Boyun Fıtığı Nedir?

Boyun Fıtığı Nedir?

Boyun omurları arasındaki disk ekleminin çekirdeğinin bir kısmının  normalde olması gereken yerden dışarıya doğru sızmasına ve çevredeki sinir dokularını sıkıştırmasına boyun fıtığı adı verilir.

Omurga, vücudumuzun dik durmasını ve hareket etmesini sağlayan önemli bir yapıdır. Bu yapı, omur adı verilen kemiklerden oluşur. Ve her bir omur, aralarında bulunan disklerle desteklenir. Bu diskler, omurlar arasındaki yükü dağıtarak hareketin rahat olmasını sağlarlar.

Omurganın ortasından geçen bir sinir ağı olan omurilik bulunur. Boyun bölgesinde, 7 omur ve bu omurların arasında 5 disk bulunur. Bu diskler, içerisinde jelatin benzeri bir madde olan nükleus pulpozus adı verilen bir yapı içerirler. Disklerin dış kısmı ise sert bir doku olan anulus fibrosus ile kaplıdır. Ve çeşitli bağ dokuları ve kaslar gibi yapılar tarafından desteklenirler.

Bu boyun omurlarından ilki, kafatasının hemen altında bulunur. Buna  “atlas” adı verilir. (C1 omuru). Atlas omuru, başın dönme hareketlerinde görev alır. Ve C2 omuru ile birlikte çalışır. Boyun bölgesinde toplam 7 omur bulunur.

Bu omurlar arasından 8 çift sinir kökü çıkar. Omurga bölgesinde meydana gelen herhangi bir değişiklik, bu sinirlere doğrudan etki edebilir. Veya omur kanalına baskı yaparak çeşitli belirtilerin ortaya çıkmasına neden olabilir.

Boyun Fıtığının Nedenleri Nelerdir?

Boyun fıtığı nedenleri çeşitli faktörlerle ilişkilendirilir.

İşte boyun fıtığının nedenleri:

Disklerin Yıpranması ve Zayıflaması

Boyun fıtığının ana nedeni, omurganın koruyucu yastıkları olarak görev yapan disklerin zamanla yıpranması veya zayıflamasıdır. Disklerin elastikiyetini kaybetmesi, omurilik veya sinir köklerine baskı yapabilecek bir ortamın oluşmasına yol açabilir.

Yaşlanma Süreci

Yaşlanma, boyun fıtığının en yaygın nedenlerinden biridir. Yaş ilerledikçe, disklerin su içeriği azalır. Bu da disklerin esnekliğinin kaybolmasına neden olabilir. Ayrıca yaşlanma süreciyle birlikte disklerde dejeneratif değişiklikler meydana gelir. Bu da boyun fıtığı riskini artırabilir.

Travma ve Yaralanmalar

Boyun bölgesine gelen travmalar, disklerde ve omurlarda hasara yol açabilir. Örneğin, araba kazaları, spor yaralanmaları veya düşmeler sonucu omurgaya gelen darbeler, disklerin zedelenmesine ve boyun fıtığına neden olabilir.

Tekrarlayan Hareketler

Sürekli tekrarlanan aynı hareketler, boyun bölgesine fazla baskı uygulayarak disklerin yıpranmasına yol açabilir. Özellikle yanlış pozisyonlarda uzun süre kalmak veya aynı hareketi sık sık yapmak, boyun fıtığı riskini artırabilir.

Düzensiz Omurga Duruşu

Düzensiz omurga duruşu, omurgaya gereksiz yük bindirebilir ve disklerin bozulmasına yol açabilir. Özellikle uzun süre düzgün duruş pozisyonunu korumadan oturmak veya ayakta durmak, boyun fıtığı riskini artırabilir.

Genetik Yatkınlık

Aile geçmişi, boyun fıtığı riskini etkileyebilir. Eğer ailede boyun fıtığı öyküsü varsa, bireyin bu rahatsızlığa yatkın olma ihtimali daha yüksek olabilir. Genetik faktörler, disklerin yapısını ve dayanıklılığını etkileyebilir.

Sigara İçmek

Sigara içmek, boyun fıtığı riskini artıran faktörlerden biridir. Dolaşım sistemini olumsuz etkileyebilir. Ve bu da disklerin yeterince beslenmesini engelleyerek zayıflamasına neden olabilir.

