Cilt (Deri) Kanseri Nedir?

Cilt (Deri) Kanseri Nedir?

Cilt vücudumuzdaki en büyük organlardan birisidir. Halk arasında deri kanseri olarak da bilinen cilt kanseri, deriye sahip olduğu rengi veren melanin adlı renk pigmentlerini üreten melanosit hücrelerinin kontrolsüz bir şekilde çoğalması sonucunda ortaya çıkan bir sağlık sorunudur. Melanom olarak da adlandırılır. Bu durum, kimi zaman hiçbir belirti göstermeksizin aniden deri üzerinde çıkabilir. Kimi zaman ise kişinin önceden sahip olduğu bir “ben” dokusu üzerinde ortaya çıkabilir.

Melanosit hücrelerinin yapılarının olağandışı bir şekilde değişmesi ve çoğalması sonucunda bu hücreler diğer organlara da sıçrama potansiyeline sahiptir.

Melanomlar diğer cilt kanserleriyle kıyaslandığında daha az görülürler. Buna karşın; cilt kanseri sebebiyle vefat eden kişilerin yaklaşık 3 / 4’ü melanomların yapısının bozulmasından etkilenmektedir. Ayrıca, cilt kanseri son derece hızlı yayılan bir hastalıktır. Dolayısıyla, tıpkı diğer kanser türlerinde olduğu gibi erken tanı cilt kanserinin tedavi edilmesi açısından son derece önemlidir.

Cilt (Deri)  Kanserine Neden Olan Faktörler Nelerdir?

• Ultraviyole (UV) Işınına Maruz Kalmak:

UV ışınları melanom cilt kanserinde ana risk faktörlerinden biridir. Deri hücrelerinin DNA’sına zarar verir ve cilt kanseri başlar. Güneş ışığı ultraviyole ışınlarının başlıca kaynağıdır. Solaryumunda UV ışınının diğer bir kaynağı olduğu sö Bu kaynaklardan fazla derecede UV ışınına maruz kalan kişilerde melanom dahil birçok cilt kanseri görülme riski artar.

• UVA Işınları:

Hücre yaşlanmasına neden olur. Hücre DNA’sına zarar verebilir. Kırışıklık gibi deride uzun süreli zararlara neden olduğu ve bazı cilt kanserlerinin gelişiminde rol düşünülmektedir.

• UVB Işınları:

Güneş yanıklarına neden olan ve hücre DNA’sına direk zarar verebilen ana ışındır. Cilt kanserlerinin çoğuna neden olduğu düşünülmektedir.

• UVC Işınları:

Atmosferden geçemez. Dolayısıyla güneş ışığında bulunmaz. Bu sebeple de cilt kanserine sebep olmaz.

• Solaryum:

Araştırmalar, bronzlaşmak için sık sık solaryuma giden kişilerde melanom cilt kanseri riskinin daha fazla olduğunu gö Solaryumlarda bronzlaştırma için kullanılan UV lambalarının “ultraviyole lambalar” olması gereklidir.  Üzerlerinde “UV ışınlarına sürekli maruz kalmak, cildin erken yaşlanmasına ve cilt kanserine neden olabilir.” İbaresi olan etiketler olmalıdır.

Ayrıca, bu ışınlara devamlı maruz kalan kullanıcılar için “cilt kanseri için düzenli doktor kontrolü gereklidir” yazan bir etiket daha koyulmasının uyarıcı nitelikte olabileceği düşünülmektedir.

Böylece, özellikle cilt kanseri riski olan, 18 yaş altı gençler/çocuklar ve ailesinde cilt kanseri olan kişiler için ;

Ultraviyole ürünlerinin,

• Kara ışık lambası,
• Cıva buharlı lamba,
• yüksek basınçlı ksenon
• Ksenon civalı ark lambası,
• Plazma fenerler
• Ark kaynakları vb.

kullanımına karşı eğilimi azaltma hedeflenmektedir.

• Benler:

Vücudumuzdaki benler, iyi huylu tümörlerdir. Sadece doğumda değil çocukluk ve gençlik dönemlerinde de oluşur. Benlerin çoğu asla probleme yol açmaz. Ancak, fazla sayıda beni olan kişilerde melanom gelişme riski daha fazladır.

• Normal Benler:

Ciltte genellikle kahverengi, ten rengi veya siyah nokta şeklindedir.

• Düz
• Yüksek
• Kabarık,
• Yuvarlak
• Oval olabilir.

Genellikle 6 m m’den küçüktür.

