20’lik Diş Nedir?

20’lik Diş Nedir?

Yirmi yaş dişi pek çok genç ve yetişkinin sıkıntılı süreçlerinden biridir. Çünkü 20’lik dişler çıkarken özellikle ağızda uygun yer yoksa ciddi ağrı yaratabilir ve diş çürüklerine neden olabilir. 20’lik diş ismi 17-21 yaş aralığında çıktığı için böyle adlandırılır. Ağzın en arka tarafında üst ve altta 2’şer tane 20 yaş dişi çıkar.

Yirmilik dişler ağızda çıkan son dişlerdir. Aslında ağızdaki 32 diş, yirmilik dişlerin çıkmasıyla tamamlanmış olur. 20’lik diş aslında azı dişleridir. Herkeste 20 dişler tam çıkmayabilir. Bazı kişilerde 20’lik dişler sorunsuz çıkarken çoğu kişi 20’lik diş ağrısı çeker. Çünkü ağızda boşluk bulamayan 20’lik gömülü diş ciddi bir ağrıya sebep olur. Bu kişide diş çürüklerine neden olurken 20’lik diş ağrısı dayanılamaz olursa 20’lik diş çekilir.

20’lik Diş Ne Zaman Çıkar?

Her ne kadar ismi 20 yaş dişleri olarak bilinse de sadece 20 yaşında çıkmak zorunda değildir. Toplamda dört adet yirmilik diş bulunmaktadır. Bu dişler genel olarak 17-25 yaş aralığında çıkar. Bu yaş aralığında çıkmayan 20lik dişlerin olmadığı anlamına gelmez. 20lik dişler bazı durumlarda gömülü kalır ve ağrıya neden olmaması nedeniyle fark edilmeyebilir.

20lik dişler çoğunlukla onlu yaşların sonlarında veya yirmili yaşların başlarında diş etlerinden büyür. Bu zamana kadar, diğer 28 yetişkin diş genellikle tamamlanmıştır. Bu nedenle ağızda yirmi yaş dişlerinin düzgün büyümesi için her zaman yeterli yer yoktur. Gömülü yirmilik diş bu şekilde oluşur.

20’lik Diş Belirtileri Nelerdir?

Diş etlerinde yeterli alan bulabilen ve olması gerektiği gibi çıkan yirmilik dişler sağlıklı bir şekilde gelişir ve herhangi bir rahatsızlık belirtisine yol açmaz. Fakat çoğu bireyin yirmilik dişleri bu alanın olmaması nedeniyle sorun yaratır.

Yirmilik dişlerin çıkışı veya gömülü kalması sırasında görülen yaygın belirtiler şunlardır:

• Diş ve diş etlerinde ağrı,
• Diş eti hassasiyeti,
• Çeneye ve kulağa vuran ağrılar,
• Lenf bezlerinde şişlikler,
• Baş ağrısı,
• Ağızda kötü koku,
• Çiğneme sırasında ağrı hissetme

17-25 yaş aralığındaki bireylerde bu gibi semptomların büyük bir kısmı yirmilik dişler ve bu dişlerin yol açtığı komplikasyonlardan kaynaklanır. Dolayısıyla bu şikayetleri yaşayan bireyler diş hekimlerine başvurmalıdır.

Yirmi yaş dişlerde ağrı, şişlik veya diğer semptomları göstermekte olan hastalarımızda ağız ve diş muayenesi sonrasında diş röntgeni çekeriz. Bu röntgen bütün dişlerin kökleri, kemik yapıları, açılarını ve gömülü olan dişleri gösterir. Dışarıdan bakıldığında görülmeyen, yatay çıkmış ya da yarısı gömülü olan dişler röntgende tespit edilir.

Doktorlarımız diş röntgeninin incelenmesi sırasında çekilmesi gereken dişi tespit ederek bunun normal bir diş çekimi biçiminde mi ya da cerrahi operasyonla mı alınması gerektiğine karar verir.

Bazı gömülü dişler ise enfeksiyon ya da kist oluşumu ile fark edilir. Böyle bir durum olduğunda diş çekimi öncesinde ilaç tedavisi uygulanır. Daha sonra 20’lik diş çekimi için randevu verilir.

20’lik Dişlerin Çıktığı Nasıl Anlaşılır?

