Perianal Apse Nedir?
Anal Apsesi yani perianal apse, anüs ve etrafında ortaya çıkan iris dolu bir şişliktir.
Enfeksiyonal bir durum olan makatta apse, anüs çevresinde bulunan bezlerin tıkanması sonucunda gelişebilir.
Cilt altında biriken iris dolu bir şişlik şeklinde görülen makat apsesi, ağrı, ateş ve halsizlik şeklinde kendini gösterebilir.
Bazı durumlarda da bu belirtilere sıcaklık hissi de eklenir. Makatta apsenin en önemli tedavisi apseyi boşaltarak oluştuğu bölgeyi temizlemektir.
Böylelikle enfeksiyonun yayılması önlenmiş olur. Tedavi edilmediği durumda ise ciddi komplikasyonlara sebebiyet verir.
Anal Apsesinin Belirtileri Nelerdir?
Makattaki apsenin en yaygın semptomu, anüsünüzün kenarına yakın şişmiş ve hassas bir çıbandır. (Büyük bir sivilceye benzer).
Makat apsesi kırmızı, aşırı derecede ağrılı veya sürekli zonklayıcı olabilir.
- Oturmak,
- Öksürmek ve
- Kaka yapmak
ağrıyı daha da kötüleştirebilir.
- Anüsten irin benzeri akıntı.
- Anüs veya rektumda ağrı.
- Kırmızı, şiş ve ağrılı yumru veya nodül.
- Kabızlık veya ağrılı bağırsak hareketleri.
- Anüsün etrafındaki dokunun tahriş olması.
- Rektal kanama.
- Karnın alt kısmında ağrı.
- Ateş, titreme ve diğer grip benzeri semptomlara neden olur.
Perianal Apsesi Neden Olur?
Makat apsesi, anüs ve çevresinde yer alan dokularda bakteri ya da bezlerin enfekte olmasından dolayı ortaya çıkar.
Bu bakteri ve enfeksiyon genellikle;
- bağışıklık sistemi problemleri,
- hijyen eksikliği,
- cinsel hastalıklara
- ya da travmalar
sonucunda meydana gelir.
- Anal fistüllerde bakterilerin cilt altına girerek enfeksiyon oluşturması
- Bölgede travma
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklar
- Kronik ishal veya kabızlık gibi bağırsakları etkileyen tıbbi durumlar
- Hidradenitis süppürativa (köpek memesi hastalığı)
- Anal bezlerin tıkanması
- HIV/AIDS gibi bağışıklık sistemi sorunları
- Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi inflamatuvar bağırsak hastalıkları:
- Anal bölgenin temiz tutulmaması
- Anüs çevresindeki ciltte veya dokularda meydana gelen kesikler
Makat apsesi belirtisi görüldüğü durumda enfeksiyonun yayılmasını ve komplikasyonları önlemek için uzman doktor başvurmak önemlidir.
Anal Apsesi Çeşitleri Nelerdir?
-
İntersfinkterik Anal Apse:
Salgı bezlerinde oluşan apsenin makat kastları arasındaki boşluğa dolması ile oluşan apse çeşididir.
-
Perianal Apse:
Oluşan apsenin makat kasları arasından cilde doğru ilerleyerek perianal boşluğa dolması ile oluşan apse çeşididir.
-
Suprasfinkterik Anal Apse:
Oluşan apsenin makatın ters yönünde yukarıya doğru ilerlemesi ile supralevator boşluğa yayılması ile oluşan apse çeşididir.
-
İskional Anal Apse:
Oluşan apsenin makat dış kasını geçerek iskional boşluğa yayılması ile oluşan apse çeşididir.
Perianal Apse Oluşumu İçin Kimler Risk Altındadır?
- Crohn hastalığıveya ülseratif kolit gibi iltihaplı bağırsak hastalığı (IBD)
- Diyabet
- Divertikülit
- HIV/ AIDS
- Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBE)
- Hamilelik
- Sigara içmek
- Prednizon , kemoterapi gibi bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar
- Sık sık ishal veya kabızlık yaşamak
- Rektuma nesneler yerleştirmek (seks sırasında olduğu gibi)
Anal Apsenin Tanı ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Anal apse belirtileri ile kişinin hekime başvurmasının ardından hekim öncelikle hastanın öyküsünü dinler. Ve ardından fizik muayene ve rektal tuşe yapar.
Gerekli durumlarda;
- Endoskopi,
- Anoskopi ve
- Rektoskopi
Yapılır.
Ayrıca hekim anal apse tanısının netleştirilmesi için;
- Endoanal ultrasonografi, (ERUS)
- Pelvik BT veya
- Pelvik MR
ile görüntüleme yapılmasını isteyebilir.
Anal Apse Tedavisi
Anal apse genellikle tedavi için cerrahi müdahale gerektirir. Lokal anestezi altında apse üzerindeki deride küçük bir kesi yapılır ve irinin boşaltılmasına izin verilir.
Bazı durumlarda, gerekirse sürekli drenajı kolaylaştırmak için bölgeye bir drenaj yerleştirilebilir. Daha derin anal apseler için genel anestezi uygulanabilir.
Apse boşaltıldıktan sonra kalan boşluğun doğal olarak dokuyla dolması genellikle yaklaşık bir ay sürer. Ancak, anal apse vakalarının yaklaşık %30’u tekrarlama eğilimindedir.
Durum tekrar ortaya çıkarsa veya boşluk drenajdan sonra dokuyla dolmazsa, anal fistül gelişimine yol açabilir.
Anal Apse Boşaltılmazsa Ne Olur?
Anal apse boşaltılmadığı zaman cilde doğru açılmaya başlar. Cilt iltihabı başlar. Alan genişler.
Zaman içerisinde orada bir kanal oluşumu görülür.
Anal Apsesi Kimlerde Görülür?
Makat apseleri genellikle erkek bireylerde gözlenen tıbbi bir tablodur. Makat apsesinin 20-60 yaş aralığında görülme ihtimali daha yüksektir. Bunun yanı sıra kişinin fiziksel özellikleri ve yaşam tarzından kaynaklanan bazı faktörler de makat apsesine dair riskleri arttırır.
Anal Apsenin Komplikasyonları Nelerdir?
Makat apsesinin yol açtığı komplikasyonları sıralamamız gerekirse:
- Tekrar eden apseler
- Enfeksiyon veya sepsis
- Anal fistül
- Fournier kangreni
Perianal Apse Tedavisi Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?
Anal apse tedavisi sonrası dikkat edilmesi gerekenler aşağıdaki gibidir:
- Anal bölgenin temizliği son derece dikkatle yapılmalıdır.
- Ameliyat sonrası yumuşak, lifli gıdalar tüketin.
- Kabızlığı önlemek için bol su için.
- Ameliyat bölgesinin temizliğine dikkat edin.
- Fiziksel olarak ağır olan etkinliklerden kaçının.
- Ameliyat sonrası herhangi bir komplikasyon fark ederseniz doktorunuza danışın.
- Doktorunuzun önerilerine uyun ve iyileşme sürecinde dinlenin.
