
- Geceleri artan ve ağrı kesicilerle bile geçmeyen ağrılar,
- Diş teması gibi dış etkenlerin tetiklediği soğuk, sıcak hassasiyeti veya ağrının uzun süreli kalıcılığı,
- Enflamasyona bağlı olarak diş, diş etleri veya lenf düğümlerinin çevresinde şişlik,
- Dişin enfeksiyon kapması sonucu oluşan fistül veya diş renk değişikliği vb. olağandışı farklılıklar; tedavi nedenlerindendir.
Endodontik-Kanal Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tedavi, duruma göre birden fazla seans gerektirebilecek birkaç adımdan oluşur.
Bu adımlar şunlardır:
- İlk olarak, ön dişin arkasına veya azı veya küçük azı dişlerinin kronlarına bir delik açılır.
- Hastalıklı pulpa çıkarıldıktan (pulpektomi) sonra pulpa boşluğu ve kök kanalları temizlenir, büyütülür ve kanal dolgusu için şekillendirilir.
- Birden fazla seansa ihtiyaç duyulursa, seanslar arasında dişi korumak için kurondaki deliğe geçici bir dolgu uygulanır.
- Geçici dolgu daha sonra çıkarılır ve pulpa boşluğu ve kanal kalıcı olarak doldurulur.
- Kanalların her birine güta perka adı verilen konik, kauçuksu bir malzeme yerleştirilir ve genellikle çimento (yapıştırıcı) ile yerinde tutulur. Bazen yapısal destek için kanalın içine metal veya plastik bir çubuk yerleştirilebilir.
- Son aşamada ise dişin doğal görünümünü ve şeklini eski haline getirmek için üzerine kuron yerleştirilir. Diş kırılmışsa, kuron yerleştirilmeden önce dişin onarılması için post uygulama gerekebilir.
Endodontik-Kanal Tedavisi Ne Kadar Sürer?
Kanal tedavisi dişin durumuna göre bir veya iki seansta yapılabilir.
Enfekte bir diş için, enfeksiyonun tamamen ortadan kaldırıldığından emin olmak için birkaç seans gerekebilir.
Komplike olmayan bir kanal tedavisi genellikle tek seansta tamamlanır.
Endodontik-Kanal Tedavili Diş Ağrısı Yapar mı?
Kanal tedavisi sırasında dişin sinirleri alınır, böylece kanal tedavisi görmüş bir diş dış uyaranlardan etkilenmez.
Tedaviden sonra vücudumuzdaki her doku gibi dişin de iyileşmesi için zamana ihtiyacı olduğu için ilk birkaç hafta çiğnemede hafif ağrı veya hassasiyet olabilir.
Ağrılarım Geçmiyorsa Ne Yapmalıyım?
İleride ağrı hala devam ediyorsa kanal dolgusu eksik veya yetersiz olabilir.
Bu durumda genellikle ‘yeniden tedavi’ olarak adlandırılan kanal dolgusu çıkarılarak kanal temizlenir. Ve yeniden doldurulur.
Bu tedaviden bir sonuç alınamazsa diş “kök ucu rezeksiyonu” adı verilen cerrahi bir yöntemle tedavi edilir.
Kanal Tedavisi Dişi Öldürür mü?
Dişteki canlı doku kanal tedavisi ile çıkarıldıktan sonra dişiniz sıcağa ve soğuğa karşı hissizleşir.
Ancak çene kemiği ve çevre dokulardan gelen damarlar veya sinirler ile işlevini sürdürür ve kemiğe tutunur.
Tedavi sonrası uygun bir dolgu ya da restorasyon yardımıyla çok rahat çiğneyebilir ya da dişinizi protez ayak olarak kullanabilirsiniz.
Neden Deniyorum Dişimi Çektireyim!!
Bazı hastalar köprü, implant veya kanal tedavisi yerine dişimi çektirsem daha iyi olacağını düşünüyor. Hiçbir protez kendi dişlerinizin yerini alamaz.