Arpacık (Hordeolum) ve Şalazyon (Göz Kapağı Kisti) Nedir?
Arpacık (Hordeolum)
Arpacık (Tıbbi Adı: Hordeolum) kirpik dibinde veya göz kapağında gelişen kızarık, ağrılı şişliğe denir. Genellikle bakterilere bağlı enfeksiyon sonucu gelişir. Göz kapak iltihabı (blefarit) bulunan kişilerde daha sık görülür. İki tipi bulunur.
-
İç Arpacık:
Daha nadir görülür. Göz kapağının içindedir. Genellikle yağ bezlerinin bakteriyel enfeksiyonu sonucu oluşur.
-
Dış Arpacık:
En sık bu tip görülür. Kıl kökünde meydana gelen bakteriyel enfeksiyondur. Sivilceye benzer görünümdedir. Ağrı, hassasiyet ve şişlik vardır.
Şalazyon (Göz Kapağı Kisti)
Şalazyon, göz kapağında yer alan yağ bezlerinin (meibomian bezleri) tıkanması veya iltihaplanması ile oluşan küçük şişliklerdir. Gözde oluşan bu şişliklerin içi genellikle tıkanmadan dolayı boşalamayan yağ birikintileri veya enfeksiyonlardan kalan iltihaplar ile doludur. Şalazyon yapıları göz kapağının iç ya da dış kısmında meydana gelebilirler.
Kızarıklık, şişlik, batma hissi gibi şikayetlere neden olabilir. Yanı sıra şalazyon kistinin baskı yapması sonucu geçici astigmatizm veya bulanık görme de oluşabilir. Çoğu şalazyon vakası birkaç haftadan fazla devam etmez, herhangi bir tedavi gerektirmeden kendiliğinden iyileşir. Ancak birkaç haftadan daha uzun süren ve kendiliğinden iyileşmeyen durumlar için göz kapağı bezlerindeki tıkanıklığı gidermek amacı ile yapılan cerrahi işlemlerden yararlanmak gerekebilir.
Arpacık (Hordeolum) ve Şalazyonun (Göz Kapağı Kisti) Oluşma Sebebi Nedir?
Arpacığın oluşumuna bakteriyel bir enfeksiyon yol açar. Bakteri genelde kirpik kökünde (folikül) gelişir. Göz kapağı bezi iltihabı ise göz kapağının içindeki ufak yağ bezlerinde oluşan enfeksiyondan kaynaklanır.
Şalazyon göz kapağındaki yaz bezleri tıkandığında oluşur. Eğer göz kapağı bezi iltihabı akmaz ya da iyileşmezse, bu şalazyona dönüşebilir.
Arpacık (Hordeolum) İle Şalazyon (Göz Kapağı Kisti) Arasındaki Fark Nedir?
Arpacık ile şalazyonu ayırt etmek bazen güç olabilir.
Arpacık çok ağrılı olur. Genellikle göz kapağının kenarında oluşur ve iltihaplanan bir kirpik kökünden dolayı meydana gelir. Genellikle şişer ve bazen bütün göz kapağını etkiler.
Şalazyon genelde ağrılı değildir. Arpacığa nazaran göz kapağının çok daha arkasında gelişen bir yumrudur. Tıkanan bir yağ bezinden dolayı meydana gelir. Bütün göz kapağının şişmesine yol açması nadirdir.
Arpacık (Hordeolum) ve Şalazyonun (Göz Kapağı Kisti) Belirtileri Nelerdir?
Arpacık genellikle göz kapağı üzerinde bir sivilce gibi görünen kırmızı bir şişlik ile başlar.
- Arpacık büyüdükçe göz kapağı şişmeye ve ağrılı olmaya başlar, ayrıca gözde sulanma olabilir.
- Arpacıkların çoğu, patlayıp akmasından üç gün önce şişer.
- Arpacıklar genelde bir hafta içinde iyileşirler.
Şalazyon, gözkapağı derisinin altında sert bir şişlik ya da kist biçiminde oluşur.
- Şalazyon arpacığa nazaran daha yavaş büyür. Eğer yeterince büyürse görüşü engelleyebilir.
- İltihap ve şişlik yayılıp göz çevresini kaplayabilir.