Yirmilik dişler ağız içinde 4 tanedir. Ağızda en son çıkan azı dişleri yirmilik dişlerdir. Üst ve alt çenede sağda ve solda en arkada çıkarlar. Diş dizinizin arka kısmında ağrı ve çene açmada zorluk yaşıyorsanız bilin ki yirmilik dişleriniz çıkmaya başlamıştır.

20’lik Diş Ağrısı

20lik dişler çıkarken birçok bireyde bu sürecin normal şekilde tamamlanmasını engelleyecek faktörlerin bulunması nedeniyle ağrı şikayetine neden olabilir. Yapılan çeşitli araştırmalar 20lik dişlerin çıktığı bireylerin yaklaşık olarak %70’inde en az bir 20lik dişin gömülü olarak kalabileceğine işaret etmektedir. Ağrı ile kendisini gösteren 20lik dişlerde enfeksiyon, çürük gelişimi veya bakteri üremesinin kolaylaşmasına bağlı olarak çeşitli diş eti hastalıkları gelişebilir. Dolayısıyla 20lik diş ağrısı şikayeti bulunan bireylerin zaman kaybetmeden sağlık kuruluşlarına başvurarak diş hekimlerinden destek alması önerilir.

20’lik Diş Ağrısına Ne İyi Gelir?

Yirmilik diş ağrısı nerelere vurur sorusunun da yanıtı merak edilmektedir. Gömülü yirmilik diş üst çene de kulak bölgesi ve şak haklara alt çene değilse çene altına ve boyna doğru ağrı yapabilmektedir. Hatta bazen bu bölgede bulunan lenf bezlerinde şişlik ya da hassasiyet oluşabilir. Böyle durumlarda kişi mutlaka diş hekimine gitmelidir. Antibiyotik ve ağrı kesici ile tedavi edilebilmektedir. Fakat ilgili diş çekimi için program yapılmalıdır.

Kısa süreli rahatlama sağlamak için yirmilik diş ağrısına iyi gelen şeylerden biri ılık tuzlu sudur. Bir bardak ılık suyun içine bir çorba kaşığı tuzu koyarak karıştırabilir ve daha sonra saatte 1 buz suyla ağzınızı çalkalayabilirsiniz.

Karanfil yağı da yirmilik diş ağrısına iyi gelen doğal yöntemlerden biridir. Bir parça pamuğun üzerine süreciniz karanfil yağını diş ve diş eti etrafında tutarak ağrıyı geçici olarak hafifletebilirsiniz.

20’lik Dişin Çekilmesini Gerektiren Haller Nelerdir?

• Çürük:

Tükürük, bakteri ve yiyecek parçacıkları yeni çıkmakta olan dişin açtığı yuvada birikerek hem yirmilik dişi hem de yanındaki azı dişini tehdit eder. Bu tip çürükleri fark etmek ve tedavi etmek oldukça zordur. Ağrı ve enfeksiyona yol açan ve apseyle sonuçlanan ağır tablolar meydana gelebiliyor.

• Diş Eti Hastalığı(Perikoronit):

Kısmen çıkmış bir yirmilik dişin dişetinde bakteri ve yiyecek artıklarının depolandığı bir enfeksiyon odağı oluşur. Bu durum ağız kokusu, ağrı, ödem ve trismusa (ağzın tam açılamaması hali) sebep olur. Enfeksiyon lenfler aracılığı ile yanak ve boyuna yayılabilir. Yirmilik dişin etrafındaki bu enfeksiyona yatkın zemin her seferinde kolayca enfekte olmaya adaydır.

• Basınç Ağrısı:

Sürme sırasında komşu dişlere de basınç uygulanıyorsa sıkışmadan dolayı da bir ağrı hissedilebilir. Bazı durumlarda bu basınç aşınmaya yol açar.

• Ortodontik Sebepler:

Pek çok genç birey dişlerindeki çapraşıklıkları düzeltmek için ortodontik tedavi görmektedir. Yirmi yaş dişlerinin sürme basınçları diğer dişlere de yansıyacağından diğer dişlerde de bir hareketlilik olur, çapraşıklıklar artabilir.

• Protezle İlgili Sebepler:

Protez planlaması yapılan bir ağızda yirmilik dişleri hesaba katmak gerekir. Çünkü, yirmilik diş çekildikten sonra değişen ağız yapısına göre yeni bir protez yapmak gerekecektir.

