Aftlara neyin sebep olduğunu hiç merak ettiniz mi?
Aft yaraları, ağzın herhangi bir yerinde gelişebilen ülsere lezyonlar veya yaralardır. En sık yanak ve dudakların iç yüzeylerinde, dilde, diş etlerinin (kret) alt kısmında ve damakta görülür. Ortalama olarak her 10 kişiden 1 kişide aft şeklinde ülser görülmektedir.
Üç tür aft sınıflandırması vardır:
Küçük
Ana
herpetiform
Küçük, aftlar en sık görülen tiptir. Beyaz veya sarı bir merkez ve kırmızı kenarlı, küçük, yuvarlak veya oval görünümdedirler.
Majör, aftlar daha az yaygındır, daha büyük ve daha derindir ve düzensiz bir marjı vardır.
Herpetiform, aftlar ise düzensiz şekilli, çok küçük boyutlu ve 100’e varan gruplar halinde ortaya çıkıyor.
Aft neden olur?
Aftlar bulaşıcı değildir ve yaygın olarak düşünüldüğü gibi herpes virüsünün bir sonucu olarak oluşmaz. Aftlara neyin neden olduğunu kimse kesin olarak bilmese de, görünümlerine çeşitli faktörler katkıda bulunabilir.
En yaygın faktörler şu şekilde sıralanabilir:
Ağız Yarası:
Diş işleri, diş fırçalama, spor, yanak ısırma.
Gıda Hassasiyeti:
Çikolata, kahve, yüksek asitli veya baharatlı yiyecekler.
Vitamin ve Mineral Eksikliği:
Demir, folik asit, B12 ve çinko.
Hormonal Değişiklikler:
Adet sırasında meydana gelenler gibi.
Rahatsızlıklar ve Hastalıklar:
Özellikle vücudun bağışıklık sistemini etkileyenler.
Aftlar için kimler risk altındadır?
Aftlar herkeste görülebilir. Bazı kişilerde yılda 2-3 kez aft görülürken bazılarında ise sürekli olarak görülmektedir. Ancak ilk ortaya çıkış genellikle 10 ila 40 yaşları arasındadır ve ortaya çıkma olasılığını artıran bazı faktörler vardır. Mayo Clinic’e göre, kadınlarda ve aile öyküsü olan kişilerde kanser yaralarının ortaya çıkma olasılığı daha yüksektir.
Ağız Yarasına Ne İyi Gelir?
En ağrılı dönem, iyileşme sürecinin başlamasından önceki ilk birkaç gündür. Bazı durumlarda, bu süre zarfında yemek yemek veya konuşmak bile acı verici olabilir. Herpetiform ve minör aftlar yaklaşık iki hafta sonra iyileşir ve kaybolur. Görünür iz bırakmaz.
Öte yandan, büyük aftlar birkaç hafta hatta aylarca sürebilir ve geniş yara izi bırakabilir. İyileşme sürecinde bölgede ağrıya neden olabilecek baharatlı veya asitli yiyecekler ve alkollü ürünler tüketmekten kaçının.
Etkilenen bölgeyi temizlemek ve yatıştırmak için oksijenli su içeren bir gargara kullanın. Her gün dişlerinizi fırçalamaya ve diş ipi kullanmaya devam edin.
Belirtilerden herhangi biri iki haftadan uzun sürerse, kendi önlemlerinizle kontrol altına alınamayan ağrılar yaşarsanız, tekrarlayan büyük yaralarınız varsa veya eski yaralar iyileşmeden önce yeni yaralar ortaya çıkarsa, doktorunuza veya diş hekiminize başvurun. Hastalığınızı teşhis edecekler.
Sorununuzun mutlaka bir aft olduğunu düşünmeyin, çünkü daha ciddi başka hastalıklar da benzer semptomlarla ortaya çıkabilir. Gerekirse, doktorunuz veya diş hekiminiz, reçeteli ilaçlar ve reçeteli gargara dahil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere diğer önleyici tedbirleri reçete edebilir.