- Şalazyon genellikle tedavi edilmeksizin birkaç hafta içinde yok olur.
Arpacık (Hordeolum) ve (Göz Kapağı Kisti) Daha Çok Kimlerde Görülür?
Bu hastalıklar aslında herkeste olabilir. Fakat;
- Göz kapak iltihabı
- Akne rozasea veya seboreik dermatit benzeri cilt hastalıkları
- Yağlı cilt yapısı
- Daha önceden geçirilen arpacık ve şalazyon
gibi durumlarda daha sık görülür. Bunlar dışında gözleri çok sık ovalamak, elleri yıkamadan kontakt lensleri takıp çıkarmak ve göz makyajı temizlemeden uyumak gibi sebepler bu hastalıkların gelişme riskini arttırır.
Arpacık (Hordeolum) ya da Şalazyon (Göz Kapağı Kisti) Nasıl Teşhis Edilir?
Doktor, göz kapağını dikkatle muayene ederek arpacık ya da şalazyon teşhisi koyacaktır. Arpacık ile şalazyon arasındaki farkı ayırt etmek zor olabilir. Eğer göz kapağının içinde sert bir şişlik varsa, doktor muhtemelen şalazyon tanısı koyacaktır.
Arpacık (Hordeolum) ve Şalazyon (Göz Kapağı Kisti) Nasıl Tedavi Edilir?
Özellikle arpacığın görüntüsü, sivilceye benzediği için bazen hastalar tarafından patlatılmaya çalışılır. Bu kesinlikle yapılmamalı aksi takdirde enfeksiyon göz kapağına yayılıp daha ciddi problemlere yol açabilir.
Arpacık (Hordeolum):
-
Çoğu Zaman Tedavi Gerekmez;
Çünkü çoğu arpacığın ucu 3-4 gün içinde kendiliğinden patlar ve boşalır
-
Sıcak Pansuman ;
Ağrıyı azaltıp iltihabın arpacık ucunda toplanmasına ve patlayıp dışarı akmasına yardımcı olacaktır. Makyaj ve kontak lens kullanımına ara verilir.
-
Kirpik Epilasyonu;
Eğer hastada dış arpacık varsa etkilenen kirpik çekilir. Böylece enfeksiyon odağı ortadan kaldırılmış olur ve iltihabın akması sağlanır.
-
Arpacık Boşaltılır;
Göz hekimi tarafından yapılmalıdır. Arpacık ucuna küçük bir kesi yapılır ve arpacığa bastırılarak iltihabın akması sağlanır. Kesinlikle kendiniz yapmamalısınız, aksi takdirde enfeksiyonun göz kapağına yayılmasına sebep olabilirsiniz.
-
Antibiyotik ve Kortizon İçeren Damlalar;
Enfeksiyonun kontrol altına alınıp iltihabın azaltılmasına yardımcı olurlar. Doktorunuz tarafından tavsiye edilen şekilde kullanılır.
-
Antibiyotik Hap;
Çoğu zaman gerekli değildir. Enfeksiyon cilde yayılmış ise bunu kontrol altına almak için nadiren gerekebilir.
Şalazyon (Göz Kapağı Kisti):
-
Çoğu Zaman Tedavi Gerekmez;
Hastaların yarısında kendiliğinden düzelir. Bu 2-6 ay sürebilir. Eğer hastaya bir rahatsızlık vermiyorsa tedavisiz beklenebilir.
-
Sıcak Pansuman;
Ağrı, kızarıklık, şişlik gibi şikayetleri azaltır. Kist içindeki katılaşmış sıvıyı akışkan hale getirir ve boşalmasını kolaylaştırabilir.
-
Masaj;
Sıcak pansuman sonrası kist üzerine masaj yapılmasını kistin boşalmasını kolaylaştırır.
-
Antibiyotikli Damlalar;
Şalazyonda enfeksiyon söz konusu olmadığından kullanılması gerekmez.
-
Ameliyat;
Eğer şalazyon tüm tedavilere rağmen düzelmiyorsa veya göze baskı yapıp görme bozukluğu yaratıyorsa ameliyatla boşaltılması gerekir. Göz kapağı iç tarafından küçük bir kesi ile kist boşaltılır ve içi temizlenir.