• Kist Oluşumu:

Gömük bir dişin sebep olduğu kistik vakalar gözlenmiştir. Kist kemik yıkımına, çene genişlemesine ve çevredeki dişlerin yer değiştirmesine ya da zarar görmesine sebep olur. Kemik yıkımını önlemek için diş çekilmeli ve kist temizlenmelidir. Nadiren bu kist çok geniş alanlara yayılırsa tümörlere dönüşebilir veya çene kemiğinde kendiliğinden kırılmalara yol açabilir.

20’lik Diş Nasıl Çekilir?

20’lik dişi çekmek için doktorlar birkaç farklı yöntem uygulamaktadır. Bu yöntemler, dişin durumuna göre belirlenmektedir. Eğer 20’lik diş, diş etinin içinde ve kökleri de kemiğinin içerisinde gömülü bir haldeyse diş, tek parça halinde çekilmez. Böyle bir durumda çekilecek diş, doktor tarafından iyi bir operasyon ile belirli parçalara ayırılarak çıkarılır.

Ağrısı ile insanı çıldırtacak dereceye getirebilen 20’lik diş çekilirken uygulanacak ikinci yöntem ise, diş etini keserek çıkarmaktadır. Eğer diş, diş etinin altında fakat kemiğe gömülü değilse bu işlem uygulanır. Diş eti kesilerek açıldıktan sonra diş çekimi için daha rahat bir ortam olacaktır. Bu işlemlerin hepsi gerçekleştirildikten sonra diş, uzman bir hekim tarafından çekilir.

Gömülü 20’lik Diş Nasıl Çekilir?

Yer darlığı 20’lik dişlerin açılı çıkmasına, sıkışmasına, kısmen çıkmasına veya gömülü olmasına neden olur. Yirmilik diş, tamamen gömülü yani diş etinin altındaysa çene cerrahı tarafından bu işin çıkarılması gerekir.

20’lik diş ameliyatı öncesi uyuşturma için bir ilaç verilir. Bu bazen sedasyon olabilir. Böylece ağrı hissedilmez. Cerrah diş etini keserek 20 yaş dişini alır.

20’lik diş çekimi 20 dakika kadar sürebilir. Bu süre zorlu operasyonlarda uzayabilir. Diş çekimi sonrası nadir olarak alt dişler çekilirken sinirler zarar görebilir. Bu da dudak, dil ve çenede uyuşmaya neden olabilir. Kan pıhtınız kemikleri ve sinirleri açıkta bırakırsa, bu kuru soket (alveolit) adlı ağrılı bir duruma yol açabilir.

20’lik Diş Çekimi Sırasında Gerçekleşenler

Diş hekiminiz veya ağız cerrahınız, yirmilik dişinizin durumunun karmaşıklığına ve istediğiniz konfor seviyesine bağlı olarak üç tür anesteziden birini kullanabilir.

Seçenekler şunlardır:

• Lokal Anestezi:

Diş hekiminiz veya ağız cerrahınız ekstraksiyonların yapılacağı yerlere yakın bir veya birden fazla enjeksiyonla lokal anestezi uygular. Enjeksiyondan önce, diş hekiminiz büyük olasılıkla onları uyuşturmak için diş etlerinize de uyuşturucu bir madde uygulayacaktır. Diş çekimi sırasında uyanık olacaksınız. Biraz baskı ve hareket hissedebilirsiniz ancak acı hissetmeyeceksiniz.

• Sedasyon Anestezisi:

Diş hekiminiz veya ağız cerrahınız kolunuzdaki intravenöz (IV) hattı ile sedasyon anestezisi verebilir. Sedasyon anestezisi işlem sırasında bilincinizi baskılar. Bunun sonucu olarak prosedür sırasında herhangi bir acı hissetmeyeceksiniz. Ayrıca diş etlerinizi uyuşturmak için lokal anestezi alacaksınız.

• Genel Anestezi:

Özel durumlarda, doktorunuz ameliyatı genel anestezi altında gerçekleştirme seçeneğini size sunabilir. Burnunuzdan soluyacağınız veya kolunuzdaki iv hat aracılığıyla alacağınız ilaç ile bilincinizi kaybedeceksiniz. Cerrahi ekibiniz ilaçlarınızı, nefes alışınızı, sıcaklığınızı, vücut sıvılarınızın değişimini ve kan basıncınızı bu süreç boyunda yakından izleyecektir. Prosedür boyunca hiç acı hissetmeyeceksiniz. Olası postoperatif rahatsızlıklara yardımcı olmak amacıyla bazı durumlarda lokal anestezi de kullanılmaktadır.

