Donuk Omuz Sendromu (Adeziv Kapsülit) Nedir?
Omuz bölgesi üç kemikten oluşur. Bu kemikler üst kol, kürek kemiği ve köprücük kemiğidir. Omuz eklemini çevreleyen ve her şeyi bir arada tutan dokunun adı da omuz kapsülüdür. Donuk omuz adezif kapsülit ya da yapışkan kapsülit olarak da bilinmektedir.
Donuk omuz, hayat kalitesini düşürdüğü için tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Kişilerin hareketlerini kısıtlar ve ağrı belirtileri ile kendini gösteren ciddi bir sağlık sorunudur. Omuz eklem kapsülünün kalınlaşması, daralması, iltihaplanması ya da eklem içi sıvının azalması ile ortaya çıkan donuk omuz rahatsızlığı, kapsül kalın ve sıkı bir hal alarak hareketi zorlaştırır.
Belirtiler genelde yavaş yavaş başlar ve zamanla ağırlaşır. Her ne kadar genellikle tek omuzda ortaya çıksa da iki omuzda da görülebilir. Tedavisi için de genelde hareket egzersizleri ile beraber eklem kapsülüne enjekte edilen ilaçlar ya da kortikosteroidler verilir.
Donuk Omuz Sendromuna (Adeziv Kapsülit) Yol Açan Nedenler Nelerdir?
- Şiddetli bir ağrıyla karakterize edilen donuk omuz sendromu, bursit ve artroz gibi hastalıklar yüzünden ortaya çıkabilir.
- Omuz ekleminin uzun süre hareketsiz kalması sonucunda yumuşak dokuların zarar görmesine ve eklem kapsülünün çekilmesine yol açabilir.
- Kronik obstrüktif akciğer hastalığı, kalp krizi,tiroid rahatsızlığı gibi herhangi bir sistemik hastalığın da bu sendromun ortaya çıkmasında önemli bir rolü vardır.
- Şeker hastası olmak, kişiyi bu sendrom için kolay bir hedefe dönüştürür. Şeker hastalarında her 5 kişiden birinde donuk omuz sendromu görülmektedir.
- Çarpma, düşme gibi travmalar sonucunda omuzun uzun süre sabit tutulmuş olması bu hastalığı tetikleyebilir.
- Omuz kireçlenmesi de donum omuz sendromuna yol açan nedenler arasındadır.
Günümüzde donuk omuz gelişen hastaların çoğunun yoğun stres altında olan veya uyku bzokuluğu yaşayan kişiler olduğu unutulmamalıdır.
Kadınlarda adet düzensizliği , menapoz dönemi gibi hormonal dengesizliklerin olması donuk omuz için risk grubu oluşturmaktadır.
Donuk Omuz Sendromunun (Adeziv Kapsülit) Belirtileri Nelerdir?
Donuk omuz sendromu ağrı ve hareket kısıtlılığı ile karakterize olan bir rahatsızlıktır. Özellikle geçmeyen, giyinme ya da yemek yeme gibi günlük aktivitelerde bile hissedilen yoğun omuz ağrısı görülür.
Donuk omuz sendromunun belirtileri:
- Dinlenme anında bile hissedilen omuz ağrısı
- Uykuda, omuz üzerine yatıldığında artan ağrı
- Omuz hareketlerinin kısıtlanması
- Günlük yaşam aktivitelerinde zorlanma
- Kolu kaldırma veya döndürme anında ağrı, zorlanma
Donuk Omuz (Adeziv Kapsülit) Risk Faktörleri Nelerdir?
Bazı faktörler donuk omuz geliştirme ihtimalinizi artırabilir:
-
Yaş:
40 yaş üstü kişilerin donuk omuz olma olasılığı daha fazladır.
-
Hareketsizlik:
Uzun süreli hareketsizlik ya da omuz hareketliliği azalmış kişilerde donuk omuz sedromu gelişme riski daha yüksektir. Hareketsizlik durumu ise rotator (döndürücü) manşet yaralanması, kırık kol, inme, ameliyat sonrası süreçlere bağlı olarak gelişebilir. En yaygın nedenleri, omuz yaralanması, kırık kol veya felç sonrası hareketsizliktir. Kişi, omzu hareket ettirmeyi güçleştiren bir rahatsızlık geçirmiş ise omuz eklemlerindeki hareketi korumak amacıyla yapabileceği egzersizler için bir doktora danışması gerekir.
-
Sistemik Hastalıklar:
Diyabet, hipertiroidizm, hipotiroidizm, tüberküloz, parkinson, kalp ve damar hastalıkları gibi rahatsızlıklar donuk omuz sendromu riskini artırır.
Donuk Omuz Sendromunun (Adeziv Kapsülit) Evreleri Nelerdir?
Donuk omuz sendromu, yavaşça ve 3 aşamalı bir şekilde meydana gelebilmekte ve her aşama birkaç ay sürebilmektedir.
-
Evre (Yangı Evresi) :
Omzun herhangi bir hareketi ağrıya sebep olabilir. Ve omzun hareket kabiliyetinde sınırlanma meydana gelebilir. Durum giderek daha da kötüleşir. Geceleri ağrının şiddetlenmesine sebep olabilir. Bu aşama 6 ila 9 ay arasında sürebilmektedir.