Obezite ve Fazla Kilo

Aşırı kilolu olmak veya obezite, omurgaya fazladan yük bindirebilir. Ve disklerin aşınmasını hızlandırabilir. Ayrıca obezite inflamasyonu artırabilir.

Bu da boyun fıtığı riskini artırabilir.

Sedanter Yaşam Tarzı

Sürekli oturarak veya hareketsiz bir yaşam tarzı sürdürmek, kasların zayıflamasına ve disklerin desteklenmesinin azalmasına yol açabilir. Bu da boyun fıtığı riskini artırabilir.

Boyun Fıtığı Belirtileri Nelerdir?

Boyun fıtığı, boyun bölgesindeki disklerin farklı nedenlerle hasar görmesi sonucu ortaya çıkar. Bu boyun fıtığının belirtileri, etkilenen sinir köklerine bağlı olarak değişebilir.

Aşağıda, boyun fıtığının hangi sinir köklerinin etkilenmesine bağlı olarak hangi belirtilere neden olduğunu görebilirsiniz:

1. C2 Sinir Kökünün Etkilenmesine Bağlı Oluşan Belirtiler:

• Baş Ağrısı,
• Ense Ağrısı,
• Boyun Ağrısı,
• Kulak Ağrısı,
• Baş Dönmesi,
• Görme Bozukluğu.

2. C3 Ve C4 Sinir Köklerinin Etkilenmesine Bağlı Oluşan Belirtiler:

• Boyun Ağrısı,
• Omuz Ağrısı,
• Kol Ağrısı,
• Baş Ağrısı.

3. C5 Sinir Kökünün Etkilenmesine Bağlı Oluşan Belirtiler:

• Omuz Ağrısı,
• Kol Ağrısı,
• Dirsek Ağrısı,
• El Bileği Ağrısı.

4. C6 Sinir Kökünün Etkilenmesine Bağlı Oluşan Belirtiler:

• Omuz Ağrısı,
• Kol Ağrısı,
• Başparmakta Uyuşma Ve Karıncalanma.

5. C7 Sinir Kökünün Etkilenmesine Bağlı Oluşan Belirtiler:

• Kol Ağrısı,
• Dirsek Ağrısı,
• El Bileği Ağrısı,
• Orta Parmakta Uyuşma ve Karıncalanma.

6. C8 Sinir Kökünün Etkilenmesine Bağlı Oluşan Belirtiler:

• Elde uyuşma ve karıncalanma.

7. T1 Sinir Kökünün Etkilenmesine Bağlı Oluşan Belirtiler:

• Kol ve elde uyuşma ve karıncalanma.

Belirti ve şikayetler kişiden kişiye değişebilse de bu listede yer alanlar en sık görülenlerdir.

Eğer bu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız veya boyun fıtığından şüpheleniyorsanız bir doktora danışmanız önerilir.

Boyun Fıtığına Ne İyi Gelir?

Boyun fıtığına iyi gelen yöntemlerin başında boyun fıtığı egzersizleri, buz veya ısı terapisi, masaj, iltihap ve ağrı azaltıcı kremler, ağrı kesiciler, kayropraktik tedavi ve fıtığın durumuna göre boyun fıtığı yastığı gelir. Bu yöntemler uygulanarak boyun fıtığı tedavisi evde iyileşme gösterir. Boyun fıtığının daha şiddetli yaşandığı durumlarda tıbbi müdahale gerekebilir. Ve bu müdahale genellikle boyun fıtığı ameliyatı şeklinde olur.

Boyun fıtığı egzersizleri ve sıcak kompres başta olmak üzere boyun fıtığına iyi gelen yöntemler şunlardır:

Buz veya Isı Terapisi:Bir sefere mahsus 15 veya 20 dakika boyunca buz tedavisi uygulanır. Ve iltihabı azaltmaya ve boyundaki ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir.

Masaj: Uzman kişiler tarafından yapılacak masaj uygulaması boyundaki kasların ve disklerin rahatlayıp gevşemesini sağlar. Birlikte kan akışını artırarak boyun fıtığının iyileşmesini sağlar.

İltihap ve Ağrı Azaltıcı Kremler: Doktor tarafından önerilen iltihap ve ağrıyı yatıştırıcı kremlerin desteğiyle boyun fıtığını evde iyileştirebilirsiniz.