Benler, doğuştan veya çocukluk ve gençlik dönemlerinde oluşabilir. Erişkinlik döneminde vücutta çıkan yeni benler, olası bir cilt kanserine karşı doktor tarafından kontrol edilmelidir. Vücutta bir ben geliştiğinde yıllarca aynı boyut, şekil ve renkte kalacaktır.

Bazı benler ise, zaman içinde kendiliğinden yok olacaktır. Birçok insanda ben vardır. Ve bu benlerin çoğu zararsızdır.

• Displastik Nevüs:

Displastik nevi (nevi, nevusun çoğul halidir) ya da bir başka adıyla alışılmışın dışında nevi, çoğunlukla azda olsa normal benler gibi görünür. Ancak melanomun bazı özelliklerini taşır. Genellikle diğer benlerden daha büyüktür. Şekli veya rengi alışılmışın dışındadır. Çoğu kansere dönüşmez.

• Konjenital (Doğumsal) Melanositik Nevüs:

Doğumda varolan benlere konjenital melanositik nevi adı verilir. Doğumla birlikte var olan bu tür benlerde nevüsün büyüklüğüne bağlı olarak melanom gelişme riskinin %0-l0 arası olduğu tahmin edilmektedir.

Konjenital melanositik nevüsü büyük olan kişilerde melanom gelişme riski daha fazladır.

Örneğin;

Konjenital nevi avuç içinden daha küçükse, melanom riski daha düşüktür.

Bunun aksine, sırtta veya kalçalarda büyük boyutlarda olan konjenital nevilerde melanom riski önemli ölçüde artmaktadır.

• Açık Ten, Çillenme ve Açık Renk Saç:

Beyaz tenli, açık renk saçlı kişilerde melanom riski siyah tenli kişilere göre 10 kat daha fazladır.

Kızıl ve sarı saçlı, beyaz tenli, mavi veya yeşil renk gözlü ya da çilli kişilerde cilt kanseri riski artmaktadır.

• Yaş:

Melanom sıklıkla 15-29 yaş arası gençlerde gözükmekle birlikte en sık 25-29 yaş grubu arasında görülür. (özellikle genç bayanlarda). Ancak ileri yaşlarda da görülebilir.

• Cinsiyet:

Görülme sıklığı ve biyolojik farklılıkları göz önüne alınarak cilt kanserleri malign meianom ve melanom dışı cilt kanserleri olarak ikiye ayrılmaktadır. Genç erişkin yani 25-34 yaş arası erkeklerde en sık görülen 4. kanser türü iken, kadınlarda meme ve jinekolojik kanserlerden sonra en sık görülen kanser türüdür.

• Kaynak ve Metal İşleri ile Uğraşma:

Gözlerde melanom riskini arttığı gösterilmiştir.

• Fototerapi (Işık Tedavisi):

Sedef gibi bazı cilt hastalıkları olan kişilere uygulanan tedaviye bağlı maruz kalınan UV ışınları, skuamöz hücreli cilt kanseri riskini arttırmaktadır.

Cilt (Deri) Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Cilt kanserinin en önemli belirtisi ciltte yeni bir leke oluşması veya lekenin boyutunda, şeklinde veya renginde değişiklik olmasıdır.

Bir diğer önemli işaret ise cilt izinin cildinizdeki diğer izlerden farklı görünmesidir.

Benlerin anormal büyümesi ve şekil değişimi, lezyonlar, deri soyulmaları, şiş, kabuklu ve kanayan yaralar oluşması cilt kanserinin yaygın belirtileridir.

Cildinizde herhangi bir cilt kanseri belirtisi olup olmadığını kontrol ederken dikkat etmeniz gereken bazı değişiklikler şunlardır:

• Benlerin boyutunda, şeklinde veya renginde meydana gelen değişiklikler
• Kaşınan ve ağrı yapan benler
• Düzensiz kenarlı, asimetrik benler
• Kanama yapan ve iyileşmeyen yaralar
• Deride kırmızı veya ten renginde parlak şişlikler
• Yeni oluşan veya rengi değişen ben ve lezyonlar
• Boyun, koltuk altı veya kasık gibi bölgelerde deri altında şişlik
• Yorgun hissetmek
• Yumru şeklinde büyüyen ve kabaran lezyonlar

Melanomun erken tanısı için benlerin takibi önemlidir. Benlerin takibinde farklılaşmanın kolay tespiti için “ABCDE kuralı” denilen bir yöntem uygulanır.