-
Evre (Donma Evresi):
Bu aşamada ağrı hissi azalmaya başlayabilir. Ancak omuz sertleşir bu yüzden omzu kullanmak daha da zor hale gelir. Omuzu hareket ettirmek zorlaştığı için hastanın duş almak ve kıyafetini değiştirmek gibi günlük aktiviteleri yerine getirmek de zorlaşır. Bu aşama 4 ila 12 ay arasında sürebilmektedir.
-
Evre (Çözülme Evresi) :
Omuzdaki hareket kabiliyetinin ve açıklığının iyileşmeye başladığı evredir. Bu evre 6 aydan 24 aya kadar sürebilmektedir.
Donuk Omuz (Adeziv Kapsülit) Teşhişi
-
Klinik Bulgular
Omuzda kola kadar yayılan şiddetli ağrı olur. Hafif şişme ve yanma hissi eşlik eder. Hasta omuzuna dokunulmasını ve hareket ettirilmesine şiddetli direnç gösterir. Omuz ekleminde hem pasif hemde aktif eklem hareketleri azalmıştır.
-
Pasif Hareket Aralığı :
Bir başkasının omuzunuzu hareket ettirdiğinde oluşan eklem aralığına pasif eklem aralığı denir. Doktorunuz genellikle yapar.
-
Aktif Hareket Aralığı :
Kendi başınıza kaslarınızı kullanarak yapabildiğiniz aralığa ise aktif hareket aralığı denir.
- Donuk omuzlu kişilerde ise hem aktif hem de pasif olarak sınırlı hareket açıklığı vardır.
-
Radyoloji Bulgular
Röntgen:
Tüm kemik yapılar net olarak görülür. Fakat direk donuk omuz ile ilgili bir patoloji gözükmez.
Omuz kalsifik tendinit, omuz tümörleri gibi benzer omuz şikayetlerine yol açan hastalıkların ayırıcı tanısında röntgen yardımcı olur.
Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI) ve Ultrason :
MR yumuşak dokuları çok iyi göstermektedir. Ayrıca rotator manşet yırtıkları, iltihap, kireçlenme gibi hastalıklar hakkında da detaylı bilgi sunar.
Donuk Omuz (Adeziv Kapsülit) Tedavisi Nasıl Yapılır?
Donuk omuz sendromu tedavisi genellikle, omuz ağrısının kontrol altına alınmasını ve omuzda mümkün olduğunca fazla hareket açıklığının korunmasını içerir. Birçok donuk omuz sendromu vakasında, hareket yeteneğinin tümüyle geri gelmesi mümkündür. Ancak bu uzun bir süreçtir.
Donuk omuz sendromu hastalığı genellikle 12 ila 18 ay içerisinde kendiliğinden iyileşebilir, fakat yine de donuk omuz sendromu tedavisinde hastaların bu süreci daha kolay atlatmasına yardımcı olur.
Donuk Omuz Sendromu (Adeziv Kapsülit) Tedavisinde Kullanılan Yöntemler Nelerdir?
-
İlaçlar:
Doktorun önereceği bazı ilaçlar, donuk omuz sendromuyla ilgili gelişen ağrı ve iltihabın azalmasına yardımcı olabilir.
-
Terapi:
Fizik tedavi uzmanı eşliğinde, omuzdaki hareketliliği artırmak amacıyla hareket açıklığı egzersizleri yapılabilir. Bu egzersizleri yapmak, hareket kabiliyetinin iyileşmesini optimize etmek için oldukça mühimdir.
Cerrahi Yöntemler ve Diğer Prosedürler
-
Enjeksiyonlar:
Omuza enjekte edilen birtakım ilaçların yardımı ile omuz hareketliliğinin arttırılıp ağrıların azaltılması amaçlanmaktadır.,
-
Anestezi Altında Omuz Manipülasyonu:
Bu prosedürde hasta yapılan anesteziden dolayı ağrı hissetmemektedir. Doktor, gerilmiş olan dokuyu hafifletmek için omuz eklemini farklı yönlere hareket ettirmektedir. Fakat artroskopik cerrahinin ilerlemesinden ve komplikasyon riskinin yüksek olmasından dolayı yapılması çok nadiren tercih edilmektedir.
-
Ameliyat:
Donuk omuz sendromu operasyonu nadiren yapılmaktadır. Eğer uygulanan tedaviler çözüm olmadıysa, ameliyat tavsiye edilmektedir. Bu cerrahi operasyonda eklemin çevresinde açılan küçük kesilerden sorunlu bölgeye ulaşan artroskopik ameliyat aletleri kullanılmaktadır. Ameliyat sonrasında ise rehabilitasyon mutlaka yapılmalıdır. Fizik tedavi uygulamaları çoğunlukla ameliyatın ertesi günü başlamaktadır. Doktor, hastaya yapacağı egzersizleri anlatmakta ve hasta yapması gereken hareketleri uygulamaya başlamaktadır. Buradaki asıl amaç, hastanın omzunun hareket kabiliyetini tamamen geri kazanmasıdır.
Donuk Omuz (Adeziv Kapsülit) Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Donuk omuz şikayetleri başladıktan sonra hastalığın süresi vakadan vakaya değişmek üzere 2 yıl ile 10 yıla kadar sürebilir. Hareket kısıtlılığının olduğu vakalarda hastalık tedavi edilmezse, hastalarda ileriki yaşantılarında omuz eklem kısıtlaması kalabilir.