Ağrı Kesiciler: Aspirin veya asetaminofen gibi reçetesiz satılan ağrı kesiciler boyun fıtığı tedavisinde kullanılan yöntemlerdendir.

Kayropraktik Tedavi: İşinin uzmanı kişiler uygulanan kayropraktik tedavi yöntemiyle baş, boyun ve bel fıtığının sebep olduğu ağrıların yatıştırılması amaçlanır. Bu yöntemin hala alternatif tedavi olarak değerlendirildiği düşünülerek doktor kontrolünde yaptırılması önerilir.

Boyun Fıtığı Yastığı: Boyun fıtığı yastığı sayesinde özellikle uyku sırasındaki duruş bozukluklarına bağlı boyun fıtığı durumlarının önüne geçilmesi mümkündür.

Adaçayı Yağı ve Susam Yağı: Boyun fıtığının neden olduğu ağrıyı azaltmak için adaçayı yağı ve susam yağının da etkili olduğu düşünülmektedir. Ancak bu konuda kesin bir yanıt vermek henüz mümkün değildir.

Boyun Fıtığı Egzersizleri Nelerdir?

Boyun fıtığı semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilecek belirli boyun ve omuz egzersizleri vardır. Ancak, bu egzersizlere başlamadan önce mutlaka bir doktorunuza danışmanız gereklidir. Çünkü her vaka farklıdır. Ve uygun egzersizlerin belirlenmesi için uzman görüşü gereklidir.

İşte bazı yaygın boyun fıtığı egzersizleri:

Boyundan İtme

• Otururken veya ayakta dururken başınızı dik tutun.
• Başınızı yavaşça öne doğru eğin, çenenizi göğsünüze yaklaştırın. Bu sırada omurganızı düz tutun.
• Başınızı tekrar yavaşça başlangıç pozisyonuna getirin.
• Bu egzersizi tekrarlayarak boyun kaslarınızı gerdirin.

Boyundan Sağa ve Sola Eğme 

• Başınızı dik tutun.
• Yavaşça başınızı sağa doğru eğin, kulak omzunuza yaklaşana kadar.
• Başınızı tekrar başlangıç pozisyonuna getirin.
• Aynı işlemi sol tarafa doğru tekrarlayın.
• Bu egzersiz boyun yan kaslarınızı çalıştırmak için etkilidir.

Baş Çevirme

• Başınızı dik tutun.
• Yavaşça başınızı sağa döndürün. Bakışınız sağ omzunuzun üzerine odaklansın.
• Başınızı tekrar başlangıç pozisyonuna getirin.
• Aynı işlemi sol tarafa doğru tekrarlayın.
• Bu egzersizi boyun dönme hareketliliğinizi artırmak için kullanabilirsiniz.

Omuz Kaldırma

• Omuzlarınızı gevşetin. Ve başınızı dik tutun.
• Omuzlarınızı yavaşça yukarı kaldırın. Kulaklarınıza yaklaştırın.
• Omuzlarınızı tekrar aşağı doğru indirin.
• Bu egzersiz boyun ve omuz kaslarınızı rahatlatmaya yardımcı olur.

 Omuz Dairesi

• Başınızı dik tutun.
• Omuzlarınızı yavaşça ileriye doğru çevirin, sonra yukarıya, geriye ve aşağıya doğru tam bir daire yapacak şekilde döndürün.
• Bu hareketi birkaç kez tekrarlayarak omuz ve boyun kaslarınızı rahatlatın.

Boyun Fıtığı Nasıl Teşhis Edilir?

İlk adım, hastanın semptomlarını anlatması ve tıbbi geçmişini paylaşmasıdır. Doktor, ağrıların ne zaman başladığını, ne tür aktivitelerin semptomları artırdığını veya azalttığını ve diğer ilgili bilgileri öğrenmeye çalışacaktır. Ardından fiziksel muayene yaparak boyun bölgesini, omuzları ve kol ve el bölgelerini inceleyecektir.

Sinir İncelemeleri:

Doktorunuz, sinir köklerinin veya omurilik lezyonlarının bulunduğu bölgelerdeki işlevselliği değerlendirmek için sinir ileti testi uygulayabilir. Bu testler, sinir sinyallerinin iletim hızını ve gücünü ölçer.