• A (Asimetri):

Benin bir yarısı renk ve/veya şekil olarak diğer yarısına benzemesi,

• B (Border-Kenar Düzensizliği):

Benin sınırları girintili çıkıntılı yani düzensiz olması,

• C (Color-Renkler):

Benin rengi homojen olmaması (kahverengi, siyah, kırmızı, gri, beyaz gibi renklerin iki veya daha fazlası bir arada bulunuyorsa ya da alacalı bir görünüm varsa),

• D (Diameter-Çap):

Ben çapı 6 mm’den büyükse, yani kabaca silgili kurşun kalem çapından büyük bir ben olması,

• E (Elevation-Yükseklik):

Ben üzerinde kabarıklık olmasıdır.

Kişi, kendisinde bu durumları gözlüyorsa doktora başvurmalıdır.

Cilt (Deri) Kanseri Türleri  Nelerdir?

• Bazal hücreli karsinom
• Skuamöz hücreli karsinom
• Melanoma
• Kaposi sarkomu
• Merkel hücreli karsinom
• Yağ bezi karsinomu

Cilt (Deri) Kanseri Türlerinin Bulguları ve  Belirtileri Nelerdir?

Bazal Hücreli Karsinomun Türü Cilt Kanseri Bulguları Ve Belirtileri:

Bazal hücreli karsinom, en sık görülen cil kanseridir.

Çoğunlukla boyun veya yüz gibi vücudun güneşe maruz kalan alanlarında meydana gelir.

Bazal hücreli karsinom türü cilt kanseri belirtileri aşağıda açıklanan şekilde görülebilir:

• İnciye benzer, sedefimsi veya mumsu kabarıklık
• Düz, et renginde veya kahverengi nedbeye benzer lezyon

Skuamöz Hücreli Karsinom Türü Cilt Kanseri Belirtileri Ve Bulguları 

Skuamöz hücreli karsinom en sık yüz, kulaklar ve eller gibi vücudunuzun güneşe maruz kalan alanlarında ortaya çıkar. Cilt rengi koyu olan insanlarda, skuamöz hücreli karsinomun güneşe sık maruz kalmayan cilt alanlarında gelişmesi daha fazla görülen cilt kanseri türüdür.

Skuamöz hücreli karsinom türü cilt kanseri aşağıda açıklanan şekilde görülebilir:

• Sert, kırmızı nodül
• Yüzeyi pullu veya kabuklu düz lezyon

Melanoma Türü Cilt Kanseri Belirtileri ve Bulguları

Melanoma, vücudunuzun herhangi bir yerinde, başka bir belirti gözlenmeyen ciltte veya kansere dönüşen bir cilt beninde ortaya çıkabilir.

En sık etkilenen erkeklerin yüzünde veya gövdesinde görülür. Kadınlarda, bu kanser türü en sık baldırlarda ortaya çıkar.

Melanoma hem erkeklerde hem de kadınlarda güneşe maruz kalmamış ciltte meydana gelebilmektedir.

Melanoma, cilt rengi dikkate alınmaksızın tüm insanlarda görülebilir. Cilt rengi koyu olan kişilerde, melanoma el ayası veya ayak tabanı veya el ve ayak tırnaklarının altında ortaya çıkma eğilimindedir.

Melanoma türü cil kanseri bulguları aşağıdakileri içerir:

• Koyu beneklerin gözlendiği büyük kahverengimsi leke
• Renk, büyüklük veya his değişikliği gösteren veya kanamanın gözlendiği cilt beni
• Düzensiz sınırlı ve kırmızı, beyaz, mavi veya mavi-siyah gözüken bölümlerinin bulunduğu küçük lezyon
• El ayası, ayak tabanı, parmak uçları veya ayak parmaklarında veya ağız, burun, vajen veya anüsü döşeyen muköz zarlardaki koyu renkli lezyonlar

Daha Az Sıklıkta Görülen Cilt Kanserleri Belirtileri Ve Bulguları:

Daha az sıklıkta görülen diğer cilt kanseri türleri aşağıdakileri içerir:

• Kaposi Sarkomu Türü Cilt Kanseri:

Bu nadir görülen cilt kanseri türü cildin kan damarlarında ortaya çıkar. Ve ciltte veya mukoza zarlarında kırmızı veya mor renkli yamalara neden olurlar.

Kaposi sarkomu temelde AIDS hastaları ve organ nakli yapılan hastalar gibi doğal bağışıklık sistemini baskılayan ilaçları alan kişiler örnek olmak üzere bağışıklık sistemi zayıflamış insanlarda genellikle ortaya çıkmaktadır.

Kaposi sarkomu riski artmış diğer kişiler içerisinde Afrika’da yaşayan genç erkekler veya İtalyan veya doğu Avrupalı Yahudi kalıtımına sahip yaşlı erkekler yer almaktadır.