20’lik Diş Çekildikten Sonra Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Ameliyatınız sedasyon veya genel anestezi altında gerçekleşti ise, işlemden sonra bir iyileşme odasına götürülürsünüz. Lokal anestezi kullanıldığı durumlarda, diş sandalyesinde kısa süre dinlenmeniz yeterlidir.

Ameliyatınızdan sonra iyileşme döneminizde, diş hekiminizin aşağıdaki konulardaki talimatlarına uyun:

• Kanama:

Yirmilik diş ameliyatlarından sonra ilk gün hafif kan sızıntısı oluşması normaldir.  Pıhtı oluşumunu bozmamak için sert şekilde tükürmeyin. Diş hekiminiz veya ağız cerrahınız tarafından gerçekleştirilen yönlendirmelere göre ekstraksiyon bölgesi üzerinde gazlı bez değiştirin.

• Ağrı Kontrolü:

Asetaminofen gibi reçetesiz bir ağrı kesiciyi ağrı durumunda kullanabilirsiniz. Tedavi sırasında kemik çıkarılmışsa doktorunuz size daha güçlü reçeteli ağrı kesiciler önerebilir. Çenenize buz koymak da ağrıyı azaltabilir.

• Şişlik ve Morarma:

Diş hekiminiz veya cerrahınız tavsiyelerine uygun bir şekilde buz paketi kullanabilirsiniz. Yanaklarınızda gerçekleşebilecek şişlikler iki veya üç gün içinde iyileşmektedir. Morlukların iyileşmesi ise biraz daha uzun bir süre alabilir.

• Aktivite:

Ameliyattan sonra, günün geri kalanında dinlenin. Ertesi gün normal aktivitelerinize devam edebilirsiniz ancak en az bir hafta boyunca soketteki kan pıhtılaşması üstüne negatif etkilere neden olabilecek yorucu aktivitelerden kaçının.

• İçecek Tüketimi:

Ameliyattan sonra bol bol su için. İlk 24 saat içinde alkollü, kafeinli, gazlı veya sıcak içecekler içmeyin. İlk bir hafta pıhtı oluşumunu bozmamak için içeceklerinizi pipet kullanarak içmeyin.

• Yemek Tüketimi:

İlk 24 saat boyunca sadece yoğurt veya elma püresi gibi yumuşak yiyecekler yiyin. Yarayı tahriş edebilecek sert, yapışkan, sıcak veya baharatlı yiyeceklerden kaçının.

• Ağız Temizliği:

Ameliyattan sonraki ilk 24 saat boyunca dişlerinizi fırçalamayın, ağzınızı yıkayın, tükürmeyin veya gargara kullanmayın. İlk 24 saatten sonra dişlerinizi fırçalama devam edebilirsiniz. Dişlerinizi fırçalarken cerrahi yaranın etrafınada daha nazik davranın ve ağzınızı her iki saatte bir ılık tuzlu suyla yıkayın.

• Tütün Kullanımı:

Sigara içiyorsanız, ameliyattan sonra en az 72 saat süreyle sigara içmeyin. Tütün çiğniyorsanız, ameliyattan önce en az bir hafta bu alışkanlığınızı bırakın. Ameliyatınız sonrası tütün ürünleri kullanmak iyileşmeyi geciktirmekte ve komplikasyon riskini arttırmaktadır.

• Dikişler:

Doktorunuz birkaç hafta içinde eriyen dikişler kullanabileceği gibi bazı durumlarda hiç dikiş atmamayı da seçebilir. Dikişlerinizin alınması gereken durumlarda, çıkarılmaları için bir randevu alın.

Diş Hekiminizi veya Cerrahınızı Hangi Durumlarda Aramalısınız?

Ameliyattan sonra aşağıdaki belirti veya işaretleri yaşıyorsanız diş hekiminizle veya çene cerrahıyla irtibata geçin, çünkü bunlar iyileşmemiş çekim yerine, enfeksiyona, sinir zedelenmesine veya şu tür başka ciddi komplikasyonlara işaret ediyor olabilir:

• Birkaç gün sonra kötüleşen şişlik
• Ateş
• Reçeteli ağrı kesici ilaçların ağrıya karşı etkisiz kalması
• Tuzlu suyla çalkalama işleminin ağzınızdaki kötü tadı giderememesi
• Çekim yerinde yaranın içinde toplanan veya dışarıya sızan irin görülmesi
• His kaybı veya kalıcı uyuşukluk türü