Radyolojik Görüntüleme:

Teşhisin doğrulanması ve boyundaki disklerin durumunun belirlenmesi amacıyla radyolojik görüntüleme yöntemleri kullanılır.

Kullanılabilecek görüntüleme yöntemleri şunlardır:

Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG):

MRG, omurilik, sinir kökleri ve disklerin detaylı görüntülerini sağlar. Ve boyundaki fıtığı teşhis etmek için en yaygın kullanılan yöntemdir.

Bilgisayarlı Tomografi (BT):

BT taramaları, omurganın daha detaylı görüntülerini sunabilir. Ve boyundaki anatomik yapıların daha ayrıntılı incelenmesine yardımcı olabilir.

Röntgen Çekimleri:

Röntgenler, boyundaki kemiklerin durumunu değerlendirmek için kullanılabilir. Ancak disklerin durumunu göstermede MRG kadar etkili değildir.

Elektromyografi (EMG):

EMG, sinir köklerinin veya sinirlerin etkilendiği bölgelerdeki kas aktivitesini ölçer. Boyun fıtığı gibi sinir ile ilgili sorunlar belirlenirken kullanılabilir.

Teşhis işlemi, semptomların ve radyolojik görüntülerin birlikte değerlendirilmesini içerir. Doktor, bu verileri kullanarak boyundaki fıtığın türünü, konumunu ve şiddetini değerlendirebilir.

Boyun Fıtığı Ameliyatı Nasıl Yapılır? 

Boyun fıtığı ameliyatı, ilaç tedavisi ve fizik tedavi ile sonuç alınamayan hastalara uygulanan bir cerrahi işlemdir. Ameliyat, hastanın boyun bölgesindeki diskin çıkıntılı olan kısmının alınması ve omurilik veya sinir kökü üzerindeki baskının giderilmesine olanak sunulması amacıyla yapılmaktadır.

Bu ameliyatlarda sıklıkla iki farklı yöntem tercih edilmektedir.

Bunlardan İlki Diskektomi Yöntemi:

Bu yöntemde, boyun bölgesindeki sinirlere basın yapan disk veya çıkıntı cerrahi bir prosedürle temizlenir.

Ameliyat aksi bir durum yoksa, boyundan bir kesi yapılarak gerçekleştirilir. Disk normal durumuna kavuşturularak, sinir köküne veya omuriliğe uygulanan baskı ortadan kaldırılarak iyileşme sağlanır.

Eklem ve fıtık arasına herhangi bir yabancı madde koymadan eklem mesafesini boş bırakarak iki omurun zaman içinde kaynaması sağlanır.

Sıklıkla tercih edilen ikinci yöntem: Mikrodiskektomi ve Füzyon Yöntemi

Bu yöntem de, küçük bir mikroskop ya da endoskop kullanarak daha küçük bir kesikle yapılır. Fıtık çıkarıldıktan ve varsa kireçlenmeden kaynaklanan kemik çıkıntıları temizlendikten sonra, iki kemiğin birbirine kaynamasına yardımcı olacak bir malzeme kullanılır.

Bu, eklem mesafesinin çökmesini önler. Omurgadan çıkan sinirlerin çökme nedeniyle baskı ve yaralanmasını engeller. Bu yöntem, diskin çıkarılmasında diskektomi yöntemine göre daha az doku hasarı oluşturur. Ve daha kısa sürede iyileşme sağlanır.

Üçüncü Yöntem ise: Mikrodiskektomi ve Servikal Disk Protezi

Fıtık ve  kireçlenme varsa  temizlenir. Normal forma sokulduktan sonra, omurlar arasına koyulan hareketli bir protez ile boyun hareketlerinin korunması ve hareket kısıtlılığının önüne geçilmesi amaçlanır.

Boyun fıtığı ameliyatı, genel anestezi altında gerçekleştirilir. Ameliyat tekniğine ve hastanın durumuna bağlı olarak birkaç günlük hastane yatışı gerektirebilir.

Sonrasındaki süreç dikkatle takip edilmeyi gerektirir. Ameliyat sonrası ağrıyı azaltmak için ağrı kesiciler verilebilir. Ve boyun bölgesine soğuk uygulamalar yapılabilir. Hastalar genellikle bir süre boyunluk takmalı ve fiziksel aktiviteleri sınırlamalıdır. İlerleyen süreçlerde doktorun gerek duyduğu durumlarda fizik tedavi uygulanabilir.