• Merkel Hücreli Karsinom:

Merkel hücreli karsinom cilt üzerinde veya cildin hemen altında ve saç köklerinde meydana gelen sert, parlak nodüllere neden olur. Bu merkel hücreli karsinom en sık baş, boyun ve gövdede bulunur.

• Yağ Bezi Karsinomu:

Bu nadir ve agresif kanser ciltteki yağ bezlerinden köken alır. Çoğunlukla sert, ağrısız nodül şeklinde görülen yağ bezi karsinomu herhangi bir yerde ortaya çıkabilir. Ancak çoğunlukla göz kapağında meydana gelir. Ve sıklıkla diğer göz kapağı sorunlarıyla karıştırılır.

Cilt (Deri) Kanseri Kaç Evreden Oluşur?

Cilt kanseri, evrelere ayrılarak değerlendirilir. Toplamda 5 adet cilt kanseri evresi bulunmaktadır. Ve evrelere göre tedavi & prognoz belirlenir.

• Cilt Kanseri 0. Evre  (Karsinoma in Situ):

Evre 0, kanserin henüz cilt yüzeyinde sınırlı olduğu ve henüz çevre dokulara yayılmadığı aşamadır. Bu aşamada kanser tamamen tedavi edilebilir.

• Cilt Kanseri 1. Evre:

Evre I, kanserin hafifçe kalınlaşmış cilt tabakalarını aştığı ancak çevre dokulara yayılmadığı aşamadır. Bu aşamada kanser tedavi edilebilir.

• Cilt Kanseri 2. Evre:

Evre II, kanserin daha derin cilt tabakalarını aştığı ve çevre dokulara yayıldığı aşamadır. Bu aşamada kanserin tedavisi daha zor olabilir.

• Cilt Kanseri 3. Evre:

Evre III, kanserin derin dokulara yayıldığı ve yakındaki lenf düğümlerine sıçradığı aşamadır. Bu aşamada kanserin tedavisi daha karmaşık olabilir.

• Cilt Kanseri 4. Evre:

Evre IV, kanserin vücudun diğer bölgelerine yayıldığı aşamadır. Bu aşamada kanser tedavisi daha zor olabilir. Ve genellikle sadece semptomları kontrol etmeye yönelik olabilir.

Cilt (Deri) Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Cilt kanseri teşhisi, cilt üzerindeki anormalliklerin tespit edilmesi ve kanserin tipinin belirlenmesi sürecini içerir. Erken teşhis, cilt kanserinin başarılı bir şekilde tedavi edilmesi açısından kritik öneme sahiptir.

• Dermatoskopik Muayene:

Dermatoskopik muayene, ciltteki lezyonların ve benlerin derinlemesine incelenmesini sağlayan bir görüntüleme yöntemidir. Dermatologlar, dermoskop adı verilen özel bir alet kullanarak cilt yüzeyini büyütür. Ve anormallikleri belirler.

• Biyopsi:

Ciltteki şüpheli lezyonlardan doku örnekleri alınarak biyopsi yapılır. Biyopsi sonucu, kanserin tipini ve evresini belirlemeye yardımcı olur.

• Histopatolojik İnceleme:

Biyopsi sırasında alınan doku örnekleri, patologlar tarafından mikroskop altında incelenir. Bu inceleme, kanser hücrelerinin varlığını ve yayılımını belirlemeye yardımcı olur.

• Görüntüleme Yöntemleri:

Bazı durumlarda, cilt kanserinin diğer organlara yayılıp yayılmadığını belirlemek için görüntüleme yöntemleri kullanılabilir.

• MRI,
• CT taramaları
• ve PET taramaları

gibi yöntemler kullanılarak kanserin yayılımı değerlendirilebilir.

Cilt Kanserinde Tedavi Yöntemleri

Küçük Parçalı Kanser Hücreleri İçin Tedavi

• Küretaj ve Elektrodessikasyon (C Ve E):

Skuamöz hücreli kanser tipleri için kullanılan tedavi biçimidir. İşlem cilt kanseri olan yüzeyin kazıma aleti(küret) ile çıkarılıp, tabanının elektrikli bir iğne ile kesilmesini içerir.

• Lazer Tedavisi:

Cilt lezyonlarını yoğun bir ışık huzmesi ile buharlaştırmak için kullanılan tedavi yöntemidir.

Lazer tedavisi, lezyon büyümelerini engellemekte ve lezyonun olduğu kısma çok az zarar vererek; kanama, şişme gibi belirtilerin riskini azaltır.

• Kriyocerrahi:

Aktinik keratoz ve bazı küçük deri kanserlerinin tedavisinde kullanılabilir. Anormal hücrelerin dondurularak yok edilmesi amacıyla sıvı nitrojen kullanılır. Hastalıklı bölge eridikten sonra ölü dokular ayrılıp düşer. Büyüyen dokuyu tamamen yok etmek için işlemin tekrar edilmesi gerekebilir. Kriyocerrahi, genellikle ağrısızdır. Ancak, işlem sonrasında yara yerinde ağrı ve şişme oluşabilir. Tedavi uygulanan bölgede beyaz renkli yara izi (skar) oluşabilir.

• Fotodinamik Terapi:

Yüzeysel cilt kanserlerinin tedavisi; ışığa duyarlılaştırıcı ilaçlar ve ışık birleştirilerek uygulanan tedavi şeklidir. Sıvı bir ilaç ile hücre duyarlılığı sağlanır. Ve kanser hücrelerini yok edebilecek seviyede bir ışık bu bölgeye parlar.

Büyük Parçalı Kanser Hücreleri İçin Tedavi

• Basit Eksizyon(Kesi Alma):

Kanserli doku ve çevresindeki sağlıklı cilt lezyonu kesilir. Gerekli durumlarda (geniş eksizyon) tümörü çevreleyen normal cildin çıkarılması da önerilebilir.

• Mohs Ameliyatı:

Bu ameliyat esnasında, doktorunuz kanserli kısmı katman katman çıkarır ve hiçbir anormal hücre kalmayana kadar işlemi sürdürür.

Mikroskopla bakılan her bir katman  incelenir. Sonra tüm büyümenin alındığından emin olunur.  Ve işlem sonlanır.

• Radyasyon Tedavisi:

Kanser hücrelerini, yüksek enerjili ışınlar kullanılarak (X-ışınları ve protonlar) etkisiz hale getirme işlemidir. Radyasyon tedavisi bazen, kanserin geri dönme riskinin arttığı durumlarda ameliyattan sonra kullanılır. Ameliyat olamayan kişiler için de alternatif bir yöntem sayılabilir.

Cildin Dışına Yayılmış Kanserlerin Tedavileri

• Kemoterapi:

Güçlü ilaçlar kullanılarak kanser hücrelerinin öldürülmesi işlemidir. Fakat karsinomlar lenf düğümleri veya vücudun farklı bölgelerine erişmişse, kemoterapi yanında radyasyon ve ilaç tedavisi gibi tedavilerle beraber kullanılabilir.

• Hedefe Yönelik İlaç Tedavisi:

Kemoterapi ile birleştirilen, hedefi zayıflatıcı ve kanser hücrelerinin ölmesini sağlayan tedavi yöntemidir.

• İmmünoterapi:

Bağışıklık sisteminizin kanserle savaşmasını sağlayan terapi biçimidir.

Fakat vücudunuzun hastalıklarla savaşan bağışıklık sistemi kansere karşı duramayabilir. Çünkü kanser hücreleri bağışıklık sistemi hücrelerini kör eden proteinler üretmektedir.

İmmünoterapi bu sürece müdahale eder. Kanser ilerlediğinde ve farklı seçeneklere yönelemediğinde immünoterapi düşünülebilir.

Cilt Kanserinden Korunma Yolları Nelerdir?

Cilt kanserine neden olan risk faktörleri ve UV ışınlarından korunmak için uygulanması gereken bazı durumlar söz konusudur.

• Cildinizi Koruyun:

Güneşlenmiyorsanız üstünüze bir şeyler giyin, geniş kenarlı şapka takın ve cildinizi mümkün olduğu kadar koruyun. Gözlerinizi, UV ışınlarını en az %99 engelleyen güneş gözlüğü takarak koruyabilirsiniz.

• Gölgede Oturmaya Çalışın:

Güneş ışınlarının en sert olduğu saat 10:00 ile 16:00 arası güneşlenmeyin. Direk güneş ışınlarına maruz kalma sürenizi, uzmanların belirttiği sürelerle sınırlayın.

• Solaryumda Bronzlaşmayın:

Solaryumda bronzlaşmak, cilt kanserinin oluşmasına katkı sağlayabilir.

Cildinizde uzun süreli hasara yol açabilir.

• Kozmetik Ürünlerin Son Kullanma Tarihine Dikkat Edin:

Güneş koruma faktörü en az 30 olan geniş spektrumlu güneş kremleri kullanın. Güneş kreminizi 2 saatte bir, yüzdükten ve terledikten sonra sürdüğünüzden emin olun.